ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ H΄(στίχοι : 162-243) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
|
Πρώτος σηκώθη ο δυνατός, ο μέγας Αγαμέμνων. Κατόπιν ο ανίκητος Τυδείδης Διομήδης, οι Αίαντες, μ’ αδάμαστην ζωσμένοι ανδραγαθίαν, ο Ιδομενεύς και ο σύντροφος εκείνου Μυριόνης, στην δύναμιν ισόπαλος του ανδροφόνου Άρη, ο Ευρύπυλος του Ευαίμονος λαμπρός υιός και ο Θόας Ανδραιμονίδης και μ’ αυτούς ο θείος Οδυσσέας, με τον γενναίον Έκτορα καθείς να πολεμήση. |
ὦρτο πολὺ πρῶτος μὲν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων, τῷ δ᾽ ἐπὶ Τυδεΐδης ὦρτο κρατερὸς Διομήδης, τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκήν, τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος 165 Μηριόνης ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ, τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Εὐρύπυλος Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱός, ἂν δὲ Θόας Ἀνδραιμονίδης καὶ δῖος Ὀδυσσεύς· πάντες ἄρ᾽ οἵ γ᾽ ἔθελον πολεμίζειν Ἕκτορι δίῳ.
|
|
Και πάλιν ο Γερήνιος ιππότης Νέστωρ είπε:
«Να τιναχθούν τώρα οι λαχνοί, να ιδούμε ποιος θα τύχη. Ότι χαράς θα’ναι αφορμή στων Αχαιών το γένος και η καρδιά του θα αισθανθή χαράν, αν κατορθώση από της μάχης να σωθή τον φοβερόν αγώνα.». |
τοῖς δ᾽ αὖτις μετέειπε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· κλήρῳ νῦν πεπάλασθε διαμπερὲς ὅς κε λάχῃσιν· οὗτος γὰρ δὴ ὀνήσει ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς, καὶ δ᾽ αὐτὸς ὃν θυμὸν ὀνήσεται αἴ κε φύγῃσι δηΐου ἐκ πολέμοιο καὶ αἰνῆς δηϊοτῆτος. 175
|
|
Αυτά’πε κι εσημείωσε καθένας τον λαχνόν του. Και του Ατρείδη Αγαμέμνονος τους έβαλαν στο κράνος.
Και όλοι εδέοντο οι λαοί με χέρια σηκωμένα και μάτια προς τον ουρανόν κι είπαν: «Πατέρα Δια, δώσ’ τον λαχνόν του Αίαντος ή του Τυδείδ’ ή δώσ’ τον αυτού που στες πολύχρυσες Μυκήνες βασιλεύει.». |
ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δὲ κλῆρον ἐσημήναντο ἕκαστος, ἐν δ᾽ ἔβαλον κυνέῃ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο. λαοὶ δ᾽ ἠρήσαντο, θεοῖσι δὲ χεῖρας ἀνέσχον· ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν· Ζεῦ πάτερ ἢ Αἴαντα λαχεῖν, ἢ Τυδέος υἱόν, ἢ αὐτὸν βασιλῆα πολυχρύσοιο Μυκήνης[1]. 180
|
|
Αυτά’λεγαν καιτους λαχνούς ετίναξεν ο Νέστωρ. Και από το κράνος πήδησε λαχνός ως τον ηθέλαν, του Αίαντος και ο κήρυκας τον παιρνει και τον δείχνει των πολεμάρχων Αχαιών με τάξιν εις καθέναν.
Και τον λαχνόν δεν γνώρισε κανείς ωσάν δικόν του και ότ’ έφθασε στον Αίαντα που τον λαχνόν στο κράνος έριξε αφού τον χάραξεν, άπλωσεν ο γενναίος το χέρι του και ο κήρυκας σ’ αυτόν τον παραδίδει. Και το σημάδι άμ’ είδε αυτός το γνώρισε κι εχάρη. |
ὣς ἄρ᾽ ἔφαν, πάλλεν δὲ Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, ἐκ δ᾽ ἔθορε κλῆρος κυνέης ὃν ἄρ᾽ ἤθελον αὐτοὶ Αἴαντος· κῆρυξ δὲ φέρων ἀν᾽ ὅμιλον ἁπάντῃ δεῖξ᾽ ἐνδέξια πᾶσιν ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν. οἳ δ᾽ οὐ γιγνώσκοντες ἀπηνήναντο ἕκαστος. 185 ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸν ἵκανε φέρων ἀν᾽ ὅμιλον ἁπάντῃ ὅς μιν ἐπιγράψας κυνέῃ βάλε φαίδιμος Αἴας, ἤτοι ὑπέσχεθε χεῖρ᾽, ὃ δ᾽ ἄρ᾽ ἔμβαλεν ἄγχι παραστάς, γνῶ δὲ κλήρου σῆμα ἰδών, γήθησε δὲ θυμῷ.
