ΙΛΙΑΔΟΣ  -  ΡΑΨΩΔΙΑ  Ο΄

(στίχοι  : 150-305)

[Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ]

 

Και αυτοί με πέταμα γοργό ξεκίνησαν κι εφθάσαν

στην Ίδην την πολύβρυσην, την θεριοθρέπτραν κι ήβραν

εις του Γαργάρου την κορφήν τον βροντητήν Κρονίδην

καθήμενον, κι ευωδιαστή τον έζωνε νεφελη.

 

Κι εμπρός ως ήλθαν του Διός του νεφελοσυνάκτη,

έμειναν, και μ’ αυτούς χολήν δεν είχε ο Ζευς άμ’ είδε

ότι της Ήρας γρήγορα τον λόγον υπακούσαν.

Στην Ίριν πρώτα ομίλησε με λόγια φτερωμένα:

 

ἕζετο δ᾽ εἰνὶ θρόνῳ· τὼ δ᾽ ἀΐξαντε πετέσθην.    150

Ἴδην δ᾽ ἵκανον πολυπίδακα μητέρα θηρῶν,

εὗρον δ᾽ εὐρύοπα Κρονίδην ἀνὰ Γαργάρῳ ἄκρῳ

ἥμενον· ἀμφὶ δέ μιν θυόεν[1] νέφος ἐστεφάνωτο.

τὼ δὲ πάροιθ᾽ ἐλθόντε Διὸς νεφεληγερέταο

στήτην· οὐδέ σφωϊν ἰδὼν ἐχολώσατο θυμῷ,      155

ὅττί οἱ ὦκ᾽ ἐπέεσσι φίλης ἀλόχοιο πιθέσθην.

Ἶριν δὲ προτέρην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

 

 

 

«Πτερόποδ’ Ίρι, πήγαινε, να ειπείς του Ποσειδώνος

ό,τι θα ακούσης και πιστήν σε θέλω εγώ μηνύτραν.

Να παύση από τον πόλεμον και να γυρίσει, αν θέλει

ή στην αγίαν θάλασσαν ή στων θεών τα γένη.

Και αν δε πεισθεί στα λόγια μου και τ’ αψηφίσει, ειπέ του

να εννοήσει αυτό καλά, να μη θαρρέψει τόσο

στην δύναμίν του να σταθεί, όταν του πέσω, εμπρός μου

ότ’ είμ’ εγώ στην δύναμιν περίσσ’ ανώτερός του,

είμαι και πρωτογέννητος. Και ωστόσο αυτός τολμάει

ίσος να λέγεται μ’ εμέ που όλ’ οι θεοί με τρέμουν.».

 

βάσκ᾽ ἴθι Ἶρι ταχεῖα, Ποσειδάωνι ἄνακτι

πάντα τάδ᾽ ἀγγεῖλαι, μὴ δὲ ψευδάγγελος εἶναι.

παυσάμενόν μιν ἄνωχθι μάχης ἠδὲ πτολέμοιο  160

ἔρχεσθαι μετὰ φῦλα θεῶν ἢ εἰς ἅλα δῖαν.

εἰ δέ μοι οὐκ ἐπέεσσ᾽ ἐπιπείσεται, ἀλλ᾽ ἀλογήσει,

φραζέσθω δὴ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν

μή μ᾽ οὐδὲ κρατερός περ ἐὼν ἐπιόντα ταλάσσῃ

μεῖναι, ἐπεί εὑ φημὶ βίῃ πολὺ φέρτερος εἶναι      165

καὶ γενεῇ πρότερος· τοῦ δ᾽ οὐκ ὄθεται φίλον ἦτορ

ἶσον ἐμοὶ φάσθαι, τόν τε στυγέουσι καὶ ἄλλοι.

 

 

Είπε και τον υπάκουσεν η ανεμόποδ’ Ίρις

και στην αγίαν Ίλιον κατέβη από την Ίδην.

Και ως ροβολούν κάτω στην γην χιόν’ ή χαλάζι κρύο

απ’ τον αιθερογέννητον βοριά κατεβασμένα,

με ομοίαν επετούσε ορμήν η ανεμόποδ’ Ίρις

και από σιμά προσφώνησε τον μέγα Ποσειδώνα:

 

ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις,

βῆ δὲ κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων εἰς Ἴλιον ἱρήν.

ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἐκ νεφέων πτῆται νιφὰς ἠὲ χάλαζα

ψυχρὴ ὑπὸ ῥιπῆς αἰθρηγενέος Βορέαο,

ὣς κραιπνῶς μεμαυῖα διέπτατο ὠκέα Ἶρις,

ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσέφη κλυτὸν ἐννοσίγαιον·

ἀγγελίην τινά τοι γαιήοχε κυανοχαῖτα

 

 

 

«Κάποιο να φέρω μήνυμα, μεγάλε γεωφόρε,

ήλθα καθώς μ’ επρόσταξεν ο αιγιδοφόρος Δίας.

Να παύσεις απ’ τον πόλεμον σου λέγει και να γύρεις

ή στην αγίαν θάλασσαν ή στων θεών τα γένη.

Και αν δεν πειστείς στα λόγια του και τ’ αψηφάς, κηρύττει

ότι και αυτός αντίμαχα με σε να πολεμήσει

θα έλθει εδώ. Και μη σταθείς, σε συμβουλεύει εμπρός του,

ότ’ είναι αυτός στην δύναμην περίσσ’ ανώτερός σου,

είναι και πρωτογέννητος, και όμως τολμά η καρδιά σου

ίσος να λέγεσαι μ’ αυτόν, οπού τον τρέμουν όλοι.».

 

ἦλθον δεῦρο φέρουσα παραὶ Διὸς αἰγιόχοιο.     175

παυσάμενόν σ᾽ ἐκέλευσε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο

ἔρχεσθαι μετὰ φῦλα θεῶν ἢ εἰς ἅλα δῖαν.

εἰ δέ οἱ οὐκ ἐπέεσσ᾽ ἐπιπείσεαι, ἀλλ᾽ ἀλογήσεις,

ἠπείλει καὶ κεῖνος ἐναντίβιον πολεμίξων

ἐνθάδ᾽ ἐλεύσεσθαι· σὲ δ᾽ ὑπεξαλέασθαι ἄνωγε    180

χεῖρας, ἐπεὶ σέο φησὶ βίῃ πολὺ φέρτερος εἶναι

καὶ γενεῇ πρότερος· σὸν δ᾽ οὐκ ὄθεται φίλον ἦτορ

ἶσόν οἱ φάσθαι, τόν τε στυγέουσι καὶ ἄλλοι.

 

 

Εβάρυνε και απάντησεν ο μέγας κοσμοσείστης:

 

«Ω, λόγον υπερήφανον που είπε, αν κι είναι ανδρείος,

αν τον ομότιμον εμέ με βίαν θα εμποδίσει.

Τρεις γεννηθήκαμεν υιοί, του Κρόνου και της Ρέας,

ο Ζεύς, εγώ και ο βασιλεύς των πεθαμένων Άδης.

Και απ’ όλα τρία κάμαμεν ισόμοιρα βασίλεια.

Να’χω την λευκήν θάλασσαν πέφτει ο λαχνός σ’ εμένα,

στον Άδην το  ανήλιο σκοτάδι, και στον Δία

ο πλατύς έλαχε ουρανός στα νέφη στον αιθέρα

κι έμειν’ η γη κοινή στους τρεις και ο Όλυμπος ο μέγας.

Όθεν εμένα του Διός ο νους δεν θα οδηγήσει,

και ας μείνει, αν κι είναι δυνατός, στο τρίτο του μοιράδι.

 

τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη κλυτὸς ἐννοσίγαιος·

ὢ πόποι ἦ ῥ᾽ ἀγαθός περ ἐὼν ὑπέροπλον[2] ἔειπεν    

εἴ μ᾽ ὁμότιμον ἐόντα βίῃ ἀέκοντα καθέξει.

τρεῖς γάρ τ᾽ ἐκ Κρόνου εἰμὲν ἀδελφεοὶ οὓς τέκετο ῾Ρέα

Ζεὺς καὶ ἐγώ, τρίτατος δ᾽ Ἀΐδης ἐνέροισιν ἀνάσσων.

