ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Ο΄(στίχοι : 422-578) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
|
Και ως είδ’ εμπρός στα μάτια του τον ξάδελφον να πέσει ο Έκτωρ και κατέμπροσθεν στ’ ολόμαυρο καράβι μακράν έσυρε φωνήν στους Τρώες και Λυκίους:
|
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς ἐνόησεν ἀνεψιὸν ὀφθαλμοῖσιν ἐν κονίῃσι πεσόντα νεὸς προπάροιθε μελαίνης, Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
|
|
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις, κονταρομάχοι, μέσα εις τέτοιαν στένωσιν μη φύγετε απ’ την μάχην, εμπρός στες πρύμνες έπεσε το τέκνο του Κλυτίου, προφθάστε μην οι Αχαιοί γυμνώσουν τον νεκρόν του.».
|
Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταὶ 425 μὴ δή πω χάζεσθε μάχης ἐν στείνεϊ τῷδε, ἀλλ᾽ υἷα Κλυτίοιο σαώσατε, μή μιν Ἀχαιοὶ τεύχεα συλήσωσι νεῶν ἐν ἀγῶνι πεσόντα.
|
|
Είπε, την λόγχην την λαμπρήν στον Αίαντ’ ακοντίζει, δεν τον επήρε και αντ’ αυτού τον Μαστορίδην ήβρε Λυκόφρονα Κυθήριον, που εζούσε ακόλουθός του, αφού τα θεία Κύθηρα για φόνον είχε αφήσει. Η λόγχη επάνω από τ’ αυτί στην κεφαλήν του εμπήκε, ως έστεκε στου Αίαντος το πλάγι, και απ’ την πρύμνην τ’ ανάσκελα ’πεσε νεκρός. Ερρίγωσεν ο Αίας και εφώναξε τον αδελφόν: «Ω Τεύκρε αγαπημένε, τον σύντροφον μας φόνευσαν πιστόν μας Μαστορίδην, που ξένον απ’ τα Κύθηρα τον πήραμε στο σπίτι κι ίσια τον εσεβόμασθε με τους γλυκείς γονείς μας ο Έκτωρ τον εφόνευσε. Το τόξο και τα βέλη τα φονικά τι γίνονται, που σόχει δώσει ο Φοίβος;»
|
ὣς εἰπὼν Αἴαντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ. τοῦ μὲν ἅμαρθ᾽, ὃ δ᾽ ἔπειτα Λυκόφρονα Μάστορος υἱὸν Αἴαντος θεράποντα Κυθήριον, ὅς ῥα παρ᾽ αὐτῷ ναῖ᾽, ἐπεὶ ἄνδρα κατέκτα Κυθήροισι ζαθέοισι, τόν ῥ᾽ ἔβαλεν κεφαλὴν ὑπὲρ οὔατος ὀξέϊ χαλκῷ ἑσταότ᾽ ἄγχ᾽ Αἴαντος· ὃ δ᾽ ὕπτιος ἐν κονίῃσι νηὸς ἄπο πρυμνῆς χαμάδις πέσε, λύντο δὲ γυῖα. 435 Αἴας δ᾽ ἐρρίγησε, κασίγνητον δὲ προσηύδα· Τεῦκρε πέπον δὴ νῶϊν ἀπέκτατο πιστὸς ἑταῖρος Μαστορίδης, ὃν νῶϊ Κυθηρόθεν ἔνδον ἐόντα ἶσα φίλοισι τοκεῦσιν ἐτίομεν ἐν μεγάροισι· τὸν δ᾽ Ἕκτωρ μεγάθυμος ἀπέκτανε. ποῦ νύ τοι ἰοὶ ὠκύμοροι καὶ τόξον ὅ τοι πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων;
|
|
Και ο Τεύκρος έδραμεν ευθύς σιμά του και το τόξο είχε τ’ οπισθοτέντωσε μαζί με την φαρέτραν, και ως έριχνε γοργά πυκνά τα βέλη, αυτού τον Κλείτον κτύπησε του Πεισήνορος λαμπρόν υιόν, και φίλον, του ενδόξου Πολυδάμαντος, ενώ τα χαλινάρια εκράτει, ότι την άμαξαν εκείνος κυβερνούσε κι έσπρωχνεν όπου οι φάλαγγες πυκνότερες κτυπιόνταν, των Τρώων και του Έκτορος προς χάριν. Αλλ’ εκείνος έπαθε και δεν πρόφτασε κανένας να τον σώσει. Στο ζνίχι τον επέρασε το δακρυοφόρο βέλος, από τ’ αμάξι ετράνταζαν. Και ο ήρως Πολυδάμας το νόησε κι εστήθη εμπρός κι εκεί του Αστυνόου υιού του Προτιάονος τους έδωκε στα χέρια και σφόδρα τον παράγγειλε να τους κρατεί σιμά του. Κι εκείνος πάλι εγύρισε στην τάξιν των προμάχων.
