ΙΛΙΑΔΟΣ  -  ΡΑΨΩΔΙΑ  Β΄ (στίχοι  : 591-710) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ]
Η Πύλος άνδρες έστειλε και η πάντερπνη Αρήνη το Θρύον, πόρος του Αλφειού, το Αιπύ λαμπρό, τα μέρη και του Κυπαρισσήεντος και της Αμφιγενείας, του Έλους και της Πτελεού, το Δώριον, όπου οι Μούσες ήβραν τον Θράκα Θάμυριν και αλάλητον τον κάμαν, ως γύριζε απ’ τον Εύρυπον τον άρχον Οιχαλίας. Πως θα ενικούσ’ επαίρονταν αυτός και αν τραγουδούσαν οι Μούσες κόρες του Διός κι εκείνες χολωμένες τον τύφλωσαν. Και της ωδής το χάρισμα το θείον και ακόμη το κιθάρισμα τον κάμαν ν’ αστοχήση και τούτους ο Γερήνιος ο Νέστωρ διοικούσε, κι ήσαν καράβια βαθουλά κατόπι του ενενήντα.	Οἳ δὲ Πύλον τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Ἀρήνην ἐρατεινὴν[1] καὶ Θρύον Ἀλφειοῖο πόρον καὶ ἐΰκτιτον Αἰπὺ καὶ Κυπαρισσήεντα καὶ Ἀμφιγένειαν ἔναιον καὶ Πτελεὸν καὶ Ἕλος καὶ Δώριον, ἔνθά τε Μοῦσαι ἀντόμεναι Θάμυριν τὸν Θρήϊκα παῦσαν ἀοιδῆς      595 Οἰχαλίηθεν ἰόντα παρ᾽ Εὐρύτου  Οἰχαλιῆος· στεῦτο γὰρ εὐχόμενος νικησέμεν εἴ περ ἂν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο· αἳ δὲ χολωσάμεναι πηρὸν θέσαν, αὐτὰρ ἀοιδὴν θεσπεσίην ἀφέλοντο καὶ ἐκλέλαθον κιθαριστύν·        600 τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· τῷ δ᾽ ἐνενήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο.
Η Αρκαδία κάτωθεν απ’ τ’ όρος της Κυλλήνης που ο τάφος είν’ ο Αιπύσιος και τρέφει λογχοφόρους ο Ορχομενός πολύαρνος, η ανεμισμένη Ενίσπη, η Ρίπη και ο Φενεός εστείλαν κι η Στρατία η Μαντινεία πάντερπνη, η Στύμφαλος κι ακόμη η Παρρασία, κι έστειλεν η χώρα της Τεγέας. Καράβια εξήντα είχε μ’ αυτούς ο γόνος του Αγκαίου ο Αγαπήνωρ αρχηγός, και στο καθένα πλήθος Αρκάδες  ήσαν πρακτικοί στην τέχνην του πολέμου. Αλλ’ επειδή δεν γνώριζαν τα έργα της θαλάσσης, τους είχε δώσει ο κραταιός Ατρείδης Αγαμέμνων τα πλοία τα καλόστρωτα να σχίζουν τα πελάγη.	Οἳ δ᾽ ἔχον Ἀρκαδίην ὑπὸ Κυλλήνης ὄρος αἰπὺ Αἰπύτιον παρὰ τύμβον ἵν᾽ ἀνέρες ἀγχιμαχηταί, οἳ Φενεόν τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὀρχομενὸν πολύμηλον     605 ῾Ρίπην τε Στρατίην τε καὶ ἠνεμόεσσαν Ἐνίσπην καὶ Τεγέην εἶχον καὶ Μαντινέην ἐρατεινὴν Στύμφηλόν τ᾽ εἶχον καὶ Παρρασίην ἐνέμοντο, τῶν ἦρχ᾽ Ἀγκαίοιο πάϊς κρείων Ἀγαπήνωρ ἑξήκοντα νεῶν· πολέες δ᾽ ἐν νηῒ ἑκάστῃ 610 Ἀρκάδες ἄνδρες ἔβαινον ἐπιστάμενοι πολεμίζειν. Αὐτὸς γάρ σφιν δῶκεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων νῆας ἐϋσσέλμους περάαν ἐπὶ οἴνοπα πόντον Ἀτρεΐδης, ἐπεὶ οὔ σφι θαλάσσια ἔργα μεμήλει.
