ΙΛΙΑΔΟΣ  -  ΡΑΨΩΔΙΑ  Ν΄

(στίχοι  : 311-467)

[Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ]

 

Και των Κρητών ο αρχηγός αντείπ’  ο Ιδομενέας:

 

«Στην μέσην και άλλοι μάχονται να σώσουν τα καράβια,

και πολεμούν οι Αίαντες  και ο Τεύκρος, φημισμένος

τοξότης, και από σύνεγγυς πολεμιστής ανδρείος.

 

τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἰδομενεὺς Κρητῶν ἀγὸς ἀντίον ηὔδα·

νηυσὶ μὲν ἐν μέσσῃσιν ἀμύνειν εἰσὶ καὶ ἄλλοι

Αἴαντές τε δύω Τεῦκρός θ᾽, ὃς ἄριστος Ἀχαιῶν

τοξοσύνῃ, ἀγαθὸς δὲ καὶ ἐν σταδίῃ ὑσμίνῃ·

 

 

Θα τον χορτάσουν πόλεμον, μ’ όσην και αν έχει ανδρείαν,

τον Πριαμίδην Έκτορα. Άκρον θα έχει αγώνα

την δύναμιν ασύντριφτην κλονώντας των ηρώων

να κάψει τα καράβια μας. Έξω αν θελήσει ο Δίας

δαυλόν ο ίδιος εις αυτά να βάλει φλογοβόλον.

Ότ’ εις θνητόν πόχει τροφήν της Δήμητρας το δώρον,

οπού χαλκός και φονικά λιθάρια τον λαβώνουν,

τόπον δεν κάμνει ο φοβερός υιός του Τελαμώνος,

ουδέ στον σπάστην των ανδρών λεοντόψυχον Πηλείδην

θα υποχωρούσε, αν τύχαινε, και στην σταδίαν μάχην.

Ότι στον δρόμον δεν νικά κανείς τον Αχιλλέα.

Αλλά της μάχης κίνησε στ’ αριστερά, να δείξει

αν άλλους θα δοξάσωμεν ή εμείς θα δοξασθούμε.».

οἵ μιν ἅδην ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο        315

Ἕκτορα Πριαμίδην, καὶ εἰ μάλα καρτερός ἐστιν.

αἰπύ οἱ ἐσσεῖται μάλα περ μεμαῶτι μάχεσθαι

κείνων νικήσαντι μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους

νῆας ἐνιπρῆσαι, ὅτε μὴ αὐτός γε Κρονίων

ἐμβάλοι αἰθόμενον δαλὸν νήεσσι θοῇσιν.             320

ἀνδρὶ δέ κ᾽ οὐκ εἴξειε μέγας Τελαμώνιος Αἴας,

ὃς θνητός τ᾽ εἴη καὶ ἔδοι  Δημήτερος ἀκτὴν**

χαλκῷ τε ῥηκτὸς μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν.

οὐδ᾽ ἂν Ἀχιλλῆϊ ῥηξήνορι χωρήσειεν

ἔν γ᾽ αὐτοσταδίῃ· ποσὶ δ᾽ οὔ πως ἔστιν ἐρίζειν.  325

νῶϊν δ᾽ ὧδ᾽ ἐπ᾽ ἀριστέρ᾽ ἔχε στρατοῦ, ὄφρα τάχιστα

εἴδομεν ἠέ τῳ εὖχος ὀρέξομεν, ἦέ τις ἡμῖν.

 

 

Είπε κι εκίνησεν εμπρός ο ανδρείος Μηριόνης

ως εις το μέρος του στρατού που είπ’ ο Ιδομενέας.

Και άμα τον είδαν φοβερόν ως φλόγα να προβάλει

κλεισμένος στα λαμπρ’ άρματα με τον ακόλουθόν του,

επάνω του αλαλάζοντας εχύθηκαν οι Τρώες

και αγώνας άρχισε σφοδρός αυτού σιμά στες πρύμνες.