τριχθὰ δὲ πάντα δέδασται, ἕκαστος δ᾽ ἔμμορε τιμῆς·

ἤτοι ἐγὼν ἔλαχον πολιὴν ἅλα ναιέμεν αἰεὶ         190

παλλομένων, Ἀΐδης δ᾽ ἔλαχε ζόφον ἠερόεντα,

Ζεὺς δ᾽ ἔλαχ᾽ οὐρανὸν εὐρὺν ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσι·

γαῖα δ᾽ ἔτι ξυνὴ πάντων καὶ μακρὸς Ὄλυμπος.

τώ ῥα καὶ οὔ τι Διὸς βέομαι φρεσίν, ἀλλὰ ἕκηλος

καὶ κρατερός περ ἐὼν μενέτω τριτάτῃ ἐνὶ μοίρῃ.    

 

 

Και με τα χέρια ως άνανδρον να μη με φοβερίζει.

Με τα μεγάλα λόγια του ταιριάζει να ονειδίσει

τες κόρες και τ’ αγόρια που γέννησεν εκείνος,

ότι εξ ανάγκης θα υπακούν εκείνα σ’ ό,τι λέγει.».

 

χερσὶ δὲ μή τί με πάγχυ κακὸν ὣς δειδισσέσθω·

θυγατέρεσσιν γάρ τε καὶ υἱάσι βέλτερον εἴη

ἐκπάγλοις ἐπέεσσιν ἐνισσέμεν οὓς τέκεν αὐτός,

οἵ ἑθεν ὀτρύνοντος ἀκούσονται καὶ ἀνάγκῃ.

 

 

Και προς αυτόν απάντησεν η ανεμόποδ’ Ίρις:

 

«Ω, γεωφόρε Ποσειδών, τωόντι αυτόν τον λόγον

τον άπονον, τον τρομερόν, θα φέρω εγώ στον Δία;

Δεν θα τον στρέψεις; Στρέφονται οι γνώμες των γενναίων.

Τον πρωτογέννητον βοηθούν, το ξεύρεις, οι Ερινύες.».

 

 

τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις·      200

οὕτω γὰρ δή τοι γαιήοχε κυανοχαῖτα

τόνδε φέρω Διὶ μῦθον ἀπηνέα τε κρατερόν τε,

ἦ τι μεταστρέψεις; στρεπταὶ μέν τε φρένες ἐσθλῶν.

οἶσθ᾽ ὡς πρεσβυτέροισιν Ἐρινύες αἰὲν ἕπονται.

 

Και προς αυτήν ο Ποσειδών αντείπε ο κοσμοσείστης:

 

«Ίρι, θεά, λόγον καλόν ομίλησες τωόντι

και αυτό λαμπρόν, ο μηνυτής τα ορθά τα ξεχωρίζει.

Αλλ’ ιδού ποίος την καρδιά φρικτός μου θλίβει πόνος,

εμένα τον ισόμοιρον και τον ομόκληρόν του

με λόγια να ονειδίζει αυτός όλα χολήν γεμάτα.

Αλλά με κάνει ευλάβεια για τώρα να συγκλίνω.

Αλλ’ άκουσ’ άλλο που θα ειπώ και αλήθεια θα κηρύξω.

Εάν αυτός στο πείσμα μου και άλλων αθανάτων,

της Ήρας και της Αθηνάς, του Ηφαίστου και του Ερμείου

θελήσει από τον όλεθρον την Ίλιον να φυλάξει

και να μη δώσει δύναμιν και νίκην στους Αργείους,

ας μάθει π’ άσβεστος θυμός θ’ ανάψει στην ψυχήν μας.».

 

τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·    205

Ἶρι θεὰ μάλα τοῦτο ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπες·

ἐσθλὸν καὶ τὸ τέτυκται ὅτ᾽ ἄγγελος αἴσιμα εἰδῇ.

ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει

ὁππότ᾽ ἂν ἰσόμορον καὶ ὁμῇ πεπρωμένον αἴσῃ

νεικείειν ἐθέλῃσι χολωτοῖσιν ἐπέεσσιν.                   210

ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μέν κε νεμεσσηθεὶς ὑποείξω·

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, καὶ ἀπειλήσω τό γε θυμῷ·

αἴ κεν ἄνευ ἐμέθεν καὶ Ἀθηναίης ἀγελείης

Ἥρης Ἑρμείω τε καὶ Ἡφαίστοιο ἄνακτος

Ἰλίου αἰπεινῆς πεφιδήσεται, οὐδ᾽ ἐθελήσει            215

ἐκπέρσαι, δοῦναι δὲ μέγα κράτος Ἀργείοισιν,

ἴστω τοῦθ᾽ ὅτι νῶϊν ἀνήκεστος χόλος ἔσται.

 

 

Και απ’ τον λαόν των Αχαιών στα βάθη της θαλάσσης

βυθίζει και όλοι αισθάνονται που λείπει ο κοσμοσείστης.

 

Και ο Ζευς ο μαυρονέφελος τότ’ είπε προς τον Φοίβον:

 

ὣς εἰπὼν λίπε λαὸν Ἀχαιϊκὸν ἐννοσίγαιος,

δῦνε δὲ πόντον ἰών, πόθεσαν δ᾽ ἥρωες Ἀχαιοί.

 

καὶ τότ᾽ Ἀπόλλωνα προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·   

 

 

 

«Στον χαλκοφόρον Έκτορα να πας, καλέ μου Φοίβε.

Ότι ο γεωφόρος Ποσειδών έγυρεν ήδη οπίσω

εις την αγίαν θάλασσαν να φύγει απ’ την οργήν μας.

Και σφόδρ’ αυτόν τον πόλεμον θα αισθάνονταν και οι άλλοι

θεοί στα Τάρταρα όσοι ζουν ολόγυρα του Κρόνου.

Καλό σ’ αυτόν, καλύτερα σ’ εμένα τούτο εγίνη,

που εσύγκλινε από ευλάβειαν και δεν εστάθη εμπρός μου

ότι όχι ανίδρωτος, θαρρώ, θα εγίνονταν αγώνας.

Αλλά στα χέρια πάρε συ την κροσσωτήν αιγίδα

και σείοντάς την εις φυγήν θα βάλεις τους Αργείους,

και συ του ενδόξου Έκτορος ο ίδιος θα’σαι σκέπη.

 

ἔρχεο νῦν φίλε Φοῖβε μεθ᾽ Ἕκτορα χαλκοκορυστήν·

ἤδη μὲν γάρ τοι γαιήοχος ἐννοσίγαιος

οἴχεται εἰς ἅλα δῖαν ἀλευάμενος χόλον αἰπὺν

ἡμέτερον· μάλα γάρ κε μάχης ἐπύθοντο καὶ ἄλλοι,

οἵ περ ἐνέρτεροί εἰσι θεοὶ Κρόνον ἀμφὶς ἐόντες*.   225

ἀλλὰ τόδ᾽ ἠμὲν ἐμοὶ πολὺ κέρδιον ἠδέ οἱ αὐτῷ

ἔπλετο, ὅττι πάροιθε νεμεσσηθεὶς ὑπόειξε

χεῖρας ἐμάς, ἐπεὶ οὔ κεν ἀνιδρωτί γ᾽ ἐτελέσθη.

ἀλλὰ σύ γ᾽ ἐν χείρεσσι λάβ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν,

τῇ μάλ᾽ ἐπισσείων φοβέειν ἥρωας Ἀχαιούς·       230

σοὶ δ᾽ αὐτῷ μελέτω ἑκατηβόλε φαίδιμος Ἕκτωρ·

 

 

Την δύναμήν του άναψε, τους Αχαιούς να διώξει,

ως πέρα στον Ελλήσποντον να πέσουν στα καράβια.

Κι ύστερα θα φροντίσω εγώ με λόγον και με έργον

ανάσασιν των Δαναών να δώσω απ’ τον αγώνα.».

 

 

τόφρα γὰρ οὖν οἱ ἔγειρε μένος μέγα, ὄφρ᾽ ἂν Ἀχαιοὶ

φεύγοντες νῆάς τε καὶ Ἑλλήσποντον ἵκωνται.

