ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Ξ΄(στίχοι : 378-522 [τέλος] ) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
|
Τον λόγον του όλοι υπάκουσαν, και αυτούς τακτοποιούσαν και λαβωμέν’ οι βασιλείς, ο Ατρείδης Αγαμέμνων, με τον Τυδείδην ο Οδυσσεύς και ολόγυρα επηγαίναν. κι έβαζαν όλους τ’ άρματα ν’ αλλάξουν και οι γενναίοι τα καλά παίρναν κι έδιναν των αγενών τ’ αχρεία. Και τ’ άρματ’ άμα εφόρεσαν τα ολόλαμπρα εκινήσαν. Εβάδιζ’ επί κεφαλής ο Ποσειδών με ξίφος τρομακτικό, μακρύτατο στην δυνατήν παλάμην, ως αστραπήν, οπού μ’ αυτό να σμίξει στον αγώνα δεν συγχωρείται αλλά κρατεί τους άνδρες μόν’ ο τρόμος.
|
ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δ᾽ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδὲ πίθοντο· τοὺς δ᾽ αὐτοὶ βασιλῆες ἐκόσμεον οὐτάμενοί περ Τυδεΐδης Ὀδυσεύς τε καὶ Ἀτρεΐδης Ἀγαμέμνων· οἰχόμενοι δ᾽ ἐπὶ πάντας ἀρήϊα τεύχε᾽ ἄμειβον· ἐσθλὰ μὲν ἐσθλὸς ἔδυνε, χέρεια δὲ χείρονι δόσκεν. αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἕσσαντο περὶ χροῒ νώροπα χαλκὸν βάν ῥ᾽ ἴμεν· ἦρχε δ᾽ ἄρά σφι Ποσειδάων ἐνοσίχθων δεινὸν ἄορ τανύηκες ἔχων ἐν χειρὶ παχείῃ 385 εἴκελον ἀστεροπῇ· τῷ δ᾽ οὐ θέμις ἐστὶ μιγῆναι ἐν δαῒ λευγαλέῃ, ἀλλὰ δέος ἰσχάνει ἄνδρας.
|
|
Και ο μέγας Έκτωρ αντικρύς εσύνταζε τους Τρώας. Κι έριδα τότε φοβερήν ετέντωσε πολέμου ο μακροχαίτης Ποσειδών και ο λαμπρισμένος Έκτωρ των Τρώων τούτος πρόμαχος των Δαναών εκείνος. Και η θάλασσα προς τες σκηνές ανέβη και τα πλοία κι εκείνοι με σφοδρήν κραυγήν ν’ ανταμωθούν ορμούσαν. Τόσο στους βράχους δεν βοά το κύμα της θαλάσσης που από το πέλαγ’ ο Βοριάς φυσομανώντας σπρώχνει. τόσος δεν είναι της φωτιάς ο κρότος εις το δάσος του όρους όταν άρχισε και όλα τα δένδρα καίει. Ουδέ στα φουντωτά δρυά τόσος ο βρόντος είναι του ανέμου που βοά πολύ. Χειρότερ’ από εκείνα, όση εσηκώθηκε βοή των Αχαιών και Τρώων την ώραν που αλαλάζοντας να συγκρουσθούν ορμήσαν. |
Τρῶας δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἐκόσμει φαίδιμος Ἕκτωρ. δή ῥα τότ᾽ αἰνοτάτην ἔριδα πτολέμοιο τάνυσσαν κυανοχαῖτα Ποσειδάων καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ, 390 ἤτοι ὃ μὲν Τρώεσσιν, ὃ δ᾽ Ἀργείοισιν ἀρήγων. ἐκλύσθη δὲ θάλασσα ποτὶ κλισίας τε νέας τε Ἀργείων· οἳ δὲ ξύνισαν μεγάλῳ ἀλαλητῷ. οὔτε θαλάσσης κῦμα τόσον βοάᾳ ποτὶ χέρσον ποντόθεν ὀρνύμενον πνοιῇ Βορέω ἀλεγεινῇ· 395 οὔτε πυρὸς τόσσός γε ποτὶ βρόμος αἰθομένοιο οὔρεος ἐν βήσσῃς, ὅτε τ᾽ ὤρετο καιέμεν ὕλην· οὔτ᾽ ἄνεμος τόσσόν γε περὶ δρυσὶν ὑψικόμοισι ἠπύει, ὅς τε μάλιστα μέγα βρέμεται χαλεπαίνων, ὅσση ἄρα Τρώων καὶ Ἀχαιῶν ἔπλετο φωνὴ 400 δεινὸν ἀϋσάντων, ὅτ᾽ ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ὄρουσαν.