Και ως έξαφνα φυσομανούν πολλών ανέμων ζάλες

σ’ ημέρες που ο κονιορτός επλήθυνε στους δρόμους

και τον σηκώνουν όλοι ομού σαν νέφος στον αέρα

όμοια κι εκείνοι αντίμαχα κτυπιόνταν διψασμένοι

καθείς μ’ ακονητόν χαλκόν τον άλλον να φονεύση.

 

ὣς φάτο, Μηριόνης δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ

ἦρχ᾽ ἴμεν, ὄφρ᾽ ἀφίκοντο κατὰ στρατὸν ᾗ μιν ἀνώγει,

οἳ δ᾽ ὡς Ἰδομενῆα ἴδον φλογὶ εἴκελον ἀλκὴν       330

αὐτὸν καὶ θεράποντα σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισι,

κεκλόμενοι καθ᾽ ὅμιλον ἐπ᾽ αὐτῷ πάντες ἔβησαν·

τῶν δ᾽ ὁμὸν ἵστατο νεῖκος ἐπὶ πρυμνῇσι νέεσσιν.

ὡς δ᾽ ὅθ᾽ ὑπὸ λιγέων ἀνέμων σπέρχωσιν ἄελλαι

ἤματι τῷ ὅτε τε πλείστη κόνις ἀμφὶ κελεύθους,  335

οἵ τ᾽ ἄμυδις κονίης μεγάλην ἱστᾶσιν ὀμίχλην,

ὣς ἄρα τῶν ὁμόσ᾽ ἦλθε μάχη, μέμασαν δ᾽ ἐνὶ θυμῷ

ἀλλήλους καθ᾽ ὅμιλον ἐναιρέμεν ὀξέϊ χαλκῷ.

 

 

Και ως λόγγος όλη αγρίωνεν η ανθρωποφθόρα μάχη

μακριά κοντάρια κοφτερά. Και οι λαμπρές ασπίδες

οι θώρακες νεοστίλβωτοι, τα σπιθοβόλα κράνη

τους οφθαλμούς εθάμπωναν με του χαλκού την λάμψιν

καθώς αυτοί συγκρούονταν. Και άσπλαχνος θα ήταν κείνος

που βλέποντας θα εχαίρονταν, αντί ν’ ακούσει πόνον.

Και τότε δυο κραταιοί διχόγνωμοι, του Κρόνου

τέκνα, οργανίζαν συμφορές εις τους ανδρειωμένους.

 

ἔφριξεν δὲ μάχη φθισίμβροτος ἐγχείῃσι

μακρῇς, ἃς εἶχον ταμεσίχροας· ὄσσε δ᾽ ἄμερδεν  340

αὐγὴ χαλκείη κορύθων ἄπο λαμπομενάων

θωρήκων τε νεοσμήκτων σακέων τε φαεινῶν

ἐρχομένων ἄμυδις· μάλα κεν θρασυκάρδιος εἴη

ὃς τότε γηθήσειεν ἰδὼν πόνον οὐδ᾽ ἀκάχοιτο.

τὼ δ᾽ ἀμφὶς φρονέοντε δύω Κρόνου υἷε κραταιὼ    

ἀνδράσιν ἡρώεσσιν ἐτεύχετον ἄλγεα λυγρά.

 

 

Των Τρώων και του Έκτορος νίκην να δώσει ο Δίας

ήθελε, τον γοργόποδα Πηλείδην να δοξάσει,

όχι ο λαός των Αχαιών ν’ αφανισθεί στην Τροίαν.

Αλλά την Θέτιν δόξαζε και τον σκληρόν υιόν της.

Και ο Ποσειδών τους Αχαιούς εμψύχωνεν, ως ήλθε

κρυφά μέσ’ απ’ την θάλασσαν, με πάθος προς τον Δία

και σπλάχνος δια τους Αχαιούς, που εσύντριβαν οι Τρώες,

και οι δυο μίαν γενεάν, την αυτήν ρίζαν είχαν.