Και απ’ την θείαν Ήλιδα κι απ’ το Βουπράσιον ήλθαν από τους τόπους όπου κλειούν η Μύρσινος, στην άκρην, η Υρμίνη, το Αλείσιον κι η Ωλενία πέτρα. Τέσσαρες ήσαν αρχηγοί, κι είχε ο καθένας δέκα καράβια και τα γέμιζαν των Επειών τα πλήθη. Ένας ο Θάλπιος υιός του Ακτορίδη Ευρύτου, δεύτερος ο Αμφίμαχος, ο γόνος του Κτεάτου. Ο Αμαρυγκείδης ο καλός Διώρης ήταν τρίτος, τέταρτος ο Πολύξενος λαμπρό του Αγασθένους του βασιλέως γέννημα και έγγονος του Αυγείου.	Οἳ δ᾽ ἄρα Βουπράσιόν τε καὶ Ἤλιδα δῖαν ἔναιον     615 ὅσσον ἐφ᾽ Ὑρμίνη καὶ Μύρσινος ἐσχατόωσα πέτρη τ᾽ Ὠλενίη καὶ Ἀλήσιον ἐντὸς ἐέργει, τῶν αὖ τέσσαρες ἀρχοὶ ἔσαν, δέκα δ᾽ ἀνδρὶ ἑκάστῳ νῆες ἕποντο θοαί, πολέες δ᾽ ἔμβαινον Ἐπειοί. Τῶν μὲν ἄρ᾽ Ἀμφίμαχος καὶ Θάλπιος ἡγησάσθην    620 υἷες ὃ μὲν Κτεάτου, ὃ δ᾽ ἄρ᾽ Εὐρύτου, Ἀκτορίωνε· τῶν δ᾽ Ἀμαρυγκεΐδης ἦρχε κρατερὸς Διώρης· τῶν δὲ τετάρτων ἦρχε Πολύξεινος θεοειδὴς υἱὸς Ἀγασθένεος  Αὐγηϊάδαο ἄνακτος.
Και τα νησιά τα ιερά της Ήλιδος αντίκρυ Εχίνες και Δουλίχιον, σαράντα εστείλαν πλοία κι ο Μέγης ήταν αρχηγός ισόπαλος του Άρη, και τον εγένησε ο Φυλεύς, αγαπητός του Δία, που έναν καιρόν, ως έπεσε στην έχθραν του πατρός του, εις το Δουλίχιον πέρασεν εκεί να κατοικήση.	Οἳ δ᾽ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων θ᾽ ἱεράων               625 νήσων, αἳ ναίουσι πέρην ἁλὸς Ἤλιδος ἄντα, τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Μέγης ἀτάλαντος Ἄρηϊ Φυλεΐδης, ὃν τίκτε Διῒ φίλος ἱππότα Φυλεύς, ὅς ποτε Δουλίχιον δ᾽ ἀπενάσσατο πατρὶ χολωθείς· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.      630
Κατόπ’ οι μεγαλόψυχοι έρχονταν Κεφαλλήνες, η Ιθάκη, τα σεισόφυλλα προπόδια του Νηρίτου, τους έστειλεν η Ζάκυνθος, η Σάμος και τα μέρη της στερεάς τ’ αντίπερα. Και είχαν αρχηγό τους τον Οδυσσέα πόμοιαζε στην γνώση με τον Δία, και είχαν πλοία δώδεκα με κόκκινες τις πλώρες.	Αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς ἦγε Κεφαλλῆνας μεγαθύμους, οἵ ῥ᾽ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον καὶ Κροκύλει᾽ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν, οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο, οἵ τ᾽ ἤπειρον ἔχον ἠδ᾽ ἀντιπέραι᾽ ἐνέμοντο·               635 τῶν μὲν Ὀδυσσεὺς ἦρχε Διὶ μῆτιν ἀτάλαντος· τῷ δ᾽ ἅμα νῆες ἕποντο δυώδεκα μιλτοπάρῃοι2.
