Ζη
ακόμη ο Μενοίτιος, του Άκτορος, ως λέγουν,
ζη
και ο Πηλεύς του Αιακού, στην γην των Μυρμιδόνων;
ΑΚΤΩΡ: Γιος του βασιλιά
της Φωκίδας ΔΗΙΟΝΑ και της Διομήδης, αδελφός του ΦΥΛΑΚΟΥ, πατέρας του Μενοιτίου και παππούς του
Πατρόκλου.
Απολλόδ. Α, 9,4. Δηιὼν δὲ
βασιλεύων τῆς Φωκίδος Διομήδην τὴν Ξούθου
γαμεῖ, καὶ αὐτῷ γίνεται θυγάτηρ μὲν
Ἀστεροδία, παῖδες δὲ Αἰνετὸς Ἄκτωρ
Φύλακος Κέφαλος, ὃς γαμεῖ Πρόκριν
τὴν Ἐρεχθέως. αὖθις δὲ ἡ Ἠὼς
αὐτὸν ἁρπάζει ἐρασθεῖσα.
Πηλεὺς
μὲν ᾧ παιδὶ γέρων ἐπέτελλ᾽
Ἀχιλῆϊ
αἰὲν
ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι
ἄλλων
σοὶ
δ᾽ αὖθ᾽ ὧδ᾽ ἐπέτελλε Μενοίτιος Ἄκτορος
υἱός· 785
τέκνον
ἐμὸν γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν
Ἀχιλλεύς,
πρεσβύτερος
δὲ σύ ἐσσι· βίῃ δ᾽ ὅ γε
πολλὸν ἀμείνων.
ἀλλ᾽
εὖ οἱ φάσθαι πυκινὸν ἔπος ἠδ᾽
ὑποθέσθαι
καί
οἱ σημαίνειν· ὃ δὲ πείσεται εἰς
ἀγαθόν περ.
Και του Αχιλλέως σύσταινεν ο γέροντας Πηλέας
πάντοτε μεγας να φανεί και των Αργείων πρώτος
κι εσένα ιδού τι σύσταινεν ο γέρος σου πατέρας:
«Παιδί μου, αν ο Αχιλλευς στο γένος σε υπερβαίνει
και στην ανδρείαν, είσαι συ στα χρόνια ανώτερός του.
Αλλ’ ό,τι χρήσιμον σκεφθείς, συ βάλε το στον νουν του,
εύμορφα και προς το καλόν τους λόγους σου θα στέργη.».
Ο ΦΥΛΑΚΟΣ, αδελφός του Μενοιτίου,
γέννησε τον Ίφικλο. Ο γιος του Ιφίκλου,
ο ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΣ, ήταν αυτός που κατέβηκε πρώτος από τα Αχαϊκά
καράβια στο έδαφος της Τροίας και σκοτώθηκε από τους Τρώες. Μετά τον θάνατό του
λατρεύτηκε σαν ήρωας στον Ελαιούντα και την Χερσόνησο.
τὸν
δ᾽ ἔκτανε Δάρδανος ἀνὴρ
νηὸς
ἀποθρῴσκοντα πολὺ πρώτιστον Ἀχαιῶν.
Δαρδάνου ακόντι ενέκρωσεν αυτόν κει που πηδούσε
πρώτος των άλλων Αχαιών από την πλώρη μόνος.
Αρχηγός του στρατού του έγινε ο αδελφός του, ο
Ποδάρκης.
Το πλοίο του Πρωτεσίλαου
ήταν το πρώτο το οποίο προσπάθησαν να πυρπολήσουν οι Τρώες, αλλά
τους σταμάτησε ο Πάτροκλος [ο οποίος, βέβαια, ήταν συγγενής του].
Ο πατέρας του Πατρόκλου, ΜΕΝΟΙΤΙΟΣ, βασίλευε στον Οπούντα της Λοκρίδος
Κι
έλεγε μ’ αναστεναγμούς : «Μάταιον, ωιμένα, λόγον
έβγαλ’
από τα χείλη μου εκείνην την ημέρα,
τον
ήρωα Μενοίτιον ενώ παρηγορούσα,
που
στον Οπούντα τον υιόν θε νά τον ξαναφέρω
λαμπρόν
της Τροίας πορθητήν με μέρος των λαφύρων.
Αρχηγός των Λοκρών στην Τρωική
εκστρατεία ήταν ο Αίας του Οιλέως
Των
Λοκρών ήταν αρχηγός ο Οιλείδης ταχύς Αίας
πολύ
πολύ μικρότερος του Τελαμωνιάδη
στο
σώμα, και μικρόσωμος λινοθωρακωμένος
των
Πανελλήνων και Αχαιών εις το κοντάρι πρώτος.
Ήλθαν
απ’ την Καλλίερον, την Κύνον, τον Οπούντα,
απ’
τες ωραίες Αυγειές, την Βήσσαν και την Σκάρφην,
την
Τάρφην και το Θρόνιον, του Βοαγρίου πόρου.