Αλλ’ ήτ’ ο Ζευς ανώτερος στα χρόνια και στην γνώσιν,

δια τούτο εκείνος φανερά δεν έβγαινε βοηθός των,

αλλά κρυφά τους έσπρωχνε με την μορφήν ανθρώπου.

Ζεὺς μέν ῥα Τρώεσσι καὶ Ἕκτορι βούλετο νίκην

κυδαίνων Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· οὐδέ τι πάμπαν

ἤθελε λαὸν ὀλέσθαι Ἀχαιϊκὸν Ἰλιόθι πρό,

ἀλλὰ Θέτιν κύδαινε καὶ υἱέα καρτερόθυμον.       350

Ἀργείους δὲ Ποσειδάων ὀρόθυνε μετελθὼν

λάθρῃ ὑπεξαναδὺς πολιῆς ἁλός· ἤχθετο γάρ ῥα

Τρωσὶν δαμναμένους, Διὶ δὲ κρατερῶς ἐνεμέσσα.

ἦ μὰν ἀμφοτέροισιν ὁμὸν γένος ἠδ᾽ ἴα πάτρη,

ἀλλὰ Ζεὺς πρότερος γεγόνει καὶ πλείονα ᾔδη.    355

τώ ῥα καὶ ἀμφαδίην μὲν ἀλεξέμεναι ἀλέεινε,

λάθρῃ δ᾽ αἰὲν ἔγειρε κατὰ στρατὸν ἀνδρὶ ἐοικώς[1].

 

 

Και ιδού της δεινής έριδος και του πολέμου όμοιον

το δίκτυ επλέξαν τεντωτό στους δυο στρατούς επάνω

που άλυτο, ασύντριφτο, πολλούς αφάνισε ανδρειωμένους.

Και τότε με τους Δαναούς ο Ιδομενεύς, αν κι ήταν

μισοασπρομάλλης όρμησε κι εσκόρπισε τους Τρώας.

 

τοὶ δ᾽ ἔριδος κρατερῆς καὶ ὁμοιΐου πτολέμοιο

πεῖραρ ἐπαλλάξαντες ἐπ᾽ ἀμφοτέροισι τάνυσσαν

ἄρρηκτόν τ᾽ ἄλυτόν τε, τὸ πολλῶν γούνατ᾽ ἔλυσεν.                                                                               

ἔνθα μεσαιπόλιός περ ἐὼν Δαναοῖσι κελεύσας

Ἰδομενεὺς Τρώεσσι μετάλμενος ἐν φόβον ὦρσε.

 

 

Τον Οθρυονέα φόνευσε, που απ’ τα Καβήσια μέρη

στην Τροίαν ήρθε, ως άκουσε την φήμην του πολέμου,

και του Πριάμου την καλήν απ’ όλες θυγατέρα,

Κασσάνδρα, νύμφην άπροικα ζητούσε κι έργον μέγα

υπόσχονταν, τους Δαναούς να διώξει από την Τροίαν.

Και ο γέρος Πρίαμος ρητώς την κόρην του υπεσχέθη.

Κι εκείνος εις τον λόγον του θαρρώντας πολεμούσε.

Τον λόγχισεν ο Ιδομενεύς ενώ με υψηλό βήμα

κινούσεν, ουδέ ο θώρακας εκράτησε την λόγχην

ο χάλκινος, κι η άκρη της του εμπήχθη  στην γαστέρα.

 

πέφνε γὰρ Ὀθρυονῆα Καβησόθεν ἔνδον ἐόντα,

ὅς ῥα νέον πολέμοιο μετὰ κλέος εἰληλούθει,

ᾔτεε δὲ Πριάμοιο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην        365

Κασσάνδρην ἀνάεδνον, ὑπέσχετο δὲ μέγα ἔργον,

ἐκ Τροίης ἀέκοντας ἀπωσέμεν υἷας Ἀχαιῶν.

τῷ δ᾽ ὁ γέρων Πρίαμος ὑπό τ᾽ ἔσχετο καὶ κατένευσε

δωσέμεναι· ὃ δὲ μάρναθ᾽ ὑποσχεσίῃσι πιθήσας.