|
ὣς φάθ᾽, ὃ δὲ ξυνέηκε, θέων δέ οἱ ἄγχι παρέστη, τόξον ἔχων ἐν χειρὶ παλίντονον ἠδὲ φαρέτρην ἰοδόκον· μάλα δ᾽ ὦκα βέλεα Τρώεσσιν ἐφίει. καί ῥ᾽ ἔβαλε Κλεῖτον Πεισήνορος ἀγλαὸν υἱὸν 445 Πουλυδάμαντος ἑταῖρον ἀγαυοῦ Πανθοΐδαο ἡνία χερσὶν ἔχοντα· ὃ μὲν πεπόνητο καθ᾽ ἵππους· τῇ γὰρ ἔχ᾽ ᾗ ῥα πολὺ πλεῖσται κλονέοντο φάλαγγες Ἕκτορι καὶ Τρώεσσι χαριζόμενος· τάχα δ᾽ αὐτῷ ἦλθε κακόν, τό οἱ οὔ τις ἐρύκακεν ἱεμένων περ. 450 αὐχένι γάρ οἱ ὄπισθε πολύστονος ἔμπεσεν ἰός· ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι κείν᾽ ὄχεα κροτέοντες. ἄναξ δ᾽ ἐνόησε τάχιστα Πουλυδάμας, καὶ πρῶτος ἐναντίος ἤλυθεν ἵππων. τοὺς μὲν ὅ γ᾽ Ἀστυνόῳ Προτιάονος υἱέϊ δῶκε, 455 πολλὰ δ᾽ ἐπότρυνε σχεδὸν ἴσχειν εἰσορόωντα ἵππους· αὐτὸς δ᾽ αὖτις ἰὼν προμάχοισιν ἐμίχθη.
|
|
Και ο Τεύκρος για τον Έκτορα ετοίμαζε άλλο βέλος, και τον αγώνα θα’παυε στων Αχαιών τα πλοία, εάν τον έριχνε νεκρόν εκεί που ανδραγαθούσε. Αλλά το είδε ο πάνσοφος Κρονίδης που εφρουρούσε τον Έκτορα, και καύχημα του Τεύκρου επήρε μέγα. Που την καλόστριφτην χορδήν στο παινεμένο τόξο, ως την τραβούσε, του’σπασε, και πλαγινά το βέλος το χάλκινο επετάχθηκε και του’πεσε το τόξο. Ρίγος τον Τεύκρον έπιασε και είπε του αδελφού του:
|
Τεῦκρος δ᾽ ἄλλον ὀϊστὸν ἐφ᾽ Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ αἴνυτο, καί κεν ἔπαυσε μάχης ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν, εἴ μιν ἀριστεύοντα βαλὼν ἐξείλετο θυμόν. 460 ἀλλ᾽ οὐ λῆθε Διὸς πυκινὸν νόον, ὅς ῥ᾽ ἐφύλασσεν Ἕκτορ᾽, ἀτὰρ Τεῦκρον Τελαμώνιον εὖχος ἀπηύρα, ὅς οἱ ἐϋστρεφέα νευρὴν ἐν ἀμύμονι τόξῳ ῥῆξ᾽ ἐπὶ τῷ ἐρύοντι· παρεπλάγχθη δέ οἱ ἄλλῃ ἰὸς χαλκοβαρής, τόξον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός. 465 Τεῦκρος δ᾽ ἐρρίγησε, κασίγνητον δὲ προσηύδα·
|
|
«Α! τέλεια κάθε σόφισμα της μάχης μου θερίζει θεός, οπού μου πέταξε το βέλος απ’ το χέρι και μου’σπασε νεόστριφτην χορδήν που’χα προσδέσει τώρα πρωί να είναι αρκετή στ’ ακούραστά μου βέλη.».
