Πρόλογος · Πάροδος · Πρώτο Επεισόδιο · Πρώτο Στάσιμο · Δεύτερο Επεισόδιο · Δεύτερο Στάσιμο · Τρίτο Επεισόδιο · Τρίτο Στάσιμο · Έξοδος

[Επιστροφή]

 

Εὐριπίδη, Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις

Μετάφραση: Θρ. Σταύρου

 
 
 
 

Τρίτο Ἐπεισόδιο

  Θόας Θόας
1153 ποῦ ᾽σθ᾽ ἡ πυλωρὸς τῶνδε δωμάτων γυνὴ
Ἑλληνίς; ἤδη τῶν ξένων κατήρξατο;
Του ναού η ιέρεια, η Ελληνίδα, πού είναι;
Ράντισε για θυσία τους ξένους; Στο άγιο
1155 ἀδύτοις ἐν ἁγνοῖς σῶμα λάμπονται πυρί; τ' άδυτο καίονται κιόλας τα κορμιά τους;
  Χορός Χορός
  ἥδ᾽ ἐστίν, ἥ σοι πάντ᾽, ἄναξ, ἐρεῖ σαφῶς. Να τη! Απ' την ίδια, ρήγα, θα τα μάθεις.
  Θόας Θόας
  ἔα·
τί τόδε μεταίρεις ἐξ ἀκινήτων βάθρων,
Ἀγαμέμνονος παῖ, θεᾶς ἄγαλμ᾽ ἐν ὠλέναις;
Α!
Του Αγαμέμνονα κόρη, πώς της θεάς μας
τ' άγαλμα πήρες απ' τ' ακίνητο του
το βάθρο και στα χέρια το πηγαίνεις;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἄναξ, ἔχ᾽ αὐτοῦ πόδα σὸν ἐν παραστάσιν. Σταμάτα εκεί στον πρόναο, βασιλιά μου.
  Θόας Θόας
1160 τί δ᾽ ἔστιν, Ἰφιγένεια, καινὸν ἐν δόμοις; Μα τι έχει γίνει στο ναό, Ιφιγένεια;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἀπέπτυσ᾽· Ὁσίᾳ γὰρ δίδωμ᾽ ἔπος τόδε. Φτύνω· ιερό μου χρέος αυτός ο λόγος.
  Θόας Θόας
  τί φροιμιάζῃ νεοχμόν; ἐξαύδα σαφῶς. Τι νέο να μελετάς; ξάστερα μίλα.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  οὐ καθαρά μοι τὰ θύματ᾽ ἠγρεύσασθ᾽, ἄναξ. Τσακώσατε σφαχτά που ακάθαρτα είναι.
  Θόας Θόας
  τί τοὐκδιδάξαν τοῦτό σ᾽; ἢ δόξαν λέγεις; Πώς το 'μαθες; μην είν' απλή εικασία.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1165 βρέτας τὸ τῆς θεοῦ πάλιν ἕδρας ἀπεστράφη. Της θεάς η εικόνα γύρισε απ' την άλλη.
  Θόας Θόας
  αὐτόματον, ἤ νιν σεισμὸς ἔστρεψε χθονός; Μόνη της ή σεισμός τη γύρισε έτσι;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  αὐτόματον· ὄψιν δ᾽ ὀμμάτων ξυνήρμοσεν. Μόνη της· και τα μάτια έκλεισε κιόλας.
  Θόας Θόας
  ἡ δ᾽ αἰτία τίς; ἦ τὸ τῶν ξένων μύσος; Και ποια η αιτία; το μόλυσμα των ξένων;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἥδ᾽, οὐδὲν ἄλλο· δεινὰ γὰρ δεδράκατον. Όχι άλλο, αυτό· φριχτή έχουν κάμει πράξη.
  Θόας Θόας
1170 ἀλλ᾽ ἦ τιν᾽ ἔκανον βαρβάρων ἀκτῆς ἔπι; Σκοτώσαν στο γιαλό κανένα βάρβαρο;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  οἰκεῖον ἦλθον τὸν φόνον κεκτημένοι. Φονιάδες απ' τον τόπο τους μας ήρθαν.
  Θόας Θόας
  τίν᾽; εἰς ἔρον γὰρ τοῦ μαθεῖν πεπτώκαμεν. Τίνος; Περίεργος είμαι να το μάθω.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  μητέρα κατειργάσαντο κοινωνῷ ξίφει. Μαχαίρωσαν τη μάνα τους οι δυο τους.
  Θόας Θόας