Ἰδομενεὺς δ᾽ αὐτοῖο τιτύσκετο δουρὶ φαεινῷ,    370

καὶ βάλεν ὕψι βιβάντα τυχών· οὐδ᾽ ἤρκεσε θώρηξ

χάλκεος, ὃν φορέεσκε, μέσῃ δ᾽ ἐν γαστέρι πῆξε.

 

Χάμω με βρόντον έπεσε κι εκείνος εκαυχήθη:

«Οθρυονέα, των θνητών θα σε κηρύξω πρώτον,

αν όσ’ ανάλαβες σωστά τελειώσεις του Πριάμου,

αφού την θυγατέρα του κι εκείνος σου υποσχέθη.

Ομοίαν θα εκτελούσαμε κι εμείς υπόσχεσίν μας.

Απ’ τ’ Άργος θα σου φέρναμε του Ατρείδη θυγατέρα

στα κάλλη της ασύγκριτην, γυναίκα να την έχεις,

την πυργωμένην Ίλιον αν συ μας εκπορθήσεις.

Στες πρύμνες ακολούθα εμέ να ειπούμε δια τους γάμους,

να ιδείς τι δώρα νυφικά δίδομ’ εμείς γενναία.».

δούπησεν δὲ πεσών· ὃ δ᾽ ἐπεύξατο φώνησέν τε·

Ὀθρυονεῦ περὶ δή σε βροτῶν αἰνίζομ᾽ ἁπάντων

εἰ ἐτεὸν δὴ πάντα τελευτήσεις ὅσ᾽ ὑπέστης         375

Δαρδανίδῃ Πριάμῳ· ὃ δ᾽ ὑπέσχετο θυγατέρα ἥν.

καί κέ τοι ἡμεῖς ταῦτά γ᾽ ὑποσχόμενοι τελέσαιμεν,

δοῖμεν δ᾽ Ἀτρεΐδαο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην

Ἄργεος ἐξαγαγόντες ὀπυιέμεν, εἴ κε σὺν ἄμμιν

Ἰλίου ἐκπέρσῃς εὖ ναιόμενον πτολίεθρον.           380

ἀλλ᾽ ἕπε᾽, ὄφρ᾽ ἐπὶ νηυσὶ συνώμεθα ποντοπόροισιν

ἀμφὶ γάμῳ, ἐπεὶ οὔ τοι ἐεδνωταὶ κακοί εἰμεν.

 

 

Είπε και τον ποδόσερνε στην ταραχήν της μάχης.

Κι εκείνου ευθύς εκδικητής ο Άσιος πεζός ήλθε

και οπίσω από τους ώμους του ρουθούνιζαν οι ίπποι,

και τους κρατούσ’ ο ηνίοχος. Και ως οδηγούσ’ εκείνος

να τον κτυπήσει επρόλαβεν ο Ιδομενεύς και κάτω

απ’ το πηγούνι επέρασεν η λόγχη τον λαιμόν του.

Κι έπεσεν, όπως πέφτει δρυς, ή λεύκα, ή φουντωμένος

υψηλός πεύκος, πόκοψαν τέκτονες εις τα όρη

μ’ αξίνες νεοτρόχιστες μ’ αυτό να στήσουν πλοίον.

ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην

ἥρως Ἰδομενεύς· τῷ δ᾽ Ἄσιος ἦλθ᾽ ἐπαμύντωρ

πεζὸς πρόσθ᾽ ἵππων· τὼ δὲ πνείοντε κατ᾽ ὤμων    

αἰὲν ἔχ᾽ ἡνίοχος θεράπων· ὃ δὲ ἵετο θυμῷ

Ἰδομενῆα βαλεῖν· ὃ δέ μιν φθάμενος βάλε δουρὶ

λαιμὸν ὑπ᾽ ἀνθερεῶνα, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσεν.