Των Αιτωλών ήτο αρχηγός ο Ανδραιμονίδης Θόας. Τους έστειλ’ η ακρόγιαλη Χαλκίς και η Πυλήνη, η Ώλενος και η Πλευρών, και η Καλυδών πετρώδης. Και ως είχε λείψ’ η γενεά του ανδρειωμένου Οινέως με τον ξανθόν Μελέαγρον, γι’ αυτό κάθ’ εξουσία εδόθηκε του Θόαντος στων Αιτωλών τα πλήθη. Κι είχε σαράντα ολόμαυρα κατόπι του καράβια.	Αἰτωλῶν δ᾽ ἡγεῖτο Θόας  Ἀνδραίμονος  υἱός, οἳ Πλευρῶν᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὤλενον ἠδὲ Πυλήνην Χαλκίδα τ᾽ ἀγχίαλον Καλυδῶνά τε πετρήεσσαν·    640 οὐ γὰρ ἔτ᾽ Οἰνῆος μεγαλήτορος υἱέες ἦσαν, οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτ᾽ αὐτὸς ἔην, θάνε δὲ ξανθὸς Μελέαγρος· τῷ δ᾽ ἐπὶ πάντ᾽ ἐτέταλτο ἀνασσέμεν Αἰτωλοῖσι· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Και των Κρητών ήτο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος, όσους απόστειλε η Κνωσός και η πυργωμένη Γόρτυς και η λευκόγειος Λύκαστος και  η Μίλητος και η Λύκτος. το Ρύτιον και η Φαιστός χώρες λαμπρές και άλλοι οπού την εκατόμπολιν εκατοικούσαν Κρήτην. Όλων αυτών ήτο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος, και ο Μηριόνης όμοιος του ανθρωποφόνου Άρη. Κι είχαν ογδόντα ολόμαυρα κατόπι τους καράβια.	Κρητῶν δ᾽ Ἰδομενεὺς δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευεν,         645 οἳ Κνωσόν τ᾽ εἶχον Γόρτυνά τε τειχιόεσσαν, Λύκτον Μίλητόν τε καὶ ἀργινόεντα Λύκαστον Φαιστόν τε ῾Ρύτιόν τε, πόλεις εὖ ναιετοώσας, ἄλλοι θ᾽ οἳ Κρήτην ἑκατόμπολιν ἀμφενέμοντο. Τῶν μὲν ἄρ᾽Ἰδομενεὺς δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευε      650 Μηριόνης τ᾽ ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ· τοῖσι δ᾽ ἅμ᾽ ὀγδώκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Και ο Τληπόλεμος τρανός και ωραίος Ηρακλείδης εννέα πρύμνες έφερνε Ροδίων περηφάνων που εις τρεις μοιράσαν το νησί της Ρόδου χώρες όλο της Λίνδου, της Ιαλυσού και της λευκής Καμείρου. Και τον λαμπρόν Τληπόλεμον από τον Ηρακλέα η Αστυόχη εγέννησε, που απ’ όπου την Εφύραν βρέχει ο Σελλήεις ποταμός, την είχε πάρει εκείνος, αφού πολλές ξολόθρευσε χώρες ανδρών ηρώων. Και τούτος ο Τληπόλεμος, άμα στο σπίτι ανδρώθη, ξάφνου τον θείον μητρικόν φονεύει του πατρός του τον γέροντα Λικύμνιον. Κι ευθύς κατασκευάζει καράβια και αφού σύναξε πολλά μαζί του πλήθη εις τα πελάγη ερίχθηκεν, ότι του Ηρακλέους οι άλλ’ υιοί και έγγονοι δεινά τον φοβερίζαν. Και αφού πολύ παράδειραν εφθάσαν εις την Ρόδον και τριμερώς κατοίκησαν κατά φυλές την νήσον, και τους αγάπησε ο θεός που σ’ όλους βασιλεύει και πλουτισμού τους έχυσε πλημμύραν, ο Κρονίδης.	