|
|
Ο Έκτωρ πρώτος έριξε στον Αίαντα το δόρυ, καθώς τον είχε ίσι’ αντικρύ, κι εκτύπησε το μέρος που ήσαν στο στήθος διπλωτά δυο κρεμαστάρια, το’να εις τ’ ασημόκουμπο σπαθί και στην ασπίδα τ’ άλλο. Εκείνα του επροφύλαξαν το τρυφερό του σώμα. Και ότι χαμέν’ ακόντισεν ο Έκτωρ εχολώθη, και στους συντρόφους σύρθηκε τον θάνατον να φύγει. Και στην φυγήν τον κτύπησεν ο Τελαμώνιος Αίας. Πέτραν σηκώνει απ’ τες πολλές, που εκ’ ήσαν κολημένες, στα πόδια των πολεμιστών, σκαριά για τα καράβια, και τον βαρεί προς τον λαιμόν, επάνω απ’ την ασπίδα. Σαν σβούρον τον ετράνταξε, κι έφερ’ εκείνος γύρες.
|
Αἴαντος δὲ πρῶτος ἀκόντισε φαίδιμος Ἕκτωρ ἔγχει, ἐπεὶ τέτραπτο πρὸς ἰθύ οἱ, οὐδ᾽ ἀφάμαρτε, τῇ ῥα δύω τελαμῶνε περὶ στήθεσσι τετάσθην, ἤτοι ὃ μὲν σάκεος, ὃ δὲ φασγάνου ἀργυροήλου· 405 τώ οἱ ῥυσάσθην τέρενα χρόα. χώσατο δ᾽ Ἕκτωρ, ὅττί ῥά οἱ βέλος ὠκὺ ἐτώσιον ἔκφυγε χειρός, ἂψ δ᾽ ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ᾽ ἀλεείνων. τὸν μὲν ἔπειτ᾽ ἀπιόντα μέγας Τελαμώνιος Αἴας χερμαδίῳ, τά ῥα πολλὰ θοάων ἔχματα νηῶν 410 πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο, τῶν ἓν ἀείρας στῆθος βεβλήκει ὑπὲρ ἄντυγος ἀγχόθι δειρῆς, στρόμβον δ᾽ ὣς ἔσσευε βαλών, περὶ δ᾽ ἔδραμε πάντῃ.
|
|
Καθώς στον κτύπον του πατρός Διός σύρριζο πέφτει δένδρο και οσμή βαρύτατη θειάφης εκείθε βγαίνει. Και άνθρωπος που εγγύς το ιδή ζαλίζεται από φόβον, ότ’ είναι ακαταμάχητος ο κεραυνός του Δία. έτσι στο χώμα εβρόντησεν ο Έκτωρ και απολνάει το δόρυ, πέφτ’ η ασπίδα του, το κράνος πεφτει, και όλα τα χαλκοκόλλητ’ άρματα στο σώμα του αντηχούσαν. Κι οι Αχαιοί με αλαλαγμόν του εχύθηκαν θαρρώντας πως θα τον σύρουν, και πυκνά του ακόντιζαν τα βέλη. Αλλά δεν μπόρεσε κανείς ουδέ ν’ ακρολαβώσει τον μέγαν Έκτορα, ότι ευθύς οι πρώτοι πολεμάρχοι ολόγυρά του εστήθηκαν, Αινείας, Πολυδάμας, Αγήνωρ, Γλαύκος, Σαρπηδών, στρατάρχης των Λυκίων,
|