ἤριπε δ᾽ ὡς ὅτε τις δρῦς ἤριπεν ἢ ἀχερωῒς

ἠὲ πίτυς βλωθρή, τήν τ᾽ οὔρεσι τέκτονες ἄνδρες      

ἐξέταμον πελέκεσσι νεήκεσι νήϊον εἶναι·

 

 

Όμοια ξαπλώθη αυτός εμπρός εις το ζεμένο αμάξι

με βογγητό κι εφούκτωσε το αιματωμένο χώμα

και του ηνιόχου χάθηκαν τα λογικά και οπίσω

να στρέψει δεν ετόλμησε τους ίππους δια να φύγει

απ’ τους εχθρούς. Και ο δυνατός Αντίλοχος με λόγχην

στην μέσην τον περόνησε και του’σπασεν η άκρη

τον χάλκινον του θώρακα κι εμπήχθη στην γαστέρα.

ὣς ὃ πρόσθ᾽ ἵππων καὶ δίφρου κεῖτο τανυσθεὶς

βεβρυχὼς κόνιος δεδραγμένος αἱματοέσσης.

ἐκ δέ οἱ ἡνίοχος πλήγη φρένας ἃς πάρος εἶχεν,

οὐδ᾽ ὅ γ᾽ ἐτόλμησεν δηΐων ὑπὸ χεῖρας ἀλύξας   395

ἂψ ἵππους στρέψαι, τὸν δ᾽ Ἀντίλοχος μενεχάρμης

δουρὶ μέσον περόνησε τυχών· οὐδ᾽ ἤρκεσε θώρηξ

χάλκεος ὃν φορέεσκε, μέσῃ δ᾽ ἐν γαστέρι πῆξεν.

 

 

Τους ίππους ο Αντίλοχος επήρε ο Νεστορίδης

μέσ’ απ’ τους Τρώας στον στρατόν των Αχαιών ανδρείων.

Λυπήθη δια τον Άσιον κι εμπρός του Ιδομενέως

εστήθηκε ο Δηίφοβος και ακόντισε με λόγχην.

Τον μάτιασε και ξεφυγε το χαλκοφόρο ακόντι

ο Ιδομενεύς και κάτωθεν απ’ την ασπίδα εκρύφθη

που από χαλκόν αστραφτερόν και δέρμα ταύρου εφόρει

στρογγυλωτήν με δυο λαβές καλά στερεωμένην.

αὐτὰρ ὃ ἀσθμαίνων εὐεργέος ἔκπεσε δίφρου,

ἵππους δ᾽ Ἀντίλοχος μεγαθύμου Νέστορος υἱὸς 400

ἐξέλασε Τρώων μετ᾽ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς.

Δηΐφοβος δὲ μάλα σχεδὸν ἤλυθεν Ἰδομενῆος

Ἀσίου ἀχνύμενος, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ.

ἀλλ᾽ ὃ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος

Ἰδομενεύς· κρύφθη γὰρ ὑπ᾽ ἀσπίδι πάντοσ᾽ ἐΐσῃ,

τὴν ἄρ᾽ ὅ γε ῥινοῖσι βοῶν καὶ νώροπι χαλκῷ

δινωτὴν φορέεσκε, δύω κανόνεσσ᾽ ἀραρυῖαν·

 

 

Και όλος μαζεύθη μέσα της, κι επάνω απ’ την ασπίδα

που εβρόντησε ως την ξάκρισεν, επάταξεν η λόγχη.

Αλλ’ απ’ το χέρι το βαρύ δεν έφυγε η χαμένη.

Τον πολεμάρχον εύρηκεν Υψήνορα Ιππασίδην

εις το συκώτι κι έλυσεν ευθύς τα γόνατά του.

καυχήθηκε ο Δηίφοβος κι εκραύγασε μεγάλως:

 

«Ο Άσιος ανεκδίκητος δεν κείται, αλλά στον Άδη,

τον πυλωρόν, τον άσπονδον ως κατεβαίνει τώρα,

θα χαίρεται που προβοδόν του έστειλε η ψυχή μου.».