κεῖθεν δ᾽ αὐτὸς ἐγὼ φράσομαι ἔργον τε ἔπος τε,

ὥς κε καὶ αὖτις Ἀχαιοὶ ἀναπνεύσωσι πόνοιο.    235

 

 

Είπε, και δεν παράκουσεν ο Απόλλων τον πατέρα,

και από την Ίδην έπεσεν ωσάν το φασσοφόνο

γεράκι που όλα τα πουλιά περνά το πέταμά του.

Κι ήβρε τον θείον Έκτορα. Χαμαί δεν ήταν πλέον,

καθήμενος συνέφερνε κι εγνώριζε τους φίλους,

έπαυσεν ή κονταναπνιά και ο ίδρωτας ο κρύος,

ως τον ανάστησεν ο νους του αιγιδοφόρου Δία.

Σιμά του εστάθη κι είπε του ο τοξευτής Απόλλων:

 

ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα πατρὸς ἀνηκούστησεν Ἀπόλλων,

βῆ δὲ κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων ἴρηκι ἐοικὼς

ὠκέϊ φασσοφόνῳ[3], ὅς τ᾽ ὤκιστος πετεηνῶν.

εὗρ᾽ υἱὸν Πριάμοιο δαΐφρονος Ἕκτορα δῖον

ἥμενον, οὐδ᾽ ἔτι κεῖτο, νέον δ᾽ ἐσαγείρετο θυμόν, 240

ἀμφὶ ἓ γιγνώσκων ἑτάρους· ἀτὰρ ἆσθμα καὶ ἱδρὼς

παύετ᾽, ἐπεί μιν ἔγειρε Διὸς νόος αἰγιόχοιο.

ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος προσέφη ἑκάεργος Ἀπόλλων·

 

 

«Έκτορ Πριαμίδη, ανάμερα τι κάθεσαι απ’ τους αλλους

λιπόθυμος; Μη συμφορά κάποια μεγάλη σ’ ήβρε;»

 

Ἕκτορ υἱὲ Πριάμοιο, τί ἢ δὲ σὺ νόσφιν ἀπ᾽ ἄλλων

ἧσ᾽ ὀλιγηπελέων; ἦ πού τί σε κῆδος ἱκάνει;         245

 

 

Του αντείπε με σβηστήν φωνήν ο λοφοσείστης Έκτωρ:

 

«Ποιος είσαι απ’ όλους τους θεούς που μου ομιλείς αντίκρυ,

ω σεβαστέ, δεν το’μαθες; Ενώ κει στα καράβια

χαλούσα τους συντρόφους του, στα στήθη ο μέγας Αίας

λιθάρι μού’ριξε τρανό και μ’ έβγαλε απ’ την μάχην.

Κι ενόμισα ότι σήμερα θα κατεβώ στον Άδη

μες στους νεκρούς, ως έβγαινεν η ποθητή ψυχή μου.».

 

τὸν δ᾽ ὀλιγοδρανέων προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·

 

τίς δὲ σύ ἐσσι φέριστε θεῶν ὅς μ᾽ εἴρεαι ἄντην;

οὐκ ἀΐεις ὅ με νηυσὶν ἔπι πρυμνῇσιν Ἀχαιῶν

οὓς ἑτάρους ὀλέκοντα βοὴν ἀγαθὸς βάλεν Αἴας

χερμαδίῳ πρὸς στῆθος, ἔπαυσε δὲ θούριδος ἀλκῆς;

καὶ δὴ ἔγωγ᾽ ἐφάμην νέκυας καὶ δῶμ᾽ Ἀΐδαο

ἤματι τῷδ᾽ ἵξεσθαι, ἐπεὶ φίλον ἄϊον ἦτορ.

 

 

Και προς αυτόν απάντησεν ο τοξευτής Απόλλων:

 

«Θάρρου, αφού μέγαν βοηθόν ο Ζευς από την Ίδην

σου’στειλε να’ναι πρόμαχος προστάτης στο πλευρό σου

τον Φοίβον τον χρυσόξιφον, που πάντοτε σε σκέπω,

εσέ τον ίδιον και με σε τους πύργους του Πριάμου.