ὡς δ᾽ ὅθ᾽ ὑπὸ πληγῆς πατρὸς Διὸς ἐξερίπῃ δρῦς πρόρριζος, δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται ὀδμὴ 415 ἐξ αὐτῆς, τὸν δ᾽ οὔ περ ἔχει θράσος ὅς κεν ἴδηται ἐγγὺς ἐών, χαλεπὸς δὲ Διὸς μεγάλοιο κεραυνός, ὣς ἔπεσ᾽ Ἕκτορος ὦκα χαμαὶ μένος ἐν κονίῃσι· χειρὸς δ᾽ ἔκβαλεν ἔγχος, ἐπ᾽ αὐτῷ δ᾽ ἀσπὶς ἑάφθη καὶ κόρυς, ἀμφὶ δέ οἱ βράχε τεύχεα ποικίλα χαλκῷ. οἳ δὲ μέγα ἰάχοντες ἐπέδραμον υἷες Ἀχαιῶν ἐλπόμενοι ἐρύεσθαι, ἀκόντιζον δὲ θαμειὰς αἰχμάς· ἀλλ᾽ οὔ τις ἐδυνήσατο ποιμένα λαῶν οὐτάσαι οὐδὲ βαλεῖν· πρὶν γὰρ περίβησαν ἄριστοι Πουλυδάμας τε καὶ Αἰνείας καὶ δῖος Ἀγήνωρ 425 Σαρπηδών τ᾽ ἀρχὸς Λυκίων καὶ Γλαῦκος ἀμύμων.
|
|
ουδ’ έμενεν απόνετος γι’ αυτόν κανείς των άλλων, αλλ’ όλοι εμπρός του πρόβαλαν τες κυκλωτές ασπίδες. Και απ’ τον αγώνα οι σύντροφοι στα χέρια τους τον πήραν, στους γοργούς ίππους πόστεκαν μακράν από την μάχην εις την ωραίαν άμαξαν σιμά στον κυβερνήτην.
|
τῶν δ᾽ ἄλλων οὔ τίς εὑ ἀκήδεσεν, ἀλλὰ πάροιθεν ἀσπίδας εὐκύκλους σχέθον αὐτοῦ. τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ἑταῖροι χερσὶν ἀείραντες φέρον ἐκ πόνου, ὄφρ᾽ ἵκεθ᾽ ἵππους ὠκέας, οἵ οἱ ὄπισθε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο 430 ἕστασαν ἡνίοχόν τε καὶ ἅρματα ποικίλ᾽ ἔχοντες· |
|
Αυτοί στην πόλιν έφερναν τον ήρωα που εβογγούσε. Και ότ’ έφθασαν στο πέραμα του βαθυρρόου Ξάνθου, του ποταμού που εγέννησεν ο αθάνατος Κρονίδης, τον πέζευσαν και με νερό τον εδροσολογήσαν. Κι εκείνος πήρε αναπνοήν, κι εσήκωσε τα μάτια, εκάθισε γονατιστα κι έφτυσε μαύρον αίμα. Έπεσε πάλι κι έκλεισε τα μάτια του σκοτάδι και ακόμη απ’ την πετροβολιά δαμάζετο η καρδιά του. Και καθώς είδαν οι Αχαιοί να φύγει ο μέγας Έκτωρ με δίψαν μάχης όρμησαν σφοδρότερην στους Τρώας.
|
οἳ τόν γε προτὶ ἄστυ φέρον βαρέα στενάχοντα. ἀλλ᾽ ὅτε δὴ πόρον ἷξον ἐϋρρεῖος ποταμοῖο Ξάνθου[1] δινήεντος, ὃν ἀθάνατος τέκετο Ζεύς, ἔνθά μιν ἐξ ἵππων πέλασαν χθονί, κὰδ δέ οἱ ὕδωρ χεῦαν· ὃ δ᾽ ἀμπνύνθη καὶ ἀνέδρακεν ὀφθαλμοῖσιν, ἑζόμενος δ᾽ ἐπὶ γοῦνα κελαινεφὲς αἷμ᾽ ἀπέμεσσεν· αὖτις δ᾽ ἐξοπίσω πλῆτο χθονί, τὼ δέ οἱ ὄσσε νὺξ ἐκάλυψε μέλαινα· βέλος δ᾽ ἔτι θυμὸν ἐδάμνα. Ἀργεῖοι δ᾽ ὡς οὖν ἴδον Ἕκτορα νόσφι κιόντα 440 μᾶλλον ἐπὶ Τρώεσσι θόρον, μνήσαντο δὲ χάρμης.