τῇ ὕπο πᾶς ἐάλη, τὸ δ᾽ ὑπέρπτατο χάλκεον ἔγχος,

καρφαλέον δέ οἱ ἀσπὶς ἐπιθρέξαντος ἄϋσεν

ἔγχεος· οὐδ᾽ ἅλιόν ῥα βαρείης χειρὸς ἀφῆκεν,   410

ἀλλ᾽ ἔβαλ᾽ Ἱππασίδην Ὑψήνορα ποιμένα λαῶν

ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ᾽ ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσε.

Δηΐφοβος δ᾽ ἔκπαγλον ἐπεύξατο μακρὸν ἀΰσας·

οὐ μὰν αὖτ᾽ ἄτιτος κεῖτ᾽ Ἄσιος, ἀλλά ἕ φημι

εἰς Ἄϊδός περ ἰόντα πυλάρταο κρατεροῖο           415

γηθήσειν κατὰ θυμόν, ἐπεί ῥά οἱ ὤπασα πομπόν.

 

 

Το καύχημα του επλήγωσε τους Δαναούς κι εξόχως

τον ανδρικόν Αντίλοχον, αλλ’ αν και λυπημένος

στον ποθητόν του σύντροφον δεν έλειψε και ορμώντας,

εμπρός του με το σώμα του και την ασπίδα εστήθη.

Κι ο υιός του Εχίου Μηκιστεύς και ο Αλάστωρ, σύντροφοί του,

στους ώμους έφεραν αυτόν, οπού βαριά βογγούσε,

ως τα γοργά καράβια και ακράτητος ως φλόγα

ο Ιδομενεύς δεν έπαυε να θέλει ή να βυθίσει

κάποιον εχθρόν στα τάρταρα της γης, ή να βροντήσει

αυτός νεκρός μαχόμενος να σώσει τους Αργείους.

 

ὣς ἔφατ᾽, Ἀργείοισι δ᾽ ἄχος γένετ᾽ εὐξαμένοιο,

Ἀντιλόχῳ δὲ μάλιστα δαΐφρονι θυμὸν ὄρινεν·

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἀχνύμενός περ ἑοῦ ἀμέλησεν ἑταίρου,

ἀλλὰ θέων περίβη καί οἱ σάκος ἀμφεκάλυψε.    420

τὸν μὲν ἔπειθ᾽ ὑποδύντε δύω ἐρίηρες ἑταῖροι

Μηκιστεὺς Ἐχίοιο πάϊς καὶ δῖος Ἀλάστωρ,

νῆας ἔπι γλαφυρὰς φερέτην βαρέα στενάχοντα.

Ἰδομενεὺς δ᾽ οὐ λῆγε μένος μέγα, ἵετο δ᾽ αἰεὶ

ἠέ τινα Τρώων ἐρεβεννῇ νυκτὶ καλύψαι             425

ἢ αὐτὸς δουπῆσαι ἀμύνων λοιγὸν Ἀχαιοῖς.

 

 

Και τότε τον Αλκάθοον, υιόν του Αισυήτου,

διθρέπτου ανδρός – εκτύπησε – κι ήταν γαμβρός του Αγχίση

κι είχε την Ιπποδάμειαν κόρην εκείνου πρώτην.

Κι ήταν η αγάπη του πατρός και της σεπτής μητρός της,

ότι από τις ομήλικες ασύγκριτη στο κάλλος

στα έργα ήταν και στον νουν. Δι’ αυτό και την νυμφεύθη

ο άνδρας ο εκλεκτότερος μες στην μεγάλην Τροίαν-

 

 

ἔνθ᾽ Αἰσυήταο διοτρεφέος φίλον υἱὸν

ἥρω᾽ Ἀλκάθοον, γαμβρὸς δ᾽ ἦν Ἀγχίσαο,

πρεσβυτάτην δ᾽ ὤπυιε θυγατρῶν Ἱπποδάμειαν^

τὴν περὶ κῆρι φίλησε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ  430

ἐν μεγάρῳ· πᾶσαν γὰρ ὁμηλικίην ἐκέκαστο

κάλλεϊ καὶ ἔργοισιν ἰδὲ φρεσί· τοὔνεκα καί μιν

γῆμεν ἀνὴρ ὤριστος ἐνὶ Τροίῃ εὐρείῃ·

 

τον δάμασεν ο Ποσειδών εις τον Ιδομενέα.

