ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Υ΄(στίχοι : 428-503 [τέλος] ) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
Και μ’ άγριο βλέμμα εκοίταξε τον Έκτορα και του’πε:
«Πλησίασε, ταχύτερα να ιδείς τον όλεθρόν σου.».
Και ατρόμητος του απάντησεν ο λοφοσείστης Έκτωρ:
|
ἦ, καὶ ὑπόδρα ἰδὼν προσεφώνεεν Ἕκτορα δῖον· ἆσσον ἴθ᾽ ὥς κεν θᾶσσον ὀλέθρου πείραθ᾽ ἵκηαι. τὸν δ᾽ οὐ ταρβήσας προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
|
«Μη ωσάν ανήλικο παιδί με λόγια εμέ να σιάξεις, Πηλείδη, ελπίσεις. Επειδή κι εγώ καλά γνωρίζω πειρακτικά πικρότατα παρόμοια να προφέρω.
|
Πηλεΐδη μὴ δὴ ἐπέεσσί με νηπύτιον ὣς ἔλπεο δειδίξεσθαι, ἐπεὶ σάφα οἶδα καὶ αὐτὸς ἠμὲν κερτομίας ἠδ᾽ αἴσυλα μυθήσασθαι.
|
Ότ’ είσαι ανδρείος κι είμ’ εγώ πολύ κατώτερός σου, το ξεύρω, αλλά στην δύναμην των αθανάτων μένει εάν και αδυνατότερος ως είμαι, την ζωήν σου θα σβήσει τούτ’ η λόγχη μου, ότι και αυτή πληγώνει.».
|
οἶδα δ᾽ ὅτι σὺ μὲν ἐσθλός, ἐγὼ δὲ σέθεν πολὺ χείρων. ἀλλ᾽ ἤτοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται, 435 αἴ κέ σε χειρότερός περ ἐὼν ἀπὸ θυμὸν ἕλωμαι δουρὶ βαλών, ἐπεὶ ἦ καὶ ἐμὸν βέλος ὀξὺ πάροιθεν.
|
Είπε, την λόγχην τιναχτά ρίχνει, και από το στήθος του Αχιλλέως η Αθηνά την έγυρεν οπίσω με σιγανή φυσηματιά κι εγύρισεν η λόγχη κι έπεσ’ εμπρός στου Έκτορος τα πόδια και ο Πηλείδης του εχύθη επάνω ακράτητος με ορμήν να τον φονεύσει κραυγάζοντας τρομακτικά. Αλλ’ άρπαξεν ο Φοίβος τον Έκτορ’ εύκολα ως θεός κι εσκέπασε με ομίχλην. Και τρεις του ετράβηξε φορες την λόγχην ο Πηλείδης και τρεις φορές εκτύπησε τον σκοτεινόν αέρα. Και όταν με θείαν δύναμην την τέταρτην του εχύθη εβροντοφόνησεν σ’ αυτόν με λόγια φτερωμένα:
|
ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δόρυ, καὶ τό γ᾽ Ἀθήνη πνοιῇ Ἀχιλλῆος πάλιν ἔτραπε κυδαλίμοιο ἦκα μάλα ψύξασα· τὸ δ᾽ ἂψ ἵκεθ᾽ Ἕκτορα δῖον, 440 αὐτοῦ δὲ προπάροιθε ποδῶν πέσεν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς ἐμμεμαὼς ἐπόρουσε κατακτάμεναι μενεαίνων, σμερδαλέα ἰάχων· τὸν δ᾽ ἐξήρπαξεν Ἀπόλλων ῥεῖα μάλ᾽ ὥς τε θεός, ἐκάλυψε δ᾽ ἄρ᾽ ἠέρι πολλῇ. τρὶς μὲν ἔπειτ᾽ ἐπόρουσε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς ἔγχεϊ χαλκείῳ, τρὶς δ᾽ ἠέρα τύψε βαθεῖαν. ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος, δεινὰ δ᾽ ὁμοκλήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
|
«Και πάλιν, σκύλ’, εξέφυγες τον θάνατον. Τον είδες κοντά σου. Πάλιν σ’ έσωσεν ο Φοίβος και σ’ εκείνον ευχήσου οπόταν προχωρείς κει που κροτούν τ’ ακόντια. Θα σε απαντήσω κι ύστερα και θα σε τελειώσω, αν κάποιος είναι των θεών κι εμέ να βοηθήσει. Δια τώρα πάλιν θα χυθώ στους άλλους όποιον έβρω.».
|
ἐξ αὖ νῦν ἔφυγες θάνατον κύον· ἦ τέ τοι ἄγχι ἦλθε κακόν· νῦν αὖτέ σ᾽ ἐρύσατο Φοῖβος Ἀπόλλων, ᾧ μέλλεις εὔχεσθαι ἰὼν ἐς δοῦπον ἀκόντων. ἦ θήν σ᾽ ἐξανύω γε καὶ ὕστερον ἀντιβολήσας, εἴ πού τις καὶ ἔμοιγε θεῶν ἐπιτάρροθός ἐστι. νῦν αὖ τοὺς ἄλλους ἐπιείσομαι, ὅν κε κιχείω.