|
|
Ο Οϊλείδης Αίας ο γοργός, μ’ ακονητό κοντάρι, πρώτος ορμώντας κτύπησε τον Σάτνιον που εγεννήθη απ’ τον βουκόλον Ήνοπα και από Ναϊάδα ωραίαν νύμφην, στην ακροποταμιάν, που βρέχει ο Σατνιόεις. Από σιμά τον πλήγωσεν ο Οϊλείδης στην λαπάραν. Ο νέος έπεσε νεκρός τ’ ανάσκελα και μάχην επάνω του έσμιξαν κακήν οι Δαναοί και οι Τρώες. Ήλθεν εκείνου εκδικητής ο ανδρείος Πολυδάμας κι εκεί τον Προθοήνορα το Αρηιλύκου αγόρι στον δεξιόν ώμον κτύπησε. Το δυνατό κοντάρι τον πέρασε, κι έπεσε αυτός κι εφούκτωσε το χώμα. Και με τρομακτικήν φωνήν καυχήθη ο Πολυδάμας:
|
ἔνθα πολὺ πρώτιστος Ὀϊλῆος ταχὺς Αἴας Σάτνιον οὔτασε δουρὶ μετάλμενος ὀξυόεντι Ἠνοπίδην, ὃν ἄρα νύμφη τέκε νηῒς ἀμύμων Ἤνοπι βουκολέοντι παρ᾽ ὄχθας Σατνιόεντος. 445 τὸν μὲν Ὀϊλιάδης δουρὶ κλυτὸς ἐγγύθεν ἐλθὼν οὖτα κατὰ λαπάρην· ὃ δ᾽ ἀνετράπετ᾽, ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ αὐτῷ Τρῶες καὶ Δαναοὶ σύναγον κρατερὴν ὑσμίνην. τῷ δ᾽ ἐπὶ Πουλυδάμας ἐγχέσπαλος ἦλθεν ἀμύντωρ Πανθοΐδης, βάλε δὲ Προθοήνορα δεξιὸν ὦμον 450 υἱὸν Ἀρηϊλύκοιο, δι᾽ ὤμου δ᾽ ὄβριμον ἔγχος ἔσχεν, ὃ δ᾽ ἐν κονίῃσι πεσὼν ἕλε γαῖαν ἀγοστῷ. Πουλυδάμας δ᾽ ἔκπαγλον ἐπεύξατο μακρὸν ἀΰσας·
|
|
«Τώρα θαρρώ που ανώφελα δεν έριξα τ’ ακόντι του Πανθοϊδου η δυνατή παλάμη του γενναίου, αλλ’ ένας απ’ τους Αχαιούς το επήρε εις το κορμί του, θα το’χει στήριγμα, θαρρώ, να κατεβεί στον Άδη.».
|
οὐ μὰν αὖτ᾽ ὀΐω μεγαθύμου Πανθοΐδαο χειρὸς ἄπο στιβαρῆς ἅλιον πηδῆσαι ἄκοντα, 455 ἀλλά τις Ἀργείων κόμισε χροΐ, καί μιν ὀΐω αὐτῷ σκηπτόμενον κατίμεν δόμον Ἄϊδος εἴσω.
|
|
Το καύχημά του επλήγωσε τα στήθη των Αργείων και μάλιστα του Αίαντος του Τελαμωνιάδη που εγγύς του έπεσε ο νεκρός κι ευθύς την λόγχην ρίχνει του Πολυδάμαντος εκεί που έφευγε, κι εκείνος δίπλα πηδώντας ξέφυγε τον θάνατον και η λόγχη επήρε τον Αρχέλοχον, του Αντήνορος αγόρι, ότ’ οι θεοί τον όλεθρον εκείνου αποφασίσαν. Τον κτύπησ’ όπου δένεται με το κεφάλι ο σβέρκος μες στο σφονδύλι κι έκοψε και τα δυο νεύρα η λόγχη και ως έπεσ’ εύρηκαν την γην καύκαλο, μύτη, στόμα, πρώτα πολύ πριν σωριαστούν τα γόνατα και οι κνήμες.