|
ὢ πόποι ἦ δὴ πάγχυ μάχης ἐπὶ μήδεα κείρει δαίμων ἡμετέρης, ὅ τέ μοι βιὸν ἔκβαλε χειρός, νευρὴν δ᾽ ἐξέρρηξε νεόστροφον, ἣν ἐνέδησα πρώϊον, ὄφρ᾽ ἀνέχοιτο θαμὰ θρῴσκοντας ὀϊστούς.
|
|
Και ο μέγας του απάντησεν ο Τελαμώνιος Αίας:
«Φίλε, το τόξον άφησε και τα πυκνά σου βέλη αφού θεός τους Δαναούς φθονεί και τα συντρίβει. Πάρε κοντάρι μακριό, ζώσου τρανήν ασπίδα, τους Τρώας κτύπα, κινησε τους άλλους εις την μάχην. Και εάν θα νικήσουν μην ειπούν, που επάτησαν τα πλοία ακόπως. Αλλ’ ακράτητα στην μάχην ας χυθούμε.».
|
τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα μέγας Τελαμώνιος Αἴας· ὦ πέπον ἀλλὰ βιὸν μὲν ἔα καὶ ταρφέας ἰοὺς κεῖσθαι, ἐπεὶ συνέχευε θεὸς Δαναοῖσι μεγήρας· αὐτὰρ χερσὶν ἑλὼν δολιχὸν δόρυ καὶ σάκος ὤμῳ μάρναό τε Τρώεσσι καὶ ἄλλους ὄρνυθι λαούς. 475 μὴ μὰν ἀσπουδί γε δαμασσάμενοί περ ἕλοιεν νῆας ἐϋσσέλμους, ἀλλὰ μνησώμεθα χάρμης.
|
|
Είπε, και ο Τεύκρος στην σκηνήν εκρέμασε το τόξο κι ευθύς στους ώμους έζωσε τετράδιπλην ασπίδα. Εις την γενναίαν κεφαλήν καλόν έθεσε κράνος με αλόγου χαίτην, και φρικτός σειόταν ωσάν ο λόφος.
|
ὣς φάθ᾽, ὃ δὲ τόξον μὲν ἐνὶ κλισίῃσιν ἔθηκεν, αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἀμφ᾽ ὤμοισι σάκος θέτο τετραθέλυμνον, κρατὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν 480 ἵππουριν, δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν·
|
|
Στο χέρι επήρε δυνατό κοντάρι χαλκοφόρο και γρήγορα του Αίαντος εστήθηκε στο πλάγι.
Και άμα του Τεύκρου νόησε πως έπαθε το τόξο, ο Έκτωρ έσυρε φωνήν των Τρώων και Λυκίων:
|
εἵλετο δ᾽ ἄλκιμον ἔγχος ἀκαχμένον ὀξέϊ χαλκῷ, βῆ δ᾽ ἰέναι, μάλα δ᾽ ὦκα θέων Αἴαντι παρέστη. Ἕκτωρ δ᾽ ὡς εἶδεν Τεύκρου βλαφθέντα βέλεμνα, Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας· 485
|
|
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις, κονταρομάχοι, άνδρες δειχθείτε μ’ όλην σας την δύναμιν, ω φίλοι, εδώ στα πλοία. Κι είδα εγώ τα βέλη πολεμάρχου ανδρειωμένοι απ’ του Διός το θέλημα χαμένα. Φανούσιμο είναι του Διός το χέρι στους ανθρώπους, είτε σ’ αυτούς που υπέροχα θελήσει να λαμπρύνει, είτε σ’ αυτούς που δεν βοηθεί και πλήχτ’ η δύναμίς του, σαν τώρα που ανεβάζει εμάς και σκύφτει τους Αργείους.