Τληπόλεμος  δ᾽ Ἡρακλεΐδης ἠΰς τε μέγας τε ἐκ ῾Ρόδου ἐννέα νῆας ἄγεν ῾Ροδίων ἀγερώχων, οἳ ῾Ρόδον ἀμφενέμοντο διὰ τρίχα κοσμηθέντες          655 Λίνδον Ἰηλυσόν τε καὶ ἀργινόεντα Κάμειρον. Τῶν μὲν Τληπόλεμος δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευεν, ὃν τέκεν Ἀστυόχεια βίῃ Ἡρακληείῃ, τὴν ἄγετ᾽ ἐξ Ἐφύρης ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος πέρσας ἄστεα πολλὰ διοτρεφέων αἰζηῶν.                660 Τληπόλεμος δ᾽ ἐπεὶ οὖν τράφ᾽ ἐνὶ μεγάρῳ εὐπήκτῳ, αὐτίκα πατρὸς ἑοῖο φίλον μήτρωα κατέκτα ἤδη γηράσκοντα Λικύμνιον  ὄζον Ἄρηος· αἶψα δὲ νῆας ἔπηξε, πολὺν δ᾽ ὅ γε λαὸν ἀγείρας βῆ φεύγων ἐπὶ πόντον· ἀπείλησαν γάρ οἱ ἄλλοι υἱέες υἱωνοί τε βίης Ἡρακληείης. Αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἐς ῾Ρόδον ἷξεν ἀλώμενος ἄλγεα πάσχων· τριχθὰ δὲ ᾤκηθεν καταφυλαδόν, ἠδὲ φίληθεν ἐκ Διός, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀνάσσει, καί σφιν θεσπέσιον πλοῦτον κατέχευε Κρονίων.       670
Από την Σύμην ο Νιρεύς καράβια φέρνει τρία, της Αγλαϊας ο Νιρεύς και του Χαρόπου αγόρι, οπού στο κάλλος, ο Νιρεύς, αν έλειπε ο Πηλείδης, θα επρώτευε των Δαναών όσ’ ήλθαν εις την Τροίαν. Αλλά ήταν απόλεμος και ολίγους είχεν άνδρες.	Νιρεὺς αὖ Σύμηθεν ἄγε τρεῖς νῆας ἐΐσας Νιρεὺς Ἀγλαΐης υἱὸς Χαρόποιό τ᾽ ἄνακτος Νιρεύς, ὃς κάλλιστος ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθε τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ᾽ ἀμύμονα Πηλεΐωνα· ἀλλ᾽ ἀλαπαδνὸς ἔην, παῦρος δέ οἱ εἵπετο λαός.        675
Τους άνδρες απ’ την Νίσυρον, την Κάρπαθον, την Κάσον, και απ’ τες Καλύδνες και απ’ την Κων την πόλιν του Ευρυπύλου εδιοικούσε  ο Άντιφος και ο Φείδιππος, βλαστάρια του βασιλέως Θεσσαλού του γόνου του Ηρακλέους. Κι είχαν τριάντα βαθουλά κατόπι τους καράβια.	Οἳ δ᾽ ἄρα Νίσυρόν τ᾽ εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε καὶ Κῶν Εὐρυπύλοιο2a πόλιν νήσους τε Καλύδνας, τῶν αὖ Φείδιππός τε καὶ Ἄντιφος ἡγησάσθην Θεσσαλοῦ υἷε δύω Ἡρακλεΐδαο ἄνακτος· τοῖς δὲ τριήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο.         680
Και απ’ τ΄Άργος το Πελασγικόν όσ’ ήλθαν και απ’ την Άλον και απ’ την Τρηχίνα πληθυσμοί και απ’ την Αλόπην όσοι κι όσοι απ’ την καλλιγύναικα Ελλάδα και την Φθίαν, και Μυρμιδόνες και Αχαιοί και Έλληνες λεγόνταν, πενήντα πλοία και αρχηγός εις όλους ο Πηλείδης. Από τον φρικτόν πόλεμον εσχόλαζαν  εκείνοι, ότι δεν είχαν αρχηγόν να τους συνάξ’ εις μάχην, ως έμενεν ο Αχιλλεύς στες πρύμνες χολωμένος, αφ’ ότου την καλόκομην του επήραν Βρισηίδα, οπού μ’ αγών’ απόκτησεν ότ’ έριξε τα τείχη της Θήβης και της Λυρνησσού και τ’ ανδρειωμέν’ αγόρια Επίστροφον και Μύνητα του Ευήνου βασιλέως Σεληπιάδη ενίκησεν. Με αυτόν τον πόνον στέκει αργός, αλλά τα άρματα να πιάση δεν θ’ αργήσει.	