Τους οφθαλμούς του εσκότισε, του σπέδισε τα μέλη

ώστε να φύγ’ ή να στραφεί στα πλάγια δεν εμπόρει.

Και ως έστεκε ακίνητος ως στήλ' ή δένδρον μέγα,

με λόγχην τον επλήγωσεν στο στήθος ο ανδρειωμένος

Ιδομενεύς, και του’σπασε τον χάλκινον χιτώνα

που έσκεπε το σώμα του, προφυλακή του ολέθρου.

 

τὸν τόθ᾽ ὑπ᾽ Ἰδομενῆϊ Ποσειδάων ἐδάμασσε

θέλξας ὄσσε φαεινά, πέδησε δὲ φαίδιμα γυῖα·     435

οὔτε γὰρ ἐξοπίσω φυγέειν δύνατ᾽ οὔτ᾽ ἀλέασθαι,

ἀλλ᾽ ὥς τε στήλην ἢ δένδρεον ὑψιπέτηλον

ἀτρέμας ἑσταότα στῆθος μέσον οὔτασε δουρὶ

ἥρως Ἰδομενεύς, ῥῆξεν δέ οἱ ἀμφὶ χιτῶνα

χάλκεον, ὅς οἱ πρόσθεν ἀπὸ χροὸς ἤρκει ὄλεθρον·   

 

Και κούφιο σπάσμ’ ακούσθη εκεί, που εσχίζετο απ’ την λόγχην.

Βρόντησε κάτω, εις την καρδιά του εμπήχθη μέσα η λόγχη

οπού σπαρνώντας τίναζε και την ουράν της όλην

και ο βαρύς Άρης έσβησεν εκεί την δύναμήν του.

 

Κι επάνω του κραυγάζοντας ο Ιδομενεύς καυχήθη:

δὴ τότε γ᾽ αὖον ἄϋσεν ἐρεικόμενος περὶ δουρί.

δούπησεν δὲ πεσών, δόρυ δ᾽ ἐν κραδίῃ ἐπεπήγει,

ἥ ῥά οἱ ἀσπαίρουσα καὶ οὐρίαχον πελέμιζεν

ἔγχεος· ἔνθα δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀφίει μένος ὄβριμος Ἄρης·

Ἰδομενεὺς δ᾽ ἔκπαγλον ἐπεύξατο μακρὸν ἀΰσας     

 

 

«Σωστή σου φαίνεται αμοιβή, Δηίφοβε, η δική μας,

τρεις φονευμένοι αντί ενός; Ω τρομερέ, καυχάσαι

άδικα, αλλά προχώρησε και συ στήσου έμπροσθέν μου

ποίος απόγονος να ιδείς σας ήλθα εδώ του Δία

που γέννησε τον Μίνωα, της Κρήτης άρχον πρώτον,

και αυτός τον Δευκαλίωνα εγέννησε τον θείον,

και ο Δευκαλίων πάλι εμέ στην Κρήτην βασιλέα

ανδρών πολλών, και τώρα εδώ με φέραν τα καράβια

κακό σ’ εσέ και του πατρός και όλων ομού των Τρώων.».

 

Δηΐφοβ᾽ ἦ ἄρα δή τι ἐΐσκομεν ἄξιον εἶναι

τρεῖς ἑνὸς ἀντὶ πεφάσθαι; ἐπεὶ σύ περ εὔχεαι οὕτω.

δαιμόνι᾽ ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἐναντίον ἵστασ᾽ ἐμεῖο,

ὄφρα ἴδῃ οἷος Ζηνὸς γόνος ἐνθάδ᾽ ἱκάνω[2],

ὃς πρῶτον Μίνωα τέκε Κρήτῃ ἐπίουρον·           450

Μίνως δ᾽ αὖ τέκεθ᾽ υἱὸν ἀμύμονα Δευκαλίωνα,

Δευκαλίων δ᾽ ἐμὲ τίκτε πολέσσ᾽ ἄνδρεσσιν ἄνακτα

Κρήτῃ ἐν εὐρείῃ· νῦν δ᾽ ἐνθάδε νῆες ἔνεικαν

σοί τε κακὸν καὶ πατρὶ καὶ ἄλλοισι Τρώεσσιν.