|
Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταὶ ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς νῆας ἀνὰ γλαφυράς· δὴ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσιν ἀνδρὸς ἀριστῆος Διόθεν βλαφθέντα βέλεμνα. ῥεῖα δ᾽ ἀρίγνωτος Διὸς ἀνδράσι γίγνεται ἀλκή, 490 ἠμὲν ὁτέοισιν κῦδος ὑπέρτερον ἐγγυαλίξῃ, ἠδ᾽ ὅτινας μινύθῃ τε καὶ οὐκ ἐθέλῃσιν ἀμύνειν, ὡς νῦν Ἀργείων μινύθει μένος, ἄμμι δ᾽ ἀρήγει.
|
|
Κι εμπρός στα πλοία σύσσωμοι. Και όποιον διορίσ’ η μοίρα είτε από βέλος του εχθρού να πέσ’ είτε από ακόντι, καλοπεθαίνει αν έπεσε να σώσει την πατρίδα.
Του μένει οπίσω η σύντροφος και τα παιδιά του σώα, τα γονικά του ανέγγιχτα και η πατρική του κλήρα αν τα πρυμνήσουν οι Αχαιοί να γύρουν στην πατρίδα.».
Είπε, και εις όλους άναψε το θάρρος της ανδρείας.
Και απ’ τ’ άλλο μέρος φώναζεν ο Αίας τους συντρόφους.
|
ἀλλὰ μάχεσθ᾽ ἐπὶ νηυσὶν ἀολλέες· ὃς δέ κεν ὑμέων βλήμενος ἠὲ τυπεὶς θάνατον καὶ πότμον ἐπίσπῃ 495 τεθνάτω· οὔ οἱ ἀεικὲς ἀμυνομένῳ περὶ πάτρης τεθνάμεν· ἀλλ᾽ ἄλοχός τε σόη καὶ παῖδες ὀπίσσω, καὶ οἶκος καὶ κλῆρος ἀκήρατος, εἴ κεν Ἀχαιοὶ οἴχωνται σὺν νηυσὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν. ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου. 500 Αἴας δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν·
|
|
«Αίσχος, Αργείοι! τώρα εδώ μας μέλλ’ ή να χαθούμε ή να σωθούμε, αν το κακό μακρύνωμε απ’ τα πλοία. Και αν τα πατήσει τώρ’ αυτός ο λοφοσείστης Έκτωρ, μήπως θαρρείτε της στεριάς να πάτε στην πατρίδα; Ή δεν ακούτε τον λαόν πως όλον εμψυχώνει ο Έκτωρ, που λυσσά φωτιά να βάλει στα καράβια; Να πολεμούν τους προσκαλεί και όχι χορόν να στήσουν. Και άλλη για μας καλύτερη βουλή δεν είναι ή σκέψις, ή να ριχθούμε στον εχθρόν στήθος προς στήθος όλοι. Ναι, θάνατον μονόφορα να ιδούμε ή σωτηρίανπαρά σ’ αγών’ ατέλειωτον εδώ να μας στραγγίζουν στες πρύμνες τόσο ελεεινά, κατώτεροί μας άνδρες.».
