ΟΓΧΗΣΤΟΣ

[Ιλιάδος, Ραψωδία Β, στ. 506].

Εδώ λένε πως είχε ζήσει ο γιος του Ποσειδώνα, Ογχηστός.

Το ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα, το οποίο έχει βρεθεί και έχει αναγνωριστεί με βεβαιότητα, βρίσκονταν σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά του Σφιγγίου ή Φικίου όρους [2,5 – 3 χλμ., ή 15 στάδια, όπως λέει ο Παυσανίας], στα χαμηλώτερα υψώματα όπου τελειώνει το Τηνέριον πεδίον και από όπου αρχίζει η Αλιαρτία. Αμέσως προς βορράν των υψωμάτων αυτών ήταν η λίμνη Κωπαϊδα, ενώ η έκταση μεταξύ του Σφιγγίου όρους και του σημερινού χωριού Μαυρομμάτι ανήκε στην πόλη Ογχηστό και στο ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα.

Τον Ογχηστό τον αναφέρει και ο Πίνδαρος <στην ακρολιμνιά της δοξασμένης Ογχηστού> (απόσπασμα 104, d 58).

To ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα ηταν το κέντρο μιας ομοσπονδίας Βοιωτικών πόλεων. Γινόταν και γιορτή στο ιερό αυτό, και αγώνες ιππικοί. Ήταν πολύ παλαιότερο από τους Δελφούς, και λειτουργούσε πριν ακόμα κτισθούν οι Θήβες, όταν ακόμα εκεί ήταν δάσος.

Κι ήρθες [Απόλλωνα] στης Θηβας τον ολόσκεπο απ’ το δασος τόπο

γιατί κανείς απ’ τους θνητούς δν κατοικούσε στην πανίερη Θήβα

κα δεν υπήρχαν τότε ακόμη ατραποί, ούτε και δρόμοι

στην σιτοφόρα πεδιάδα της Θήβας αλλ’ ήταν δάσος.

Κι έφυγες από κει κατόπι, ω μακροβόλε Απόλλων

κι ηρθες στην Ογχηστό στο Ποσειδώνειο άλσος το λαμπρό.

Εκεί που το νιοδάμαστο πουλάρι ξανασαίνει αν κι είναι φορτωμένο

τραβώντας όμορφα άρματα, κι ο ανδρείος ηνίοχος χάμω

πηδώντας απ’ τον δίφρο πάει πεζός. Και τότε τα πουλάρια

κείνα τα οχήματα με θόρυβο τα σέρνουν απ’ την ηνιόχηση αφημένα.

Κι αν συντριφτούνε τ’ άρματα στο άλσος το πυκνόδεντρο

περιποιούνται τ’ άλογα και τ’ άρματα ακουμπώντας τα τ’ αφήνουν.

Γιατί απ’ τα πρώτα χρόνια έτσι ήταν το όσιο έθιμο. Αυτού στον άνακτα [Ποσειδώνα]

προσεύχονται και του θεού μερίδιο μένει η δίφρος.

[Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα, στ. 225-238].

G