  Ἄπολλον, οὐδ᾽ ἐν βαρβάροις ἔτλη τις ἄν. Ω Φοίβε! Αυτό ούτε βάρβαρος το κάνει.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1175 πάσης διωγμοῖς ἠλάθησαν Ἑλλάδος. Είναι διωγμένοι απ' όλη την Ελλάδα.
  Θόας Θόας
  ἦ τῶνδ᾽ ἕκατι δῆτ᾽ ἄγαλμ᾽ ἔξω φέρεις; Και το άγαλμα γι' αυτό το βγάζεις έξω;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  σεμνόν γ᾽ ὑπ᾽ αἰθέρ᾽, ὡς μεταστήσω φόνου. Ναι, πέρ' απ' το αίμα, στον αγνόν αιθέρα.
  Θόας Θόας
  μίασμα δ᾽ ἔγνως τοῖν ξένοιν ποίῳ τρόπῳ; Και πώς το μίασμα έμαθες των ξένων;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἤλεγχον, ὡς θεᾶς βρέτας ἀπεστράφη πάλιν. Σα γύρισε η εικόνα, τους ρωτούσα.
  Θόας Θόας
1180 σοφήν σ᾽ ἔθρεψεν Ἑλλάς, ὡς ᾔσθου καλῶς. Σοφή Ελληνίδα! Ωραία που το 'χεις νιώσει!
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  καὶ μὴν καθεῖσαν δέλεαρ ἡδύ μοι φρενῶν. Μα δόλωμα του νου γλυκό μου ρίξαν.
  Θόας Θόας
  τῶν Ἀργόθεν τι φίλτρον ἀγγέλλοντέ σοι; Καλό μαντάτο απ' τ' Άργος μήπως σου είπαν;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  τὸν μόνον Ὀρέστην ἐμὸν ἀδελφὸν εὐτυχεῖν. Πως ζει ο Ορέστης, ο αδερφός μου, ο μόνος.
  Θόας Θόας
  ὡς δή σφε σῴσαις ἡδοναῖς ἀγγελμάτων. Για να ευχαριστηθείς και να τους σώσεις.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1185 καὶ πατέρα γε ζῆν καὶ καλῶς πράσσειν ἐμόν. Ναι, κι ότι ευτυχισμένος ζει ο πατέρας.
  Θόας Θόας
  σὺ δ᾽ ἐς τὸ τῆς θεοῦ γ᾽ ἐξένευσας εἰκότως. Μα εσύ της θεάς το μέρος βέβαια πήρες.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  πᾶσάν γε μισοῦσ᾽ Ἑλλάδ᾽, ἥ μ᾽ ἀπώλεσεν. Μισώ όλη την Ελλάδα, φόνισσα μου.
  Θόας Θόας
  τί δῆτα δρῶμεν, φράζε, τοῖν ξένοιν πέρι; Τι λες λοιπόν να κάμουμε τους ξένους;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  τὸν νόμον ἀνάγκη τὸν προκείμενον σέβειν. Να σεβαστούμε το έθιμο είν' ανάγκη.
  Θόας Θόας
1190 οὔκουν ἐν ἔργῳ χέρνιβες ξίφος τε σόν; Και πού είν' ο ραντισμός και το σπαθί σου;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἁγνοῖς καθαρμοῖς πρῶτά νιν νίψαι θέλω. Πλύσιμο εξαγνισμού τους πρέπει πρώτα.
  Θόας Θόας
  πηγαῖσιν ὑδάτων ἢ θαλασσίᾳ δρόσῳ; Με θάλασσα η γλυκό νερό της βρύσης;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  θάλασσα κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακά. Κακό του ανθρώπου η θάλασσα το πλένει.
  Θόας Θόας
  ὁσιώτερον γοῦν τῇ θεῷ πέσοιεν ἄν. Πιο αγνούς στη θεά θα τους προσφέρουμε έτσι.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1195 καὶ τἀμά γ᾽ οὕτω μᾶλλον ἂν καλῶς ἔχοι. Καλύτερα έτσι θα 'ναι και για μένα.
  Θόας Θόας
  οὔκουν πρὸς αὐτὸν ναὸν ἐκπίπτει κλύδων; Και δεν ξεσπά κοντά στο ναό το κύμα;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἐρημίας δεῖ· καὶ γὰρ ἄλλα δράσομεν. Θέλει ερημιά· γιατί θα κάμω και άλλα.