|
|
Τον λαχνόν έριξε χαμαί κι εφώναξε: «Δικός μου είναι ο λαχνός, αγαπητοί. Και χαίρεται η ψυχή μου ότι τον θείον Έκτορα θαρρώ πως θα νικήσω. Αλλ’ όσο εγώ με τ’ άρματα το σώμα μου να ζώσω, εσείς ωστόσο εύχεσθαι προς τον πατέρα Δία, σιγά μήπως να εύχεσθαι οι Τρώες σας νοήσουν, ή αν θέλετε και φανερά, κανέναν δεν φοβούμαι. Διότι κανείς με δύναμιν εμέ δεν θα δαμάση, με τέχνην ούτε, ότι θαρρώ που, γέννημα και θρέμμα της Σαλαμίνος, δεν είμαι αμάθητος τελείως.».
Αυτά’πε κι εύχονταν αυτοί προς τον πατέρα Δία.
|
τὸν μὲν πὰρ πόδ᾽ ἑὸν χαμάδις βάλε φώνησέν τε·190 ὦ φίλοι ἤτοι κλῆρος ἐμός, χαίρω δὲ καὶ αὐτὸς θυμῷ, ἐπεὶ δοκέω νικησέμεν Ἕκτορα δῖον. ἀλλ᾽ ἄγετ᾽ ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼ πολεμήϊα τεύχεα δύω, τόφρ᾽ ὑμεῖς εὔχεσθε Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι σιγῇ ἐφ᾽ ὑμείων ἵνα μὴ Τρῶές γε πύθωνται, 195 ἠὲ καὶ ἀμφαδίην, ἐπεὶ οὔ τινα δείδιμεν ἔμπης· οὐ γάρ τίς με βίῃ γε ἑκὼν ἀέκοντα δίηται οὐδέ τι ἰδρείῃ, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμὲ νήϊδά γ᾽ οὕτως ἔλπομαι ἐν Σαλαμῖνι γενέσθαι τε τραφέμεν τε. 200 ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δ᾽ εὔχοντο Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι·
|
|
Και τον μεγάλον ουρανό κοιτώντας κάποιος είπε:
«Δία, πατέρα, δοξαστέ, που βλέπεις απ’ την Ίδην, ύψιστε, δώσ’ του Αίαντος το καύχημα της νίκης. Κι εάν τον Έκτορ’ αγαπάς πολύ και προστατεύεις, δώσ’ και των δύο δύναμιν και δόξαν παρομοίαν.».
|
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν· Ζεῦ πάτερ Ἴδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε δὸς νίκην Αἴαντι καὶ ἀγλαὸν εὖχος ἀρέσθαι· εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ, ἴσην ἀμφοτέροισι βίην καὶ κῦδος ὄπασσον. 205
|
|
Και ωστόσο τον λαμπρόν χαλκόν εζώνονταν ο Αίας και στα καλά τα άρματα τα μέλη του είχε κλείσει. Κινούνταν, ως θεόρατος ο Άρης κατεβαίνει στον πόλεμον μες στους θνητούς, που ο βροντητής Κρονίδης στης διχονοίας έριξε τον φονικόν αγώνα. Παρόμοια θεόρατος των Αχαιών ο πύργος ο Αίας με χαμόγελο στο άγριο πρόσωπό του μέγα κοντάρι ετίναξε μακροδιασκελώντας.
|
ὣς ἄρ᾽ ἔφαν, Αἴας δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῷ. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα περὶ χροῒ ἕσσατο τεύχεα, σεύατ᾽ ἔπειθ᾽ οἷός τε πελώριος ἔρχεται Ἄρης, ὅς τ᾽ εἶσιν πόλεμον δὲ μετ᾽ ἀνέρας οὕς τε Κρονίων θυμοβόρου ἔριδος μένεϊ ξυνέηκε μάχεσθαι. 210 τοῖος ἄρ᾽ Αἴας ὦρτο πελώριος ἕρκος Ἀχαιῶν μειδιόων βλοσυροῖσι προσώπασι· νέρθε δὲ ποσσὶν ἤϊε μακρὰ βιβάς, κραδάων δολιχόσκιον ἔγχος.
|
|
Αναγαλλιάζουν οι Αχαιοί καθώς τον εθεωρούσαν, αλλ’ από τρόμον φοβερόν επάγωσαν οι Τρώες, και ακόμα και του Έκτορος εσπάραξε η καρδία. Αλλά να φύγη, να συρθή μες στον στρατόν του πλέον δεν ημπορούσε αυτός αφού προκάλεσε εις την μάχην. |
τὸν δὲ καὶ Ἀργεῖοι μὲν ἐγήθεον εἰσορόωντες, Τρῶας δὲ τρόμος αἰνὸς ὑπήλυθε γυῖα ἕκαστον, 215 Ἕκτορί τ᾽ αὐτῷ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι πάτασσεν· ἀλλ᾽ οὔ πως ἔτι εἶχεν ὑποτρέσαι οὐδ᾽ ἀναδῦναι ἂψ λαῶν ἐς ὅμιλον, ἐπεὶ προκαλέσσατο χάρμῃ.