 

Πρόσταξε τώρα τους πολλούς ιππείς προς τα καράβια

τα γρήγορά τους άλογα να σπρώξουν ανδρειωμένα.

Και στους ιππείς εμπρός εγώ τον δρόμον πέρα πέρα

θα τους ανοίξω και εις φυγήν θα βάλω τους Αργείους.».

 

τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων·

θάρσει νῦν· τοῖόν τοι ἀοσσητῆρα** Κρονίων

ἐξ Ἴδης προέηκε παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν         255

Φοῖβον Ἀπόλλωνα χρυσάορον, ὅς σε πάρος περ

ῥύομ᾽, ὁμῶς αὐτόν τε καὶ αἰπεινὸν πτολίεθρον.

ἀλλ᾽ ἄγε νῦν ἱππεῦσιν ἐπότρυνον πολέεσσι

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν ὠκέας ἵππους·

αὐτὰρ ἐγὼ προπάροιθε κιὼν ἵπποισι κέλευθον  260

πᾶσαν λειανέω, τρέψω δ᾽ ἥρωας Ἀχαιούς.

 

 

Αυτά ’πε και του επύρωσε με δύναμιν τα στήθη.

Και ως όταν σπάση τον δεσμόν καλοθρεμμένος ίππος,

βροντά τετραποδίζοντας στην ανοικτήν πεδιάδα,

να λούεται στο καθαρό ποτάμι μαθημένος.

Την κεφαλήν κρατεί υψηλά, την χαίτην ανεμίζει

και υπερηφανευόμενον στα κάλλη του τον φέρνουν

στες μαθημένες του βοσκές γοργά τα γόνατά του.

Όμοια πετούσε ακράτητος προς τους ιππείς ο Έκτωρ

και τους κινούσε, ως η φωνή τον δίδαξεν η θεία.

 

ὣς εἰπὼν ἔμπνευσε μένος μέγα ποιμένι λαῶν.

ὡς δ᾽ ὅτε τις στατὸς ἵππος ἀκοστήσας ἐπὶ φάτνῃ

δεσμὸν ἀπορρήξας θείῃ πεδίοιο κροαίνων

εἰωθὼς λούεσθαι ἐϋρρεῖος ποταμοῖο                   265

κυδιόων· ὑψοῦ δὲ κάρη ἔχει, ἀμφὶ δὲ χαῖται

ὤμοις ἀΐσσονται· ὃ δ᾽ ἀγλαΐηφι πεποιθὼς

ῥίμφά ἑ γοῦνα φέρει μετά τ᾽ ἤθεα καὶ νομὸν ἵππων·

ὣς Ἕκτωρ λαιψηρὰ πόδας καὶ γούνατ᾽ ἐνώμα

ὀτρύνων ἱππῆας, ἐπεὶ θεοῦ ἔκλυεν αὐδήν.          270

 

 

Και ως όταν αγριόγιδο ή και κερατοφόρο

ελάφι σφόδρα κυνηγούν άνδρες του αγρού και σκύλοι.

Λόγγος δασύς και γλιστερός γκρεμός τους εμποδίζει,

και να το εβρούν τ’ ακόντια δεν ήθελεν η μοίρα,

και απ’ την βοήν τους πύρινο στο δρόμο τους λεοντάρι

φαίνεται και όλοι αναμετρούν και αφήνουν το κυνήγι.

Έτσι ως τότε οι Δαναοί πυκνοί τους κυνηγούσαν

και τους εκτύπαν με σπαθιά, με δίστομα κοντάρια.

Αλλ’ άμα είδαν τον Έκτορα στες τάξες των ανδρείων,

ετρόμαξαν και στην καρδιά το θάρρος τους εκόπη.