Νῦν αὖ τοὺς ὅσσοι τὸ Πελασγικὸν Ἄργος3 ἔναιον, οἵ τ᾽ Ἄλον οἵ τ᾽ Ἀλόπην οἵ τε Τρηχῖνα νέμοντο, οἵ τ᾽ εἶχον Φθίην ἠδ᾽ Ἑλλάδα καλλιγύναικα, Μυρμιδόνες δὲ καλεῦντο καὶ Ἕλληνες καὶ Ἀχαιοί, τῶν αὖ πεντήκοντα νεῶν ἦν ἀρχὸς Ἀχιλλεύς.          685 Ἀλλ᾽ οἵ γ᾽ οὐ πολέμοιο δυσηχέος ἐμνώοντο· οὐ γὰρ ἔην ὅς τίς σφιν ἐπὶ στίχας ἡγήσαιτο· κεῖτο γὰρ ἐν νήεσσι ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς κούρης χωόμενος Βρισηΐδος ἠϋκόμοιο, τὴν ἐκ Λυρνησσοῦ ἐξείλετο πολλὰ μογήσας             690 Λυρνησσὸν διαπορθήσας καὶ τείχεα Θήβης, κὰδ δὲ Μύνητ4᾽ ἔβαλεν καὶ Ἐπίστροφον ἐγχεσιμώρους, υἱέας Εὐηνοῖο Σεληπιάδαο ἄνακτος· τῆς ὅ γε κεῖτ᾽ ἀχέων, τάχα δ᾽ ἀνστήσεσθαι ἔμελλεν.
Άνδρες η Πύρασος χλωρή, που η Δήμητρα έχει δάσος, η Ίτων η πολύαρνη και  η Φυλακή εστείλαν, και της Αντρώνος οι γιαλοί και η Πτελεός χλοώδης. Ο ανδρείος Πρωτεσίλαος ήτο αρχηγός τους πρώτα. Τότε τον είχε η μαύρη γη, και έρμη στην Φυλάκην τον ’μοιρολόγα η χήρα του στο άκλερό του σπίτι. Δαρδάνου ακόντι ενέκρωσεν αυτόν κει που πηδούσε πρώτος των άλλων Αχαιών από την πλώρη μόνος. Και αυτόν ποθούσεν ο λαός, αν κι ήταν αρχηγός τους. Άλλο του Άρη βλάστημα, ο ανδράγαθος Ποδάρκης, υιός του πολυπρόβατου Ιφίκλου Φυλακίδη και αυτάδελφος του ήρωος λαμπρού Πρωτεσιλάου. Αλλά στα χρόνια ανώτερος, καθώς και στην ανδρείαν ήταν ο Πρωτεσίλαος. Και αν αρχηγόν ελάβαν, όμως εκείνον τον καλόν μες στην καρδιά τους είχαν. Κι είχαν σαράντα ολόμαυρα κατόπιν τους καράβια.	Οἳ δ᾽ εἶχον Φυλάκην καὶ Πύρασον ἀνθεμόεντα        695 Δήμητρος τέμενος, Ἴτωνά τε μητέρα μήλων, ἀγχίαλόν τ᾽ Ἀντρῶνα ἰδὲ Πτελεὸν λεχεποίην, τῶν αὖ Πρωτεσίλαος5 ἀρήϊος ἡγεμόνευε ζωὸς ἐών· τότε δ᾽ ἤδη ἔχεν κάτα γαῖα μέλαινα. Τοῦ δὲ καὶ ἀμφιδρυφὴς ἄλοχος Φυλάκῃ ἐλέλειπτο    700 καὶ δόμος ἡμιτελής· τὸν δ᾽ ἔκτανε Δάρδανος ἀνὴρ νηὸς ἀποθρῴσκοντα πολὺ πρώτιστον Ἀχαιῶν. Οὐδὲ μὲν οὐδ᾽ οἳ ἄναρχοι ἔσαν, πόθεόν γε μὲν ἀρχόν· ἀλλά σφεας κόσμησε Ποδάρκης ὄζος Ἄρηος Ἰφίκλουυἱὸς πολυμήλου Φυλακίδαο6 705 αὐτοκασίγνητος μεγαθύμου Πρωτεσιλάου ὁπλότερος γενεῇ· ὁ δ᾽ ἅμα πρότερος καὶ ἀρείων ἥρως Πρωτεσίλαος ἀρήϊος· οὐδέ τι λαοὶ δεύονθ᾽ ἡγεμόνος, πόθεόν γε μὲν ἐσθλὸν ἐόντα· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.     710