|
αἰδὼς Ἀργεῖοι· νῦν ἄρκιον ἢ ἀπολέσθαι ἠὲ σαωθῆναι καὶ ἀπώσασθαι κακὰ νηῶν. ἦ ἔλπεσθ᾽ ἢν νῆας ἕλῃ κορυθαίολος Ἕκτωρ ἐμβαδὸν ἵξεσθαι ἣν πατρίδα γαῖαν ἕκαστος; 505 ἦ οὐκ ὀτρύνοντος ἀκούετε λαὸν ἅπαντα Ἕκτορος, ὃς δὴ νῆας ἐνιπρῆσαι μενεαίνει; οὐ μὰν ἔς γε χορὸν κέλετ᾽ ἐλθέμεν, ἀλλὰ μάχεσθαι. ἡμῖν δ᾽ οὔ τις τοῦδε νόος καὶ μῆτις ἀμείνων ἢ αὐτοσχεδίῃ μῖξαι χεῖράς τε μένος τε. 510 βέλτερον ἢ ἀπολέσθαι ἕνα χρόνον ἠὲ βιῶναι ἢ δηθὰ στρεύγεσθαι ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι ὧδ᾽ αὔτως παρὰ νηυσὶν ὑπ᾽ ἀνδράσι χειροτέροισιν.
|
|
Τους άναψαν οι λόγοι του. Κι εκεί τότ’ ο Σχεδίος φονεύθη από τον Έκτορα, βλαστός του Περιμήδη και των Φωκέων αρχηγός. Του Αντήνορος το αγόρι, Λαοδάμαντ’, άρχον των πεζών θανάτωσεν ο Αίας. Και ο Πολυδάμας φόνευσε τον Ώτον, που’χεν έλθει απ’ την Κυλλήνην αρχηγός των Επειών γενναίων. Νεκρόν τον είδε και όρμησεν ο σύντροφός του Μέγης. Και ο Πολυδάμας κλίνοντας εξέφυγε, ότι ο Φοίβος δεν άφην’ εκεί πρόμαχος να πέσει ο υιός του Πάνθου. Αλλά του Κροίσμου επέρασε το στήθος με την λόγχην.
|
ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου. ἔνθ᾽ Ἕκτωρ μὲν ἕλε Σχεδίον Περιμήδεος υἱὸν 515 ἀρχὸν Φωκήων, Αἴας δ᾽ ἕλε Λαοδάμαντα ἡγεμόνα πρυλέων Ἀντήνορος ἀγλαὸν υἱόν· Πουλυδάμας δ᾽ Ὦτον Κυλλήνιον* ἐξενάριξε Φυλεΐδεω ἕταρον, μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν. τῷ δὲ Μέγης ἐπόρουσεν ἰδών· ὃ δ᾽ ὕπαιθα λιάσθη Πουλυδάμας· καὶ τοῦ μὲν ἀπήμβροτεν· οὐ γὰρ Ἀπόλλων εἴα Πάνθου υἱὸν ἐνὶ προμάχοισι δαμῆναι· αὐτὰρ ὅ γε Κροίσμου στῆθος μέσον οὔτασε δουρί.
|
|
Με βρόντον έπεσε, κι ενώ τον έγδυνεν ο Μέγης, ο Δόλοψ άξιος λογχιστής του εχύθη ο Λαμπετίδης, άνδρα πολεμικότατον τον είχε σπείρει ο Λάμπος, υιός του Λαομέδοντος των πολεμάρχων πρώτος.
Κείνος με λόγχην κτύπησεν εγγύθεν την ασπίδα του Μέγητος. Αλλ’ έσωσεν ο θώρακας τον νέον, ο στερεός, που έναν καιρόν είχε ο Φυλεύς τον φέρει όθε ο Σελλήεις ποταμός στην Έφυραν κυλάει. Φίλος του τον εχάρισεν ο Ευφήτης πολεμάρχος προφυλακήν απ’ τον εχθρόν να τον φορεί στην μάχην. Κι εκείνος τώρα εγλίτωσε τα στήθη του παιδιού του.