 

οἳ δ᾽ ὥς τ᾽ ἢ ἔλαφον κεραὸν ἢ ἄγριον αἶγα

ἐσσεύαντο κύνες τε καὶ ἀνέρες ἀγροιῶται·

τὸν μέν τ᾽ ἠλίβατος πέτρη καὶ δάσκιος ὕλη

εἰρύσατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα τέ σφι κιχήμεναι αἴσιμον ἦεν·

τῶν δέ θ᾽ ὑπὸ ἰαχῆς ἐφάνη λὶς ἠϋγένειος             275

εἰς ὁδόν, αἶψα δὲ πάντας ἀπέτραπε καὶ μεμαῶτας·

ὣς Δαναοὶ εἷος μὲν ὁμιλαδὸν αἰὲν ἕποντο

νύσσοντες ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν·

αὐτὰρ ἐπεὶ ἴδον Ἕκτορ᾽ ἐποιχόμενον στίχας ἀνδρῶν

τάρβησαν, πᾶσιν δὲ παραὶ ποσὶ κάππεσε θυμός.

 

 

Τότε σ’ αυτούς ομίλησεν ο Ανδραιμονίδης Θόας,

των Αιτωλών ο έξοχος τεχνίτης εις τ’ ακόντι,

Καλός και εις μάχην σταθερήν, και ομιλητής ο πρώτος

των νέων αν ασύμφωνοι μαζί λογομαχούσαν.

Και αυτός με γνώμην αγαθήν στην μέσην όλων είπε:

 

τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀγόρευε Θόας Ἀνδραίμονος υἱός,

Αἰτωλῶν ὄχ᾽ ἄριστος ἐπιστάμενος μὲν ἄκοντι

ἐσθλὸς δ᾽ ἐν σταδίῃ· ἀγορῇ δέ ἑ παῦροι Ἀχαιῶν

νίκων, ὁππότε κοῦροι ἐρίσσειαν περὶ μύθων·

ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·      285

 

 

«Ω μέγα θαύμα οπού θωρούν τα μάτια τούτα εμπρός τους!

Ιδού πώς πάλιν ξέφυγε τον χάρο κι εσηκώθη

ο Έκτωρ κι επιστεύαμεν πως άσφαλτ’ απ’ τα χέρια

του Αίαντος απέθανε, του Τελαμωνιάδη.

Αλλ’ έσωσε κάποιος θεός τον Έκτορα και πάλιν

που Δαναούς εθέρισε πολλούς και θα θερίσει,

φοβούμαι τώρα, και άβουλα του βαρυκτύπου Δία

δεν στέκετ’ επι κεφαλής και τόσην δείχνει λύσσαν

κι ελάτ’ εκείνο που θα ειπώ να το δεχθούμεν όλοι.

 

ὢ πόποι ἦ μέγα θαῦμα τόδ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι,

οἷον δ᾽ αὖτ᾽ ἐξαῦτις ἀνέστη κῆρας ἀλύξας

Ἕκτωρ· ἦ θήν μιν μάλα ἔλπετο θυμὸς ἑκάστου

χερσὶν ὑπ᾽ Αἴαντος θανέειν Τελαμωνιάδαο.

ἀλλά τις αὖτε θεῶν ἐρρύσατο καὶ ἐσάωσεν        290

Ἕκτορ᾽, ὃ δὴ πολλῶν Δαναῶν ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσεν,

ὡς καὶ νῦν ἔσσεσθαι ὀΐομαι· οὐ γὰρ ἄτερ γε

Ζηνὸς ἐριγδούπου πρόμος ἵσταται ὧδε μενοινῶν.

ἀλλ᾽ ἄγεθ᾽ ὡς ἂν ἐγὼν εἴπω πειθώμεθα πάντες.

 

 

 

Τα πλήθη ας παραγγείλωμε να στρέψουν προς τα πλοία.

Και ας μείνωμ’ όσοι στον στρατόν πρωτεύομεν ανδρείοι,

ίσως με λόγχες σηκωτές κρατήσωμεν την πρώτην

ορμήν εκείνου, και θαρρώ, που αν και πολύ μανίζει

θα φοβηθή των Δαναών την φάλαγγα να σπάσει.».

 

πληθὺν μὲν ποτὶ νῆας ἀνώξομεν ἀπονέεσθαι·     295

αὐτοὶ δ᾽, ὅσσοι ἄριστοι ἐνὶ στρατῷ εὐχόμεθ᾽ εἶναι,

στήομεν, εἴ κεν πρῶτον ἐρύξομεν ἀντιάσαντες

δούρατ᾽ ἀνασχόμενοι· τὸν δ᾽ οἴω καὶ μεμαῶτα

θυμῷ δείσεσθαι Δαναῶν καταδῦναι ὅμιλον.