|
Είπε κι ευθύς τον Δρύοπα στον τράχηλον λογχίζει και αυτού τον άφησε νεκρόν. Και τον Φιλητορίδην Δημούχον, μεγαλόσωμον, ακόντισε στο γόνα, και την φυγήν του έκοψε, κι έπειτα με το μέγα ξίφος του επήρε την ζωήν. Κατόπιν στα δυο τέκνα του Βίαντος, Λαόγονον και Δάρδανον εχύθη, και κάτω από την άμαξαν τους βρόντησε, τον έναν με το κοντάρι και σιμά τον άλλον με το ξίφος.
|
ὣς εἰπὼν Δρύοπ᾽ οὖτα κατ᾽ αὐχένα μέσσον ἄκοντι· ἤριπε δὲ προπάροιθε ποδῶν· ὃ δὲ τὸν μὲν ἔασε, Δημοῦχον δὲ Φιλητορίδην ἠΰν τε μέγαν τε κὰγ γόνυ δουρὶ βαλὼν ἠρύκακε. τὸν μὲν ἔπειτα οὐτάζων ξίφεϊ μεγάλῳ ἐξαίνυτο θυμόν· αὐτὰρ ὃ Λαόγονον καὶ Δάρδανον υἷε Βίαντος 460 ἄμφω ἐφορμηθεὶς ἐξ ἵππων ὦσε χαμᾶζε, τὸν μὲν δουρὶ βαλών, τὸν δὲ σχεδὸν ἄορι τύψας.
|
Και ο Τρως υιός του Αλάστορος επρόσπεσεν εμπρός του, ίσως τον πιάσει ζωντανόν και την ζωήν του αφήσει, αν ήθελε να σπλαχνισθεί την όμοιαν ηλικίαν, μωρός, και δεν εννόησε, που δεν θα τον μαλάξει. Ότι δεν ήταν άνθρωπος γλυκός, δεν ήταν πράος, αλλ’ ήταν σφόδρ’ αράθυμος. Και να τον ικετεύσει τον έπιανε απ’ τα γόνατα, κι εκείνος το συκώτι του πλήγωσε με μάχαιραν, και ως το συκώτι εχύθη το στήθος αίμα γέμισε, και σκέπασε μαυρίλα
|
Τρῶα δ᾽ Ἀλαστορίδην, ὃ μὲν ἀντίος ἤλυθε γούνων, εἴ πώς εὑ πεφίδοιτο λαβὼν καὶ ζωὸν ἀφείη μηδὲ κατακτείνειεν ὁμηλικίην ἐλεήσας, 465 νήπιος, οὐδὲ τὸ ᾔδη ὃ οὐ πείσεσθαι ἔμελλεν· οὐ γάρ τι γλυκύθυμος ἀνὴρ ἦν οὐδ᾽ ἀγανόφρων, ἀλλὰ μάλ᾽ ἐμμεμαώς· ὃ μὲν ἥπτετο χείρεσι γούνων ἱέμενος λίσσεσθ᾽, ὃ δὲ φασγάνῳ οὖτα καθ᾽ ἧπαρ· ἐκ δέ οἱ ἧπαρ ὄλισθεν, ἀτὰρ μέλαν αἷμα κατ᾽ αὐτοῦ κόλπον ἐνέπλησεν· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε
|
τα μάτια του. Και ο Αχιλλεύς τον Μούλιον λογχίζει στ’ αυτί και μέσ’ απ’ τ’ άλλο αυτί ξεβγήκε η χάλκιν’ άκρη.
|
θυμοῦ δευόμενον· ὃ δὲ Μούλιον οὖτα παραστὰς δουρὶ κατ᾽ οὖς· εἶθαρ δὲ δι᾽ οὔατος ἦλθ᾽ ἑτέροιο
|
Κατόπιν ευθύς την κεφαλήν του Αγηνορίδου Εχέκλου έσχισε με το ξίφος του, και ολόβολ’ η λεπίδα από το αίμα επύρωσε. Και του’κλεισαν τα μάτια η μοίρα η παντοδύναμη, και του θανάτου ο σκότος.
|
αἰχμὴ χαλκείη· ὃ δ᾽ Ἀγήνορος υἱὸν Ἔχεκλον μέσσην κὰκ κεφαλὴν ξίφει ἤλασε κωπήεντι, 475 πᾶν δ᾽ ὑπεθερμάνθη ξίφος αἵματι· τὸν δὲ κατ᾽ ὄσσε ἔλλαβε πορφύρεος θάνατος καὶ μοῖρα κραταιή.