Και
αυτόν σαράντα ολόμαυρα καράβι’ ακολουθούσαν
των
Λοκρών που ’ναι αντίπερα της ιεράς Ευβοίας.
Ο ΚΥΝΟΣ,
το κυριότερο επίνειο ή εμπορική σκάλα όλων των Λοκρών. Η αρχαιότητα του Κύνου
φαίνεται και από την παράδοση πως είχαν κατοικήσει εκεί ο Δευκαλίων
και η Πύρρα. Μάλιστα, της Πύρρας, υπήρχε εκεί την εποχή του Στράβωνα [9, 425] τάφος. Ο
Στράβων ορίζει την θέση του Κύνου στο βορειότερο άκρο του σημερινού κόλπου της
Αταλάντης [Οπουντίου], σε απόσταση 60 σταδίων [πάνω από 10 χλμ.] από τον
Οπούντα, αντίκρυ στην Αιδηψό. Προσθέτει πως υπάρχει ‘μεταξύ Οπούντος και Κύνου,
πεδίον ευδαίμον’. Ετσι, στον Κύνο αποδίδονται αρχαία λείψανα σε μικρή
απόσταση βορειότερα του σημερινού χωριού Λιβανάτες.
[Στράβων, 9] Και η Αταλάντη δε νήσος κατά Οπούντα ίδρυται, ομώνυμος τη προ
της Αττικής. Λέγεσθαι δ’ Οπουντίους τινας και εν τη Ηλεία φασιν, ών ουκ άξιον
μεμνήσθαι, πλην ότι συγγένειαν αυτών εξανανιούνται τοις Οπουντίοις υπάρχουσαν.
Ότι δ’ εξ Οπούντος ήν ο Πάτροκλος, λέγει Όμηρος, και διότι φόνον
ακούσιον πράξας έφυγεν εις Πηλέα, ο δε πατήρ Μενοίτιος έμεινεν εν τη πατρίδι.
Εκείσε γαρ φησι Αχιλλεύς υποσχέσθαι τω Μενοιτίω κατάξειν τον Πάτροκλον εκ της
στρατείας επανελθόντα. Ου μην εβασίλευσε δε εκείνος των Οπουντίων. Αλλ’ Αίας ο
Λοκρός, πατρίδος ών, ως φασι, Ναρύκου. Αιάνην δ’ ονομάζουσι τον
αναιρεθέντα υπό του Πατρόκλου, αφ’ ου το τέμενος Αιάνειον δείκνυται, και κρήνη
τε Αιανίς.
[Απολλοδ.
Α, 7,2] Γίνονται δὲ
ἐκ Πύρρας Δευκαλίωνι παῖδες Ἕλλην μὲν
πρῶτος , ὃν ἐκ
Διὸς γεγεννῆσθαι <ἔνιοι> λέγουσι,
<δεύτερος δὲ> Ἀμφικτύων ὁ μετὰ
Κραναὸν βασιλεύσας τῆς Ἀττικῆς, θυγάτηρ
δὲ Πρωτογένεια, ἐξ ἧς καὶ Διὸς
Ἀέθλιος.
[Α
7,3]
Ἕλληνος δὲ καὶ νύμφης
Ὀρσηίδος Δῶρος Ξοῦθος Αἴολος.
καὶ Ξοῦθος μὲν λαβὼν
τὴν Πελοπόννησον ἐκ Κρεούσης τῆς
Ἐρεχθέως Ἀχαιὸν ἐγέννησε καὶ
Ἴωνα, ἀφ᾽ ὧν Ἀχαιοὶ καὶ Ἴωνες
καλοῦνται,
Αἴολος δὲ βασιλεύων τῶν περὶ τὴν Θεσσαλίαν τόπων τοὺς ἐνοικοῦντας Αἰολεῖς προσηγόρευσε, καὶ γήμας Ἐναρέτην τὴν Δηιμάχου παῖδας μὲν ἐγέννησεν ἑπτά, Κρηθέα Σίσυφον Ἀθάμαντα Σαλμωνέα Δηιόνα Μάγνητα Περιήρην, θυγατέρας δὲ πέντε, Κανάκην Ἀλκυόνην Πεισιδίκην Καλύκην Περιμήδην. Περιμήδης μὲν οὖν καὶ Ἀχελῴου Ἱπποδάμας καὶ Ὀρέστης, Πεισιδίκης δὲ καὶ Μυρμιδόνος Ἄντιφος καὶ Ἄκτωρ.
Ο Παυσανίας [βιβλ. Χ,
Φωκικά, 1, 2],
την ΣΚΑΡΦΗ την αναφέρει με το όνομα Σκάρφεια. Απείχε [κατά τον
Στράβωνα, Γεωγραφικά, 9, 426] δέκα στάδια [λιγότερο από 2 χλμ.] από τον Μαλιακό
κόλπο. Βρισκόταν κοντά στο σημερινό χωριό Σκάρφεια, στα ανατολικά των
Θερμοπυλών και του χωριού Μώλος, και στα δυτικά των Καμμένων Βούρλων.
