ΤΟ ΣΚΗΠΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ

Ιλιάδος Β΄, 98-109

Τέλος τα πλήθ’ ησύχασαν κι εκάθισαν τριγύρω και ο κραταιός σηκώθηκεν Ατρείδης κι εφορούσε το σκήπτρον, έργο θαυμαστό του φιλοτέχνου Ηφαίστου. Πρώτα το εδώρησε ο θεός στον ύψιστον Κρονίδην, ο Δίας το’δωσε του Ερμή και ο μέγας Αργοφόνος του ιπποδάμου Πέλοπος, και ο Πέλοψ του Ατρέα, καλόν ποιμένα των λαών, και τούτος, πριν πεθάνη, το’δωσε στον πολύαρνον Θυέστην, και ο Θυέστης τ’ αφήκε του Αγαμέμνονος να το κρατή στο χέρι, να βασιλεύη στα πολλά νησιά και στ’ Άργος όλο. Σ’ αυτό επάνω στέκονταν ο Ατρείδης και τους είπε:

Σπουδῇ δ᾽ ἕζετο λαός, ἐρήτυθεν δὲ καθ᾽ ἕδρας παυσάμενοι κλαγγῆς· ἀνὰ δὲ κρείων Ἀγαμέμνων ἔστη σκῆπτρον ἔχων τὸ μὲν Ἥφαιστος κάμε τεύχων. Ἥφαιστος μὲν δῶκε Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι, αὐτὰρ ἄρα Ζεὺς δῶκε διακτόρῳ ἀργεϊφόντῃ· Ἑρμείας δὲ ἄναξ δῶκεν Πέλοπι πληξίππῳ, αὐτὰρ ὃ αὖτε Πέλοψ δῶκ᾽ Ἀτρέϊ ποιμένι λαῶν, 105 Ἀτρεὺς δὲ θνῄσκων ἔλιπεν πολύαρνι Θυέστῃ, αὐτὰρ ὃ αὖτε Θυέστ᾽ Ἀγαμέμνονι λεῖπε φορῆναι, πολλῇσιν νήσοισι καὶ Ἄργεϊ παντὶ ἀνάσσειν. Τῷ ὅ γ᾽ ἐρεισάμενος ἔπε᾽ Ἀργείοισι μετηύδα·

Ιλιάδος Β΄, 185-189

Κι ήβρε τον Αγαμέμνονα ο θείος Οδυσσέας, το σκήπτρο επήρε τ’ άφθαρτον προγονικό του Ατρείδη και των ανδρείων Αχαιών κατέβη στα καράβια. Κι αν απαντούσε βασιλιά κι άνδρ’ άλλον των προκρίτων, να τον κρατήση επάσχιζε με λόγια μελωμένα:

αὐτὸς δ᾽ Ἀτρεΐδεω Ἀγαμέμνονος ἀντίος ἐλθὼν 185 δέξατό οἱ σκῆπτρον πατρώϊον ἄφθιτον αἰεί· σὺν τῷ ἔβη κατὰ νῆας Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων. Ὅν τινα μὲν βασιλῆα καὶ ἔξοχον ἄνδρα κιχείη τὸν δ᾽ ἀγανοῖς ἐπέεσσιν ἐρητύσασκε παραστάς·

Ιλιάδος Β΄, 198-206

Κι άνθρωπον όταν του λαού που φώναζε απαντούσε, κακά τον εφοβέριζε και με το σκήπτρο εκτύπα:

Ὃν δ᾽ αὖ δήμου τ᾽ ἄνδρα ἴδοι βοόωντά τ᾽ ἐφεύροι, τὸν σκήπτρῳ ἐλάσασκεν ὁμοκλήσασκέ τε μύθῳ·

«Σιγά, χαμένε, υπάκουσε εις τους καλύτερούς σου. Άναντρος συ και ουτιδανός καθόλου δεν μετριέσαι στον πόλεμον ή στην βουλήν. Μήπως θαρρείς πως όλοι θα βασιλεύωμεν εδώ; Πολυαρχία βλάπτει. Ένας θα είναι ο αρχηγός, ο βασιλέας ένας, που σ’ αυτόν έδωσ’ ο υιός του κρυπτοβούλου Κρόνου το σκήπτρο και τα νόμιμα να βασιλεύη σ’ όλους.»

δαιμόνι᾽ ἀτρέμας ἧσο καὶ ἄλλων μῦθον ἄκουε, 200 οἳ σέο φέρτεροί εἰσι, σὺ δ᾽ ἀπτόλεμος καὶ ἄναλκις οὔτέ ποτ᾽ ἐν πολέμῳ ἐναρίθμιος οὔτ᾽ ἐνὶ βουλῇ· οὐ μέν πως πάντες βασιλεύσομεν ἐνθάδ᾽ Ἀχαιοί· οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη· εἷς κοίρανος ἔστω, εἷς βασιλεύς, ᾧ δῶκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω 205 σκῆπτρόν τ᾽ ἠδὲ θέμιστας, ἵνά σφισι βουλεύῃσι.

Ιλιάδος Β΄, 265-270

Όταν ο Θερσίτης κατηγορούσε τον Αγαμέμνονα, ο Οδυσσέας τον επέπληξε με λόγια και:

Και με το σκήπτρο του’πληξε την ράχιν και τους ώμους. Κυρτώθη εκείνος και θερμό του εκύλησε το δάκρυ. Το χρυσό σκήπτρο εσήκωσε στην ράχιν φουσκαλίδα και πονεμένος τρέμοντας εκάθισε ο Θερσίτης, χαμένα γύρω εκοίταξε κι εσφόγγισε το δάκρυ. Κι όλος εγέλασ’ ο λαός αν κι ήταν πικραμένος.

Ὣς ἄρ᾽ ἔφη, σκήπτρῳ δὲ μετάφρενον ἠδὲ καὶ ὤμω πλῆξεν· ὃ δ᾽ ἰδνώθη, θαλερὸν δέ οἱ ἔκπεσε δάκρυ· σμῶδιξ δ᾽ αἱματόεσσα μεταφρένου ἐξυπανέστη σκήπτρου ὕπο χρυσέου· ὃ δ᾽ ἄρ᾽ ἕζετο τάρβησέν τε, ἀλγήσας δ᾽ ἀχρεῖον ἰδὼν ἀπομόρξατο δάκρυ. Οἳ δὲ καὶ ἀχνύμενοί περ ἐπ᾽ αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν·

Ιλιάδος Β΄, 278-280

Ορθός ωστόσ’ ο πορθητής κρατούσεν Οδυσσέας το σκήπτρο, και στο πλάγι του με κήρυκες την όψιν, η Αθηνά παράγγελνε τα πλήθη να σωπάσουν,

Ὣς φάσαν ἣ πληθύς· ἀνὰ δ᾽ ὃ πτολίπορθος Ὀδυσσεὺς ἔστη σκῆπτρον ἔχων· παρὰ δὲ γλαυκῶπις Ἀθήνη εἰδομένη κήρυκι σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει, 280