|
Κι εκεί του Δευκαλίωνος την κλείδωσιν του αγκώνος με λόγχην εδιατρύπησε. Και αυτός με κρεμασμένο το χέρι εστάθη κι έβλεπε τον θάνατον εμπρός του, ώσπου τον σβέρκον του’κοψεν εκείνος με το ξίφος που η κεφαλή ροβόλησε μακράν μ’ όλο το κράνος. Τότ’ έξω από τον σφόνδυλα πετάχθη το μεδούλι, και αυτός νεκρός ετέντωσε. Κατόπιν τον Πειρείδην Ρίγμον της Θράκης, μαχητήν εξαίσιον ακοντίζει.
|
Δευκαλίωνα δ᾽ ἔπειθ᾽, ἵνα τε ξυνέχουσι τένοντες ἀγκῶνος, τῇ τόν γε φίλης διὰ χειρὸς ἔπειρεν αἰχμῇ χαλκείῃ· ὃ δέ μιν μένε χεῖρα βαρυνθεὶς 480 πρόσθ᾽ ὁρόων θάνατον· ὃ δὲ φασγάνῳ αὐχένα θείνας τῆλ᾽ αὐτῇ πήληκι κάρη βάλε· μυελὸς αὖτε σφονδυλίων ἔκπαλθ᾽, ὃ δ᾽ ἐπὶ χθονὶ κεῖτο τανυσθείς. αὐτὰρ ὃ βῆ ῥ᾽ ἰέναι μετ᾽ ἀμύμονα Πείρεω υἱὸν ῾Ρίγμον, ὃς ἐκ Θρῄκης ἐριβώλακος εἰληλούθει· 485
|
Εμπήχθη η λόγχη στην κοιλιά κι εβρόντησε απ’ τ’ αμάξι. Ομοίως τον Αρηίθοον λογχίζει ακόλουθόν του, μεσόπλατα, όπως έστρεψε τους ίππους και απ’ τ’ αμάξι κάτω στην γην τον έσπρωξε κι οι ίπποι εταραχθήκαν.
|
τὸν βάλε μέσσον ἄκοντι, πάγη δ᾽ ἐν νηδύϊ χαλκός, ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων· ὃ δ᾽ Ἀρηΐθοον θεράποντα ἂψ ἵππους στρέψαντα μετάφρενον ὀξέϊ δουρὶ νύξ᾽, ἀπὸ δ᾽ ἅρματος ὦσε· κυκήθησαν δέ οἱ ἵπποι.
|
Και όπως σ’ ηλιόκαυτο βουνό τρανή φωτιά μανίζει και μέσα στες βαθές λακκιές τα δένδρα καίοντ’ όλα και ο άνεμος εδώ κι εκεί την φλόγα περιστρέφει, τόσο και αυτός ωσάν θεός ελύσσα με την λόγχην εδώ κι εκεί φονεύοντας, και η γη πλημμύριζ’ αίμα.
|
ὡς δ᾽ ἀναμαιμάει βαθέ᾽ ἄγκεα θεσπιδαὲς πῦρ 490 οὔρεος ἀζαλέοιο, βαθεῖα δὲ καίεται ὕλη, πάντῃ τε κλονέων ἄνεμος φλόγα εἰλυφάζει, ὣς ὅ γε πάντῃ θῦνε σὺν ἔγχεϊ δαίμονι ἶσος κτεινομένους ἐφέπων· ῥέε δ᾽ αἵματι γαῖα μέλαινα.
|
Και ως όταν πλατυμέτωπα δυο βόδι’ ανδρειωμένα ζεύουν στ’ αλώνι τ’ όμορφο, κριθάρι να πατήσουν και κάτω από τα πόδια τους εκείνο ξεπορτίζει. Όμοια τα στερεόποδα πουλάρια του γενναίου Πηλείδου ασπίδες και νεκρούς πατούσαν, και τ’ αξόνι και τα πλευρά της άμαξας μαυρίζαν απ’ το αίμα, ως το ραντίζαν οι τροχοί και οι οπλές των ίππων. Και πρόθυμος να δοξασθεί με νίκην ο Πηλείδης είχε τα χέρι’ ανίκητα μ’ αίμα πηκτό βαμμένα.
|
ὡς δ᾽ ὅτε τις ζεύξῃ βόας ἄρσενας εὐρυμετώπους τριβέμεναι κρῖ λευκὸν ἐϋκτιμένῃ ἐν ἀλωῇ, ῥίμφά τε λέπτ᾽ ἐγένοντο βοῶν ὑπὸ πόσσ᾽ ἐριμύκων, ὣς ὑπ᾽ Ἀχιλλῆος μεγαθύμου μώνυχες ἵπποι στεῖβον ὁμοῦ νέκυάς τε καὶ ἀσπίδας· αἵματι δ᾽ ἄξων νέρθεν ἅπας πεπάλακτο καὶ ἄντυγες αἳ περὶ δίφρον, ἃς ἄρ᾽ ἀφ᾽ ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον αἵ τ᾽ ἀπ᾽ ἐπισσώτρων· ὃ δὲ ἵετο κῦδος ἀρέσθαι Πηλεΐδης, λύθρῳ δὲ παλάσσετο χεῖρας ἀάπτους.
|