|
δούπησεν δὲ πεσών· ὃ δ᾽ ἀπ᾽ ὤμων τεύχε᾽ ἐσύλα. τόφρα δὲ τῷ ἐπόρουσε Δόλοψ αἰχμῆς ἐῢ εἰδὼς 525 Λαμπετίδης, ὃν Λάμπος ἐγείνατο φέρτατον υἱὸν Λαομεδοντιάδης εὖ εἰδότα θούριδος ἀλκῆς, ὃς τότε Φυλεΐδαο μέσον σάκος οὔτασε δουρὶ ἐγγύθεν ὁρμηθείς· πυκινὸς δέ οἱ ἤρκεσε θώρηξ, τόν ῥ᾽ ἐφόρει γυάλοισιν ἀρηρότα· τόν ποτε Φυλεὺς ἤγαγεν ἐξ Ἐφύρης, ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος. ξεῖνος γάρ οἱ ἔδωκεν ἄναξ ἀνδρῶν Εὐφήτης ἐς πόλεμον φορέειν δηΐων ἀνδρῶν ἀλεωρήν· ὅς οἱ καὶ τότε παιδὸς ἀπὸ χροὸς ἤρκεσ᾽ ὄλεθρον.
|
|
Και ο Μέγης κει του Δόλοπος την περικεφαλαίαν στην κορυφήν ελόγχισε του φουντωμένου κώνου, ξεσπάσθη με την χαίτην του κι εκύλησεν ο λόφος στα χώματα νεοστίλβωτος από λαμπρήν πορφύραν.
Και ως πολεμούσ’ ελπίζοντας νίκην ακόμη ο Δόλοψ, πρόφθασεν ο Μενέλαος χωρίς να τον νοήσει, πλάγια του εστήθη και όπισθεν τον κτύπησε στον ώμον. Το στήθος όλο πέρασε με ορμήν να προχωρήσει η λόγχη. Κι έπεσεν αυτός επίστομα στο χώμα. Και ως ετρέχαν απ’ τ’ άρματα εκείνοι να τον γδύνουν τους αδελφούς ονείδισεν ο Έκτωρ, αλλά πρώτον το τέκνον του Ικετάονος, Μελάνιππον ανδρείον. Εκείνος πριν λαός εχθρός πατήσει στην Τρωάδα, μόσχους καλούς εις τες βοσκές εφύλα της Περκώτης.
|
τοῦ δὲ Μέγης κόρυθος χαλκήρεος ἱπποδασείης 535 κύμβαχον ἀκρότατον νύξ᾽ ἔγχεϊ ὀξυόεντι, ῥῆξε δ᾽ ἀφ᾽ ἵππειον λόφον αὐτοῦ· πᾶς δὲ χαμᾶζε κάππεσεν ἐν κονίῃσι νέον φοίνικι φαεινός. εἷος ὃ τῷ πολέμιζε μένων, ἔτι δ᾽ ἔλπετο νίκην, τόφρα δέ οἱ Μενέλαος ἀρήϊος ἦλθεν ἀμύντωρ, 540 στῆ δ᾽ εὐρὰξ σὺν δουρὶ λαθών, βάλε δ᾽ ὦμον ὄπισθεν· αἰχμὴ δὲ στέρνοιο διέσσυτο μαιμώωσα πρόσσω ἱεμένη· ὃ δ᾽ ἄρα πρηνὴς ἐλιάσθη. τὼ μὲν ἐεισάσθην χαλκήρεα τεύχε᾽ ἀπ᾽ ὤμων συλήσειν· Ἕκτωρ δὲ κασιγνήτοισι κέλευσε 545 πᾶσι μάλα, πρῶτον δ᾽ Ἱκεταονίδην ἐνένιπεν ἴφθιμον Μελάνιππον. ὃ δ᾽ ὄφρα μὲν εἰλίποδας βοῦς βόσκ᾽ ἐν Περκώτῃ δηΐων ἀπὸ νόσφιν ἐόντων·
|
|
Κι ότ’ έφθασαν των Δαναών τα ισόπλευρα καράβια στην Ίλιον πάλε ανέβηκε κι έλαμπε μες στους Τρώας, και ο Πρίαμος στο σπίτι του τον είχε ωσάν παιδί του.