  Θόας Θόας
  ἄγ᾽ ἔνθα χρῄζεις· οὐ φιλῶ τἄρρηθ᾽ ὁρᾶν. Όπου θέλεις· στ' απόρρητα δεν μπαίνω.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἁγνιστέον μοι καὶ τὸ τῆς θεοῦ βρέτας. Και το άγαλμα είν' ανάγκη να εξαγνίσω.
  Θόας Θόας
1200 εἴπερ γε κηλὶς ἔβαλέ νιν μητροκτόνος. Αίμα μητροκτονίας αν το 'χει μιάνει.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  οὐ γάρ ποτ᾽ ἄν νιν ἠράμην βάθρων ἄπο. Αλλιώς δε θα το σήκωνα απ' το βάθρο.
  Θόας Θόας
  δίκαιος ηὑσέβεια καὶ προμηθία. Σωστά προνοείς, σωστή κι η ευσέβεια πόχεις.
Η πόλη σε θαμάζει κι έχει δίκιο.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  οἶσθά νυν ἅ μοι γενέσθω; Τι μου χρειάζεται να γίνει τώρα ξέρεις;
  Θόας Θόας
  σὸν τὸ σημαίνειν τόδε. Πες το εσύ.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  δεσμὰ τοῖς ξένοισι πρόσθες. Πες να δέσουνε τους ξένους.
  Θόας Θόας
  ποῖ δέ σ᾽ ἐκφύγοιεν ἄν; Μη σου φύγουν; Πού να παν;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1205 πιστὸν Ἑλλὰς οἶδεν οὐδέν. Πίστη οι Έλληνες δεν έχουν.
  Θόας Θόας
  ἴτ᾽ ἐπὶ δεσμά, πρόσπολοι. Δούλοι, αλυσοδέστε τους.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  κἀκκομιζόντων δὲ δεῦρο τοὺς ξένους-- Και τους ξένους να τους φέρουν έξω εδώ...
  Θόας Θόας
  ἔσται τάδε. Θα γίνει αυτό.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  κρᾶτα κρύψαντες πέπλοισιν. με κεφάλια σκεπασμένα.
  Θόας Θόας
  ἡλίου πρόσθεν φλογός. Του ήλιου φως να μην τους δει.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  σῶν τέ μοι σύμπεμπ᾽ ὀπαδῶν. Και μαζί μου ακόλουθοί σου να 'ρθουνε.
  Θόας Θόας
  οἵδ᾽ ὁμαρτήσουσί σοι. Θα 'ρθουν αυτοί.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  καὶ πόλει πέμψον τιν᾽ ὅστις σημανεῖ-- Και να διαλαλήσει στείλε στους πολίτες κάποιον...
  Θόας Θόας
  ποίας τύχας; Τι;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1210 ἐν δόμοις μίμνειν ἅπαντας. όλοι να κλειστούν στα σπίτια.
  Θόας Θόας
  μὴ συναντῷεν φόνῳ; Μπρος στο μίασμα μη βρεθούν;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  μυσαρὰ γὰρ τὰ τοιάδ᾽ ἐστί. Ναι, γιατί κολλάει και σ' άλλους.
  Θόας Θόας
  στεῖχε καὶ σήμαινε σύ-- Τρέξε και διαλαλά εσύ.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  μηδέν᾽ εἰς ὄψιν πελάζειν. Να μη βγει κανείς να βλέπει.
  Θόας Θόας
  εὖ γε κηδεύεις πόλιν. Γνοιάζεσαι για το λαό.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  καὶ φίλων γ᾽ οὓς δεῖ μάλιστα. Και για φίλους που προπάντων πρέπει.
  Θόας Θόας
  τοῦτ᾽ ἔλεξας εἰς ἐμέ. Αυτό το λες για με.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  . . .  
  Θόας Θόας
  ὡς εἰκότως σε πᾶσα θαυμάζει πόλις.  