 

 

Είπε, κι οι άλλοι πρόθυμοι εδέχθηκαν τον λόγον.

Ο Αίας τότε, ο Ιδομενεύς, ο Τεύκρος, ο Μηριόνης,

ο Μέγης, του Άρ’ ισόπαλος, με τους συντρόφους όλους

τους ανδρειωμένους φώναζαν κι εσύνταζαν την μάχην,

για να δεχθούν τον Έκτορα και τον στρατόν των Τρώων.

Και οπίσω τους εγύριζε το πλήθος προς τα πλοία.

 

ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δ᾽ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδὲ πίθοντο·                                                                            

οἳ μὲν ἄρ᾽ ἀμφ᾽ Αἴαντα καὶ Ἰδομενῆα ἄνακτα

Τεῦκρον Μηριόνην τε Μέγην τ᾽ ἀτάλαντον Ἄρηϊ

ὑσμίνην ἤρτυνον ἀριστῆας καλέσαντες

Ἕκτορι καὶ Τρώεσσιν ἐναντίον· αὐτὰρ ὀπίσσω

ἣ πληθὺς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν ἀπονέοντο.              305

 

 

 

ß                                                            à

G

 



[1] θύος – εος = θυσία, το προσφερόμενο για θυσία

παράγωγα : θυέστης, θυήεις, ΘΥΟΕΙΣ.

 

[2] υπέροπλος = [αυτός που στηρίζεται στα όπλα του, αυτός που έχει πεποίθηση, απειλητικός, υπεροπτικός, θρασύς, αυθάδης, υπερβολικός].

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΥΠΕΡΟΠΤΙΚΑ ΛΟΓΙΑ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΟΠΛΙΑ ΤΟΥ.

 

[3]φάσσα = είδος μεγάλης αγριοπεριστέρας,

φασσοφόνος [επίθ.]  = αυτός που σκοτώνει τις φάσσες. [ουσ.] =  ΕΙΔΟΣ ΓΕΡΑΚΙΟΥ.

 



*Εννοεί τους ΤΙΤΑΝΕΣ. Βλ. και ΙΛΙΑΔΟΣ  ΡΑΨΩΔΙΑ  Ξ, στ. 271-279.

 

 

**  αοσσητήρ = ΣΩΤΗΡΑΣ. βοηθός,  μεμονωμένος

 

ΑΟΣΣΕΩ [ρήμα] = βοηθώ # παραστατώ # παρατρέχω

 

όσσα = [η - εξ αυτής η αγγλική λέξη voice - ιταλική voce - γαλλική voix] φήμη προερχόμενη από τους θεούς # θείος

λόγος # άγγελος του θεού # φωνή # μουγκρητό  του ταύρου # ήχος της κιθάρας # σάλαγος της  μάχης # φωνή προφητική # μαντεία # χρησμός #  οιωνός

 

οσσάομαι = [ρήμα] βλέπω # προβλέπω # σκέπτομαι # προμαντεύω  # προμηνύω # προαισθάνομαι # προεικάζω #

προοιωνίζομαι # προορώ # προφητεύω # έχω  προαίσθημα

 

οσσεία = [η] προφητεία # προαίσθηση (κακού) # φόβος από  δεισιδαιμονία

 

οσσεύομαι = [ρήμα] προαισθάνομαι από μαντικά σημεία # προλέγω  το μέλλον # φοβάμαι κάτι # προαισθάνομαι κακό

 

όσσομαι = [ρήμα] βλέπω # προβλέπω # σκέπτομαι # προμαντεύω  # προμηνύω # προαισθάνομαι # προεικάζω #

προοιωνίζομαι # προορώ # προφητεύω # έχω  προαίσθημα

 

οσσε  = [τα - εξ αυτής η αγγλική λέξη eyes - η ιταλική  occhi - η γαλλική yeux - η γερμανική Augen -  λατινικά occuli]

οφθαλμοί # μάτια # και τα δύο μάτια

 

σαόω = [ρήμα - ποιητικός τύπος - λατινικά salvo] σώζω # διασώζω.