ß à

G

---

[1] Η Ομηρική ΠΥΛΟΣ ήταν πολύ πιο βόρεια από την σημερινή, περίπου στις εκβολές του Αλφειού, και στο ύψος του Πύργου της Ηλείας. Βλ. ΠΥΛΟΣ

2 Τα πλοία του Οδυσσέα (12) είχαν κόκκινες πλώρες (μιλτοπάρηοι) δηλαδή διέφεραν από τα άλλα πλοία των Ελλήνων που όπως τα περιγράφει ο Όμηρος ήταν ΜΑΥΡΑ (μέλαινες νήες).

2aΟ Ευρύπυλος ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Αστυπάλαιας, πατέρας της Χαλκιόπης, βασιλιάς των Μερόπων στην ΚΩ. Σκοτώθηκε από τον Ηρακλή, όταν αυτός  επέστρεφε από την Τροία, και με τέχνασμα της Ηρας παρασυρθηκε από τα κύματα και βγήκε στην Κω. Ο Ηρακλής, αφού σκότωσε τον Ευρύπυλο, παντρεύτηκε την Χαλκιόπη.  Παιδί τους ήταν ο Θεσσαλός, και  παιδιά του Θεσσαλού  ο Φείδιππος και ο Άντιφος, τώρα αρχηγοί των Κώων και των κατοίκων των διπλανών νησιών, στον Τρωικό πόλεμο, στο πλευρό του Αγαμέμνονα.

3 Η πόλη " Άργος Πελασγικόν"   είναι στην περιοχή της σημερινής Πελασγίας (βλ. H. M. Chadwick: The Heroic Age, 1912, σελ. 280, σημ. 1). ( Βλ. και Πλατή Δ. "Λαμία", Αθήνα 1973, σελ. 15 -19).

Βλ. και Στράβων, βιβλίο Ε. Και το Πελασγικόν Άργος, η Θετταλία λέγεται, το μεταξύ των εκβολών του Πηνειού και των Θερμοπυλών, έως της ορεινής της κατά Πίνδον, δια το επάρξαι των τόπων τούτων τους Πελασγούς. Τον τε Δίαν τον Δωδωναίον αυτός ο Ποιητής ονομάζει Πελασγικόν.

Ζευ, άνα, Δωδωναίε, Πελασγικέ [Βλ. ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Π, στ. 233]

4Ο σύζυγος της Βρισηίδας, που τον σκότωσε ο Αχιλλέας όταν κατέλαβε την Λυρνησσό.

5 ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΣ. Ο γιος του Ιφικλου και της Αστυόχης, ήρωας του Τρωικού πολέμου, από την Φυλάκη της Θεσσαλίας. Ηταν αρχηγός των Θεσσαλών της Φυλάκης και του Πυράσου, και ο ΠΡΩΤΟΣ  Ελληνας που αποβιβάστηκε στην χώρα της Τροίας και σκοτώθηκε από τους Τρώες. Μετά τον θάνατό του λατρεύτηκε σαν ήρωας στον Ελαιούντα και την Χερσόνησο.  [Βλ. και ΡΑΨΩΔΙΑ Ν, στ. 681, και  Ο, στ. 705].  Το πλοίο του Πρωτεσίλαου ήταν το πρώτο το οποίο προσπάθησαν να πυρπολήσουν οι  Τρώες, αλλά τους σταμάτησε ο Πάτροκλος [βλ. ΡΑΨΩΔΙΑ Π, στ. 286].

Όταν σκοτώθηκε ο Πρωτεσίλαος, εγινε αρχηγός των Φθίων ο αδελφός του, Ποδάρκης και μαζί του ο Μέδων, ετεροθαλής αδελφός του Αίαντα και νόθος γιος του Οιλέα, ο οποίος, επειδή σκότωσε τον αδελφό της μητρυάς του [μητέρας του Αίαντα] Εριώπιδος, αυτοεξορίστηκε στην Φυλάκη της Φθιώτιδος. [Βλ. ΡΑΨΩΔΙΑ Ν, στ. 692 κ.εξ.].

6 ΦΥΛΑΚΟΣ. Παππούς του Πρωτεσίλαου. Ηταν γιος του ΔΙΗΟΝΑ και της ΔΙΟΜΗΔΗΣ, πατέρας του Ιφίκλου. Ιδρυτής της Φυλάκης, πόλης της Φθιώτιδος. [Βλ. και  Οδυσσεια, ΡΑΨΩΔΙΑ ο, 231.]