|
ὣς ἔφατ᾽, Ἀργείοισι δ᾽ ἄχος γένετ᾽ εὐξαμένοιο· Αἴαντι δὲ μάλιστα δαΐφρονι θυμὸν ὄρινε τῷ Τελαμωνιάδῃ· τοῦ γὰρ πέσεν ἄγχι μάλιστα. καρπαλίμως δ᾽ ἀπιόντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ. Πουλυδάμας δ᾽ αὐτὸς μὲν ἀλεύατο κῆρα μέλαιναν λικριφὶς ἀΐξας, κόμισεν δ᾽ Ἀντήνορος υἱὸς Ἀρχέλοχος· τῷ γάρ ῥα θεοὶ βούλευσαν ὄλεθρον. τόν ῥ᾽ ἔβαλεν κεφαλῆς τε καὶ αὐχένος ἐν συνεοχμῷ, νείατον ἀστράγαλον, ἀπὸ δ᾽ ἄμφω κέρσε τένοντε· τοῦ δὲ πολὺ προτέρη κεφαλὴ στόμα τε ῥῖνές τε οὔδεϊ πλῆντ᾽ ἤ περ κνῆμαι καὶ γοῦνα πεσόντος.
|
|
Και ο Αίας τότ’ εφώναξε: «Μέτρα το, Πολυδάμα, και την αλήθειαν λέγε μου. Άνδρας δεν ήταν τούτος άξιος του Προθοήνορος αντίτιμος να πέση; Αχρείος δεν μου φαίνεται μήτε από αχρείον γένος. Θα είν’ αγόρι ή αδελφός του Αντήνορος του ανδρείου. Ότι πολύ την γενεάν εκείνου προσομοιάζει.».
|
Αἴας δ᾽ αὖτ᾽ ἐγέγωνεν ἀμύμονι Πουλυδάμαντι· φράζεο Πουλυδάμα καί μοι νημερτὲς ἐνίσπες 470 ἦ ῥ᾽ οὐχ οὗτος ἀνὴρ Προθοήνορος ἀντὶ πεφάσθαι ἄξιος; οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται οὐδὲ κακῶν ἔξ, ἀλλὰ κασίγνητος Ἀντήνορος ἱπποδάμοιο ἢ πάϊς· αὐτῷ γὰρ γενεὴν ἄγχιστα ἐῴκει.
|
|
Και ό,τ’ είπ’ εγνώριζε καλά, κι επλήγωσε τους Τρώας. Κει τον Βοιώτιον πρόμαχον ελόγχισ’ ο Ακάμας προστάτης του νεκρού αδελφού που εκείνος ποδοσέρνει. Κι έσυρ’ ο Ακάμας κραυγητό, μεγάλως εκαυχήθη:
|
ἦ ῥ᾽ εὖ γιγνώσκων, Τρῶας δ᾽ ἄχος ἔλλαβε θυμόν. ἔνθ᾽ Ἀκάμας Πρόμαχον Βοιώτιον οὔτασε δουρὶ ἀμφὶ κασιγνήτῳ βεβαώς· ὃ δ᾽ ὕφελκε ποδοῖιν. τῷ δ᾽ Ἀκάμας ἔκπαγλον ἐπεύξατο μακρὸν ἀΰσας·
|
|
«Στα βέλη Αργείοι δοξαστοί γενναίοι στες φοβέρες, στο εξής δεν θα’χουμεν εμείς τον μόχθον και τον θρήνον μόνοι, αλλ’ ως έπεσεν αυτός, θα ’βρει και σας ο φόνος. Σας έστρωσα τον Πρόμαχον στον ύπνον του θανάτου, ογρήγορα να εκδικηθώ τον φόνον του αδελφού μου. Για τούτο καθείς εύχεται, κάποιος ν’ απομείνει αυτάδελφος, εκδικητής, αν συμφορά τον έβρη.».