|
|
Και ο Αίας επροχώρησε μ’ ασπίδα ωσάν πύργον, χάλκινην μ’ επτά δέρματα που του έκαμε ο Τυχίος των σκυτοτόμων έξοχος, εγκάτοικος στην Ύλην, λαμπρήν την ετεχνούργησεν επτάδιπλην με δέρμα δυνατών ταύρων, κι έβαλε δίπλαν χαλκού ογδόην. Αυτήν στα στήθη επρόβαλεν ο Τελαμώνιος Αίας. Κι εστάθη εμπρός στον Έκτορα και του’πε με φοβέρες:
|
Αἴας δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠΰτε πύργον χάλκεον ἑπταβόειον, ὅ οἱ Τυχίος κάμε τεύχων 220 σκυτοτόμων ὄχ᾽ ἄριστος Ὕλῃ ἔνι οἰκία ναίων, ὅς οἱ ἐποίησεν σάκος αἰόλον ἑπταβόειον ταύρων ζατρεφέων, ἐπὶ δ᾽ ὄγδοον ἤλασε χαλκόν. τὸ πρόσθε στέρνοιο φέρων Τελαμώνιος Αἴας στῆ ῥα μάλ᾽ Ἕκτορος ἐγγύς, ἀπειλήσας δὲ προσηύδα·
|
|
«Ω Έκτωρ, θα γνωρίσεις συ, μόνος με μόνον τώρα, αν άλλοι εδώ των Δαναών ευρίσκονται ανδρειωμένοι, έξω από τον λεοντόκαρδον Πηλείδην ανδροφόνον. Αλλ’ αυτός μένει στα κυρτά θαλασσοπόρα πλοία, αφού στον πρώτον αρχηγόν Ατρείδην εχολώθη.
Αλλ’ εμείς είμεθ’ αρκετοί με σε να μετρηθούμε και πάμπολλοι. Αλλ’ αρχίνησε πρώτος εσύ την μάχην.». |
Ἕκτορ νῦν μὲν δὴ σάφα εἴσεαι οἰόθεν οἶος οἷοι καὶ Δαναοῖσιν ἀριστῆες μετέασι καὶ μετ᾽ Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα θυμολέοντα. ἀλλ᾽ ὃ μὲν ἐν νήεσσι κορωνίσι ποντοπόροισι κεῖτ᾽ ἀπομηνίσας Ἀγαμέμνονι ποιμένι λαῶν· 230 ἡμεῖς δ᾽ εἰμὲν τοῖοι οἳ ἂν σέθεν ἀντιάσαιμεν καὶ πολέες· ἀλλ᾽ ἄρχε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο.
|
|
Και ο μέγας τότε απάντησεν ο λοφοσείστης Έκτωρ:
«Αία, ω διογέννητε, μεγάλε πολεμάρχε, τι τάχα ωσάν αδύνατο παιδί, με δοκιμάζεις ή ωσάν γυναίκ’ αμάθητην στα έργα του πολέμου; Τες μάχες ξεύρω εγώ καλά και τες ανδροφονίες. Αριστερά και δεξιά να στρέφω την βαρείαν ασπίδα ηξεύρω ακούραστος στον κόπο του πολέμου. Ξεύρω των ίππων την ορμήν στην μάχην να οδηγήσω, και πεζός ξεύρω τον χορόν του Άρη του ανδροφόνου. Αλλά γενναίον ως εσέ δεν θέλω να κτυπήσω απόκρυφ’ αλλά φανερά, το ακόντι μου αν πετύχη.».
|
τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· Αἶαν διογενὲς Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν μή τί μευ ἠΰτε παιδὸς ἀφαυροῦ πειρήτιζε 235 ἠὲ γυναικός, ἣ οὐκ οἶδεν πολεμήϊα ἔργα. αὐτὰρ ἐγὼν εὖ οἶδα μάχας τ᾽ ἀνδροκτασίας τε· οἶδ᾽ ἐπὶ δεξιά, οἶδ᾽ ἐπ᾽ ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν ἀζαλέην, τό μοι ἔστι ταλαύρινον πολεμίζειν· οἶδα δ᾽ ἐπαΐξαι μόθον ἵππων ὠκειάων· 240 οἶδα δ᾽ ἐνὶ σταδίῃ δηΐῳ μέλπεσθαι Ἄρηϊ. ἀλλ᾽ οὐ γάρ σ᾽ ἐθέλω βαλέειν τοιοῦτον ἐόντα λάθρῃ ὀπιπεύσας, ἀλλ᾽ ἀμφαδόν, αἴ κε τύχωμι. |
[1]
Αυτοί ήταν οι πιο
δυνατοί. Ο Αίας, ο Διομήδης και ο Αγαμέμνων.