Εκείνον κατά πρόσωπον τότ’ αποπήρε ο Έκτωρ:
«Έτσι θα μείμων’ άνεργοι, Μελάνιππε; Δεν έχεις πόνον για τον εξάδελφον; Δεν βλέπεις πως μαλάζουν τ’ άρματα εκεί του Δόλοπος; Αλλ’ ακολούθησέ με. Πλέον δεν γίνεται μακράν μ’ αυτούς να πολεμούμε, όσοι να τος σκοτώσουμεν ή εκείνοι από τον πάτον την Ίλιον ρίξουν και σφαγούν μέσα οι πολίτες όλοι.».
|
αὐτὰρ ἐπεὶ Δαναῶν νέες ἤλυθον ἀμφιέλισσαι, ἂψ εἰς Ἴλιον ἦλθε, μετέπρεπε δὲ Τρώεσσι, 550 ναῖε δὲ πὰρ Πριάμῳ, ὃ δέ μιν τίεν ἶσα τέκεσσι· τόν ῥ᾽ Ἕκτωρ ἐνένιπεν ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν· οὕτω δὴ Μελάνιππε μεθήσομεν; οὐδέ νυ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ ἀνεψιοῦ κταμένοιο; οὐχ ὁράᾳς οἷον Δόλοπος περὶ τεύχε᾽ ἕπουσιν; 555 ἀλλ᾽ ἕπευ· οὐ γὰρ ἔτ᾽ ἔστιν ἀποσταδὸν Ἀργείοισι μάρνασθαι, πρίν γ᾽ ἠὲ κατακτάμεν ἠὲ κατ᾽ ἄκρης Ἴλιον αἰπεινὴν ἑλέειν κτάσθαι τε πολίτας.
|
|
Είπ’, εκινήθη και σ’ αυτόν κατόπιν ο θείος άνδρας.
Και ο μέγας Αίας φώναξε να σπρώξει τους Αργείους:
«Άνδρες, σταθείτε, κι εντροπή μέσα αισθανθείτε, ω φίλοι. Ένας τον άλλον στους δεινούς αγώνες εντραπείτε, να σώσει δύνατ’ η εντροπή τους άνδρες, όχι ο φόβος, και σ’ όσους φεύγουν δύναμις και δόξα δεν γεννάται.».
|
ὣς εἰπὼν ὃ μὲν ἦρχ᾽, ὃ δ᾽ ἅμ᾽ ἕσπετο ἰσόθεος φώς· Ἀργείους δ᾽ ὄτρυνε μέγας Τελαμώνιος Αἴας· 560 ὦ φίλοι ἀνέρες ἔστε, καὶ αἰδῶ θέσθ᾽ ἐνὶ θυμῷ, ἀλλήλους τ᾽ αἰδεῖσθε κατὰ κρατερὰς ὑσμίνας. αἰδομένων δ᾽ ἀνδρῶν πλέονες σόοι ἠὲ πέφανται· φευγόντων δ᾽ οὔτ᾽ ἂρ κλέος ὄρνυται οὔτέ τις ἀλκή.
|
|
Αισθάνθηκαν τον λόγον του και μόνοι τους στην μάχην πρόθυμοι, και με χάλκινον προπύργιον τα καράβια έφραξαν. Κι έσπρωξεν ο Ζευς επάνω των τους Τρώας.
|
ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δὲ καὶ αὐτοὶ ἀλέξασθαι μενέαινον, 565 ἐν θυμῷ δ᾽ ἐβάλοντο ἔπος, φράξαντο δὲ νῆας ἕρκεϊ χαλκείῳ· ἐπὶ δὲ Ζεὺς Τρῶας ἔγειρεν.
|
|
Ο ανδράγαθος Μενέλαος τότ’ είπε του Αντιλόχου: «Αντίλοχε, των Αχαιών άλλον δεν βλέπω νέον ωσάν εσέ πτερόποδα και ατρόμητον στην μάχην να ορμούσες να δοκίμαζε την λόγχην σου κανένας!»