|
Ἀργεῖοι ἰόμωροι ἀπειλάων ἀκόρητοι οὔ θην οἴοισίν γε πόνος τ᾽ ἔσεται καὶ ὀϊζὺς 480 ἡμῖν, ἀλλά ποθ᾽ ὧδε κατακτενέεσθε καὶ ὔμμες. φράζεσθ᾽ ὡς ὑμῖν Πρόμαχος δεδμημένος εὕδει ἔγχει ἐμῷ, ἵνα μή τι κασιγνήτοιό γε ποινὴ δηρὸν ἄτιτος[2] ἔῃ· τὼ καί κέ τις εὔχεται ἀνὴρ γνωτὸν ἐνὶ μεγάροισιν ἀρῆς ἀλκτῆρα λιπέσθαι. 485
|
|
Το καύχημά του επλήγωσε στα σπλάχνα τους Αργείους, μάλιστα τον Πηνέλαον. Πετάχθη ο πολεμάρχος εις τον Ακάμαντα, και αφού δεν δέχθη την ορμήν του, τον Ιλιονέα κτύπησεν, αγόρι αγαπημένο του πολυάρνου Φόρβαντος, που από τους Τρώας όλους υπεραγάπησ’ ο Ερμής, και επλούτισε περίσσα. Τον Ιλιονέα μόνο υιόν του γέννησε η μητέρα.
|
ὣς ἔφατ᾽, Ἀργείοισι δ᾽ ἄχος γένετ᾽ εὐξαμένοιο· Πηνέλεῳ δὲ μάλιστα δαΐφρονι θυμὸν ὄρινεν· ὁρμήθη δ᾽ Ἀκάμαντος· ὃ δ᾽ οὐχ ὑπέμεινεν ἐρωὴν Πηνελέωο ἄνακτος· ὃ δ᾽ οὔτασεν Ἰλιονῆα υἱὸν Φόρβαντος πολυμήλου, τόν ῥα μάλιστα 490 Ἑρμείας Τρώων ἐφίλει καὶ κτῆσιν ὄπασσε· τῷ δ᾽ ἄρ᾽ ὑπὸ μήτηρ μοῦνον τέκεν Ἰλιονῆα.
|
|
Κείνον κτυπά μες στου οφθαλμού τες ρίζες και το δόρυ την κόρην βγάζει, του τρυπά τον οφθαλμόν και φθάνει στο ζνίχι κι έπεσεν αυτός με πετακτές αγκάλες. Κι ευθύς σύρει ο Πηνέλαος το ακονισμένον ξίφος. Στην μέσην κόφτει τον λαιμόν και χάμω με το κράνος κατρακυλά την κεφαλήν. Κι ήταν στο μάτι ακόμα η λόγχη. Και το καύκαλο σηκώνει, ως παπαρούνα, ψηλά των Τρώων δείχνει το και υπερηφάνως είπε:
|
τὸν τόθ᾽ ὑπ᾽ ὀφρύος οὖτα κατ᾽ ὀφθαλμοῖο θέμεθλα, ἐκ δ᾽ ὦσε γλήνην· δόρυ δ᾽ ὀφθαλμοῖο διὰ πρὸ καὶ διὰ ἰνίου ἦλθεν, ὃ δ᾽ ἕζετο χεῖρε πετάσσας 495 ἄμφω· Πηνέλεως δὲ ἐρυσσάμενος ξίφος ὀξὺ αὐχένα μέσσον ἔλασσεν, ἀπήραξεν δὲ χαμᾶζε αὐτῇ σὺν πήληκι κάρη· ἔτι δ᾽ ὄβριμον ἔγχος ἦεν ἐν ὀφθαλμῷ· ὃ δὲ φὴ κώδειαν ἀνασχὼν πέφραδέ τε Τρώεσσι καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα· 500
|
|
«Να ειπείτε, ω Τρώες, χάριν μου, των ποθητών γονέων του Ιλιονέως του λαμπρού στο σπίτι να τον κλάψουν. Και του Προμάχου ως και η γυνή του Αλεγηνορίδου δεν θα δεχθεί περιχαρη τον ποθητόν της άνδρα, όταν θα κάμουμε πανιά να φύγουμε απ’ την Τροίαν.».
|
εἰπέμεναί μοι Τρῶες ἀγαυοῦ Ἰλιονῆος πατρὶ φίλῳ καὶ μητρὶ γοήμεναι ἐν μεγάροισιν· οὐδὲ γὰρ ἣ Προμάχοιο δάμαρ Ἀλεγηνορίδαο ἀνδρὶ φίλῳ ἐλθόντι γανύσσεται, ὁππότε κεν δὴ ἐκ Τροίης σὺν νηυσὶ νεώμεθα κοῦροι Ἀχαιῶν. 505
|
|
Είπε, και όλων έπιασε τα γόνατα τρομάρα, και από τον όλεθρον καθείς πώς να ξεφύγει εκοίτα.