Τον Αίαντα του Οιλέως τον βρίσκουμε να
μάχεται σκληρά, μαζί με τον Αίαντα Τελαμώνιο, τον Μενέλαο, τον Ιδομενέα, τον
Μηριόνη για να πάρουν οι Αχαιοί το σώμα του νεκρού Πατρόκλου. [Ρ,
255]
Ο Πάτροκλος φέρνει την Βρισηίδα για να
την οδηγήσουν στον Αγαμέμνονα [1, 337].
Στέλνεται από τον Αχιλλέα να δει τι
έπαθε ο Μαχάων [11.602]
Ο Νέστωρ του βάζει την ιδέα να φορέσει
αυτός την πανοπλία του Αχιλλέα και να εμφανιστεί για να τρομάξουν οι Τρώες [11,642]
Θεραπεύει τον Ευρύπυλο [11,806]
και μένει αρκετή ώρα κοντά του [15, 390]
Επιστρέφει στις σκηνές των Μυρμιδόνων και
παρακαλά τον Αχιλλέα να του δώσει την πανοπλία [16.1]
Ο Αχιλλέας του δίνει την άδεια [16.60]
με την προϋπόθεση πως μόλις τους διώξει από τα πλοία να επιστρέψει [16.87].
Οι Τρώες βάζουν την πρώτη φωτιά στα
καράβια [16.112].
Τώρα είναι ο Αχιλλέας που παροτρύνει τον Πάτροκλο να
βιαστεί [16.124].
Ο Πάτροκλος (A), δίπλα στο πλοίο που καιγόταν, σκοτώνει τον Παίονα Πυραίχμη (T), βάλε δεξιὸν ὦμον (16.287)
και σβήνει την φωτιά.
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Αρηίλυκο (T), βάλε μηρὸν ἔγχεϊ ὀξυόεντι (16.308)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Πρόνοο (T), βάλε δουρὶ φαεινῷ στέρνον γυμνωθέντα
παρ᾽ ἀσπίδα (16.399)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Θέστορα (T), ἔγχεϊ νύξε παραστὰς γναθμὸν δεξιτερόν
(16.401)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Ερυλαο (T), βάλε
πέτρῳ μέσσην κὰκκεφαλήν (16.410)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Ερύμαντα (T) (16.415)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Αμφότερο (T) (16.415)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Επάλτη (T) (16.415)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Τληπόλεμο (T) (16.416)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Εχίο (T) (16.416)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Πύρι (T) (16.416)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Ιφέα (T) (16.417)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Εύιππο (T) (16.417)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Πολύμηλο (T) (16.417)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Θρασύμηλο (T), βάλε νείαιραν κατὰ γαστέρα (16.463)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Σαρπηδόνα (T), ἔβαλ᾽ ἔνθ᾽ ἄρατε φρένες ἔρχαται
ἀμφ᾽ ἁδινὸν κῆρ (16.481)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Σθενέλαο (T), ἔβαλε αὐχένα χερμαδίῳ
(16.587)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Αδρηστο (T) (16.695)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Αυτόνοο (T) (16.695)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Εχεκλο (T) (16.695)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Πέριμο (T) (16.696)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Επίστορα (T) (16.696)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Μεγάδη (T) (16.696)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Μελάνιππο (T) (16.696)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Ελασο (T) (16.697)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Μούλιο (T) (16.697)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Πυλαρτη (T)
(16.697)
Ο Πάτροκλος (A) σκοτώνει τον Κεβριόνη (T), βάλε
μετώπιον ὀξέϊ λᾶϊ (16.739)
Ο Πάτροκλος κάνει 3 επιθέσεις και σκοτώνει σε κάθε επιθεση
9 άνδρες. [16.785]
Ο Απόλλων [1ος] χτυπάει τον Πάτροκλο.... χειρὶ καταπρηνεῖ,
στρεφεδίνηθεν δέ οἱ ὄσσε.
τοῦ δ᾽ ἀπὸ μὲν κρατὸς
κυνέην βάλε Φοῖβος Ἀπόλλων (16.792)
Τον Πάτροκλο κατόπιν χτυπαει ο Εύφορβος
[2ος] ........ὄπιθεν δὲ μετάφρενον ὀξέϊ
δουρὶ
ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε Δάρδανος
ἀνὴρ Πανθοΐδης Εὔφορβος [16.806]
Ο Εκτωρ [3ος] χτυπάει τον Πάτροκλο...... οὖτα δὲ
δουρὶ νείατον ἐς κενεῶνα[16.819]
Πριν ξεψυχήσει ο Πάτροκλος προλέγει τον
θάνατο του Εκτορα. [16.854]
Ακολουθούν τρομερές μάχες γύρω από το σώμα του Πατρόκλου.