|
Ἀντίλοχον δ᾽ ὄτρυνε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος· Ἀντίλοχ᾽ οὔ τις σεῖο νεώτερος ἄλλος Ἀχαιῶν, οὔτε ποσὶν θάσσων οὔτ᾽ ἄλκιμος ὡς σὺ μάχεσθαι· εἴ τινά που Τρώων ἐξάλμενος ἄνδρα βάλοισθα.
|
|
Αυτά’πε και ανεχώρησε και θαρρετός ο νέος απ’ τους προμάχους όρμησε και γύρω του κοιτώντας ακόντισε. Αναμέρησαν στου ανδρός τ’ ακόντ’ οι Τρώες, αλλά δεν βγήκε μάταιον, και τον ανδρειωμένον υιόν του Ικετάονος Μελάνιππον, που ορμούσε στην μάχην, τον εκτύπησε, προς τον μαστόν, η λόγχη. Με βρόντον πέφτει και κροτούν επάνω τ’ άρματά του.
|
ὣς εἰπὼν ὃ μὲν αὖτις ἀπέσσυτο, τὸν δ᾽ ὀρόθυνεν· ἐκ δ᾽ ἔθορε προμάχων, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ ἀμφὶ ἓ παπτήνας· ὑπὸ δὲ Τρῶες κεκάδοντο ἀνδρὸς ἀκοντίσσαντος· ὃ δ᾽ οὐχ ἅλιον βέλος ἧκεν, ἀλλ᾽ Ἱκετάονος υἱὸν ὑπέρθυμον Μελάνιππον νισόμενον πόλεμον δὲ βάλε στῆθος παρὰ μαζόν. δούπησεν δὲ πεσών, τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν. 578
|
* Ο Ωτος ο Κυλλήνιος, σύντροφος του Φυλείδη [δηλ. γιου του Φυλέα, εγγονού του Αυγεία. Εννοεί τον Μέγη, αρχηγό αυτών που ήρθαν από το Δουλίχιο], ένας από τους αρχηγούς των Επειών [Ηλείων].
Ο Ομηρος την Κυλληνη την αναφέρει γράφοντας για τους ΑΡΚΑΔΕΣ [ΡΑΨΩΔΙΑ Β, στ. 603-604].
Ο
ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, στα ΗΛΙΑΚΑ [V]
Όσοι Ελληνες λένε πως η Πελοπόννησος αποτελείται από πέντε μέρη, κι όχι περισσότερα, δέχονται κατ’ανάγκην πως η Αρκαδία κατοικείται από Ηλείους κι Αρκάδες.
Ετσι καταλαβαίνουμε πως ο Ομηρος δεν κάνει λάθος λέγοντας πως ο Ωτος ήταν Κυλλήνιος ΚΑΙ αρχηγός των Επειών, αλλά ένα μέρος της Κυλλήνης πρέπει τότε να ανήκε στους Ηλείους [Επειούς].
Γι’ αυτό, ο Ομηρος, διευκρινίζει πως οι Αρκάδες είχαν την περιοχή της Κυλλήνης κοντά στον τάφο του Αιπύτου [Βλ. ΡΑΨΩΔΙΑ Β, στ. 603-604.].
Βλεπουμε λοιπόν πως αν και ο Φυλέας είχε εγκαταλείψει την Ηλιδα, λόγω διαφωνιών με τον πατέρα του, τον Αυγεία, ο γιος του, ο Μέγης, έχει συντροφικές σχέσεις με τους Ηλείους που εκστράτευσαν εναντίον της Τροίας.
Ενας άλλος αρχηγός των Ηλείων [ή Επειών] ήταν ο ΠΟΛΥΞΕΝΟΣ, γιος του Αγασθένους, γιου του Αυγεία, δηλαδή ο εξάδελφος του Μέγη. Ο Αγασθένης και ο Φυλέας ήταν αδέλφια, παιδιά και τα δυο του Αυγεία. [Βλ. ΡΑΨΩΔΙΑ Β, στ. 623-624.].