 

 

Τον άκουσε ο Δηίφοβος κι εδίσταζε αν θα στρέψει

να πάρει κάποιον σύντροφον απ’ τους γενναίους Τρώας,

βοηθόν του ή και τον πόλεμον να δοκιμάσει μόνος

κι έκρινε αυτό καλύτερο, να υπάγει εις τον Αινείαν.

Τον εύρηκε να στέκεται μες στου στρατού την άκρην

ως είχε προς τον Πρίαμον θυμόν πάντοτ’ εκείνος,

διότι αν κι ήτο ανδράγαθος ποσώς δεν τον τιμούσε.

Του έλεγε ο Δηίφοβος: «Των Τρώων βουληφόρε,

Αινεία, τώρα εκδικητής να δράμεις του γαμβρού σου

χρεωστείς, εάν ο θάνατος του συγγενούς σε θλίβει.

Αλλ’ έλα τον Αλκάθοον μαζί να εκδικηθούμε,

όπου γαμβρός στα σπίτια σας σ’ έχει αναστήσει βρέφος.

Τον φόνευσεν ο Ιδομενεύς ο μέγας πολεμάρχος.».

 

ὣς φάτο, Δηΐφοβος δὲ διάνδιχα μερμήριξεν      455

ἤ τινά που Τρώων ἑταρίσσαιτο μεγαθύμων

ἂψ ἀναχωρήσας, ἦ πειρήσαιτο καὶ οἶος.

ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι

βῆναι ἐπ᾽ Αἰνείαν· τὸν δ᾽ ὕστατον εὗρεν ὁμίλου

ἑσταότ᾽· αἰεὶ γὰρ Πριάμῳ ἐπεμήνιε δίῳ             460

οὕνεκ᾽ ἄρ᾽ ἐσθλὸν ἐόντα μετ᾽ ἀνδράσιν οὔ τι τίεσκεν.

ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

Αἰνεία Τρώων βουληφόρε νῦν σε μάλα χρὴ

γαμβρῷ ἀμυνέμεναι, εἴ πέρ τί σε κῆδος ἱκάνει.

ἀλλ᾽ ἕπευ Ἀλκαθόῳ ἐπαμύνομεν, ὅς σε πάρος γε

γαμβρὸς ἐὼν ἔθρεψε δόμοις ἔνι τυτθὸν ἐόντα·

τὸν δέ τοι Ἰδομενεὺς δουρικλυτὸς ἐξενάριξεν.

 

 

 

ß                                                            à

G

 



[1]Το ότι παίρναν οι θεοί μορφή ανθρώπου σημαίνει λοιπόν πως ήθελαν να παραμείνουν κρυφοί.

 

 

[2]Ο πατέρας του Ιδομενέα ήταν ο Δευκαλίων, γιος του Μίνωα και της Πασιφάης.

Τα άλλα τους παιδιά ήταν ο Κατρέας, ο  Γλαύκος, ο Ανδρόγεως, η Φαίδρα και η Αριάδνη.

Ο Κατρέας ήταν ο παππούς του Μενέλαου και του Αγαμέμνονα, πατέρας της μητέρας τους, της Αερόπης. Ο Μενέλαος και ο Ιδομενέας λοιπόν ήταν στενοί συγγενείς.

Όταν ο Μενέλαος πήγε στην κηδεία του παππού του, Κατρέα, ο Πάρις βρήκε την ευκαιρία να αρπάξει την Ωραία Ελένη.

 



** Δημητρος ακτή = ο καρπός της Δήμητρας = το σιτάρι. Βλ. και ΡΑΨΩΔΙΑ  Λ, στ. 631.

 

^ Αδελφή του Αινεία.