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1215 σὺ δὲ μένων αὐτοῦ πρὸ ναῶν τῇ θεῷ-- Μπρος στο ναό εσύ να μείνεις, για τη θεά...
  Θόας Θόας
  τί χρῆμα δρῶ; Να κάμω τι;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἅγνισον πυρσῷ μέλαθρον. με φωτιά άγνισέ τον.
  Θόας Θόας
  καθαρὸν ὡς μόλῃς πάλιν. Να είναι, σα γυρίσεις, καθαρός.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἡνίκ᾽ ἂν δ᾽ ἔξω περῶσιν οἱ ξένοι-- Σα θα βγαίνουν έξω οι ξένοι...
  Θόας Θόας
  τί χρή με δρᾶν; Ναι, το χρέος μου τότε ποιο;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  πέπλον ὀμμάτων προθέσθαι. σκέπασε το πρόσωπο σου.
  Θόας Θόας
  μὴ παλαμναῖον λάβω. Φόνου μίασμα μη με βρει.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  ἢν δ᾽ ἄγαν δοκῶ χρονίζειν-- Κι αν θα δεις ν' αργήσω...
  Θόας Θόας
  τοῦδ᾽ ὅρος τίς ἐστί μοι; Ως πότε να σε περιμένουμε;
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
1220 θαυμάσῃς μηδέν. μην ανησυχήσεις.
  Θόας Θόας
  τὰ τῆς θεοῦ πρᾶσσ᾽--ἐπεὶ σχολή--καλῶς. Κάμε τα σωστά· δε βιάζομαι.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  εἰ γὰρ ὡς θέλω καθαρμὸς ὅδε πέσοι. Δέομαι να πετύχει ως θέλω τούτο το άγνισμα.
  Θόας Θόας
  συνεύχομαι. Άμποτε.
  Ἰφιγένεια Ιφιγένεια
  τούσδ᾽ ἄρ᾽ ἐκβαίνοντας ἤδη δωμάτων ὁρῶ ξένους
καὶ θεᾶς κόσμους νεογνούς τ᾽ ἄρνας, ὡς φόνῳ φόνον
μυσαρὸν ἐκνίψω, σέλας τε λαμπάδων τά τ᾽ ἄλλ᾽ ὅσα
Αλλά οι ξένοι, βλέπω, βγαίνουν από το ναό· μαζί
βγάζουνε της θεάς στολίδια· να κι αρνιά νιογέννητα,
με αίμα το αίμα να ξεπλύνω το μιαρό και να το φως
των λαμπάδων κι όλα που είχα ορίσει εγώ από πριν,
1225 προυθέμην ἐγὼ ξένοισι καὶ θεᾷ καθάρσια.
ἐκποδὼν δ᾽ αὐδῶ πολίταις τοῦδ᾽ ἔχειν μιάσματος,
εἴ τις ἢ ναῶν πυλωρὸς χεῖρας ἁγνεύει θεοῖς
ἢ γάμον στείχει συνάψων ἢ τόκοις βαρύνεται,
φεύγετ᾽, ἐξίστασθε, μή τῳ προσπέσῃ μύσος τόδε.
για να γίνει των δυο ξένων και της θεάς ο καθαρμός.
Κράζω στους πολίτες όλους: Απ' το μίασμα μακριά!
Ο ιερέας που θέλει να 'χει για τους θεούς τα χέρια αγνά,
όποιος πάει να κλείσει γάμο κι οι γυναίκες με παιδί
στην κοιλιά, στην άκρη, πέρα, μη σας βρει το μόλυσμα!
1230 ὦ Διὸς Λητοῦς τ᾽ ἄνασσα παρθέν᾽, ἢν νίψω φόνον
τῶνδε καὶ θύσωμεν οὗ χρή, καθαρὸν οἰκήσεις δόμον,
εὐτυχεῖς δ᾽ ἡμεῖς ἐσόμεθα. τἄλλα δ᾽ οὐ λέγουσ᾽, ὅμως
τοῖς τὰ πλείον᾽ εἰδόσιν θεοῖς σοί τε σημαίνω, θεά.
Ω παρθένα θεά, του Δία κόρη εσύ και της Λητώς,
αν το αίμ' αυτό ξεπλύνω και θυσία προσφέρουμε
κει που πρέπει, κατοικία θα έχεις τότε καθαρή,
κι ευτυχία εμείς. Μα τα άλλα, κι αν σωπαίνω εγώ, οι θεοί,
που τα πιότερα κατέχουν, κι εσύ, θεά, τα ξέρετε.
 
άμποτε: μακάρι, είθε
 
 
[ Αρχή Σελίδας ]
Μικρός Απόπλους
http://www.mikrosapoplous.gr/
Οκτώβριος 2000, Οκτώβριος 2001