Μούσες, του Ολύμπου κάτοικες, διδάξετέ με τώρα, ποιος πρώτος απ’ τους Αχαιούς με λάφυρα εδοξάσθη αφού την μάχην έκλινεν σ’ αυτούς ο κοσμοσείστης. |
ὣς φάτο, τοὺς δ᾽ ἄρα πάντας ὑπὸ τρόμος ἔλλαβε γυῖα, πάπτηνεν δὲ ἕκαστος ὅπῃ φύγοι αἰπὺν ὄλεθρον.
ἔσπετε νῦν μοι Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσαι ὅς τις δὴ πρῶτος βροτόεντ᾽ ἀνδράγρι᾽ Ἀχαιῶν ἤρατ᾽, ἐπεί ῥ᾽ ἔκλινε μάχην κλυτὸς ἐννοσίγαιος. 510
|
|
Πρώτος τον Ύρτιον κτύπησεν ο Τελαμώνιος Αίας, τον Γυρτιάδην των Μυσών των ανδρειωμένων άρχον, τον Μέρμερον ο Αντίλοχος φονεύει και τον Φάλκην. Τον Μόρυν και Ιπποτίωνα βροντά ο Μηριόνης και ο Τεύκρος τον Προθόωνα και ομού τον Περιφήτην. Τον άρχον Υπερήνορα εκτύπησεν ο Ατρείδης εις την λαπάραν κι έφαγε τα σπλάχνα μέσα η λόγχη. Και από την ανοικτήν πληγήν επέταξε η ψυχή του με ορμήν πολλήν, κι εσκέπασε τους οφθαλμούς του σκότος. Πολλούς ακόμη έστρωσεν ο γρήγορος Οϊλείδης, ο μόνος με τα πόδια του καλός να καταφθάσει τους άνδρες, όταν στην ψυχήν τρόμον τους βάλει ο Δίας.
|
Αἴας ῥα πρῶτος Τελαμώνιος Ὕρτιον οὖτα Γυρτιάδην Μυσῶν ἡγήτορα καρτεροθύμων· Φάλκην δ᾽ Ἀντίλοχος καὶ Μέρμερον ἐξενάριξε· Μηριόνης δὲ Μόρυν τε καὶ Ἱπποτίωνα κατέκτα, Τεῦκρος δὲ Προθόωνά τ᾽ ἐνήρατο καὶ Περιφήτην· Ἀτρεΐδης δ᾽ ἄρ᾽ ἔπειθ᾽ Ὑπερήνορα ποιμένα λαῶν οὖτα κατὰ λαπάρην, διὰ δ᾽ ἔντερα χαλκὸς ἄφυσσε δῃώσας· ψυχὴ δὲ κατ᾽ οὐταμένην ὠτειλὴν ἔσσυτ᾽ ἐπειγομένη, τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε. πλείστους δ᾽ Αἴας εἷλεν Ὀϊλῆος ταχὺς υἱός· 520 οὐ γάρ οἵ τις ὁμοῖος ἐπισπέσθαι ποσὶν ἦεν ἀνδρῶν τρεσσάντων, ὅτε τε Ζεὺς ἐν φόβον ὄρσῃ.
|
[1]Ξάνθος ονομαζόταν ο Σκάμανδρος.
η
ρίζα ΤΙΤ- σημαίνει : ΕΚΔΙΚΗΣΗ. [από
αυτό και η λέξη ΤΙΤ-ΑΝΕΣ = θεοί εκδικητές. Γι’ αυτό ο ‘Όρκος της Στυγός’
γίνεται, με επίκληση, από το άτομο που ορκίζεται, των ονομάτων
των Τιτάνων. Βλ.ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Ξ, στ. 271-279].