ΙΛΙΑΔΟΣ  -  ΡΑΨΩΔΙΑ  Θ΄ (στίχοι  : 457-565 τέλος) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ]
Είπε, κι εγόγγυσαν κρυφά η Αθηνά κι η Ήρα. Σιμά καθίζαν και όλεθρον  των Τρώων μελετούσαν. Λόγον δεν έλεγε η Αθηνά και στον πατέρα Δία μ’ αγρίαν μάνιζε χολήν. Αλλ’ η χολή στης Ήρας το στήθος δεν εχώρεσε, και προς εκείνον είπε:	ὣς ἔφαθ᾽, αἳ δ᾽ ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη· πλησίαι αἵ γ᾽ ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην. ἤτοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε σκυζομένη Διὶ πατρί, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·  460 Ἥρῃ δ᾽ οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·
«Κρονίδη τρομερώτατε, ποιον λόγον είπες τώρα ! Το ηξεύρομ’ ότι αντίστασιν δεν έχ’ η δύναμίς σου. Αλλ’ όμως  δια τους Δαναούς πονούμε τους ανδρείους οπού θα πάθουν και άσφαλτα θ’ αδικοθανατίσουν. Αλλ’ όμως θέλει απέχουμε, ως θέλεις, απ’ την μάχην και συμβουλήν θα δώσωμεν καλήν εις τους Αργείους, να μη χαθούν όλοι δια μιας απ’ τον βαρύν θυμόν σου.».	αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες. εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν· ἀλλ᾽ ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ᾽ αἰχμητάων, οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.  465 ἀλλ᾽ ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ᾽, εἰ σὺ κελεύεις· βουλὴν δ᾽ Ἀργείοις ὑποθησόμεθ᾽ ἥ τις ὀνήσει, ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοῖο.
Και ο Δίας της απάντησεν: «Άμα χαράξ’ η μέρα τον Δία τον υπέρτατον θα ιδής, αν θέλης, Ήρα ω μεγαλόφθαλμη θεά, χειρότερον να φέρη αφανισμόν εις τον στρατόν των μαχητών Αργείων. Ότι την μάχην ο βαρύς Πριαμίδης δεν θ’ αφήση, πριν απ’ τα πλοία σηκωθή ο ανίκητος Πηλείδης, οπόταν πέση ο Πάτροκλος και δια το νεκρόν σώμα θα μάχωνται με στένωσιν  φρικτήν σιμά στα  πλοία. Η μοίρ’ αυτό διόρισε και προσοχήν δεν δίδει εις τον θυμόν σου, κι εάν πας στης γης και της θαλάσσης τα πέρατα, όπου κατοικούν ο Ιαπετός και ο Κρόνος, κι ούτε  τους τέρπουν άνεμοι, ούτε το φως του ηλίου, και Τάρταρος βαθύτατος παντού τους περιζώνει. Αν απ’ το πείσμα σου ως αυτού θα φθάσης, δεν με μέλει. Ότι άλλο πράγμ’ αδιάντροπον, ως είσ’ εγώ δεν είδα.».	τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς· ἠοῦς δὴ καὶ μᾶλλον ὑπερμενέα Κρονίωνα           470 ὄψεαι, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα, βοῶπις πότνια Ἥρη ὀλλύντ᾽ Ἀργείων πουλὺν στρατὸν αἰχμητάων· οὐ γὰρ πρὶν πολέμου ἀποπαύσεται ὄβριμος Ἕκτωρ πρὶν ὄρθαι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα, ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἂν οἳ μὲν ἐπὶ πρύμνῃσι μάχωνται 475 στείνει ἐν αἰνοτάτῳ περὶ Πατρόκλοιο θανόντος· ὣς γὰρ θέσφατόν ἐστι· σέθεν δ᾽ ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω χωομένης, οὐδ᾽ εἴ κε τὰ νείατα πείραθ᾽ ἵκηαι γαίης καὶ πόντοιο, ἵν᾽ Ἰάπετός τε Κρόνος τε ἥμενοι οὔτ᾽ αὐγῇς Ὑπερίονος Ἠελίοιο 480 τέρποντ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμοισι, βαθὺς δέ τε Τάρταρος ἀμφίς· οὐδ᾽ ἢν ἔνθ᾽ ἀφίκηαι ἀλωμένη, οὔ σευ ἔγωγε σκυζομένης ἀλέγω, ἐπεὶ οὐ σέο κύντερον ἄλλο.
Είπεν ο Ζευς κι εσώπαινεν η Ήρα η λευκοχέρα. Κι έπεσε στον Ωκεανόν το λαμπρό φως του ηλίου την μαύρην νύκτα σέρνοντας στην γην την σιτοδότραν. Τότε να εσβήσθηκε το φως δεν άρεσε των Τρώων, πλην των Αργείων ποθητό πολύ το σκότος ήλθε.	ὣς φάτο, τὸν δ᾽ οὔ τι προσέφη λευκώλενος Ἥρη. ἐν δ᾽ ἔπεσ᾽ Ὠκεανῷ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο         485 ἕλκον νύκτα μέλαιναν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν. Τρωσὶν μέν ῥ᾽ ἀέκουσιν ἔδυ φάος, αὐτὰρ Ἀχαιοῖς ἀσπασίη τρίλλιστος ἐπήλυθε νὺξ ἐρεβεννή.
Ο Έκτωρ πάλιν σύνοδον συνάθροιζε των Τρώων μακράν των πλοίων και σιμά στου ποταμού το ρεύμα, που από νεκρούς ελεύθερος είχε απομείνει ο τόπος. Από τ’ αμάξια εξέζεψαν και του Έκτορος του θείου τον λόγον ακροάζονταν κι έσφιγγε αυτός στο χέρι κοντάρι ενδεκάπηχο κι εμπρός σπιθοβολούσε η χάλκιν’ άκρη και χρυσό την έδενε στεφάνι. Σ’ εκείνο στηριζόμενος ωμίλει προς τους Τρώας:	Τρώων αὖτ᾽ ἀγορὴν ποιήσατο φαίδιμος Ἕκτωρ νόσφι νεῶν ἀγαγὼν ποταμῷ ἔπι δινήεντι,       490 ἐν καθαρῷ ὅθι δὴ νεκύων διεφαίνετο χῶρος. ἐξ ἵππων δ᾽ ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα μῦθον ἄκουον τόν ῥ᾽ Ἕκτωρ ἀγόρευε Διῒ φίλος· ἐν δ᾽ ἄρα χειρὶ ἔγχος ἔχ᾽ ἑνδεκάπηχυ· πάροιθε δὲ λάμπετο δουρὸς αἰχμὴ χαλκείη, περὶ δὲ χρύσεος θέε πόρκης,       495 τῷ ὅ γ᾽ ἐρεισάμενος ἔπεα Τρώεσσι μετηύδα·
«Ακούτε, Τρώες, Δάρδανοι κι όσ’ ήλθετε βοηθοί μας. Τους Αχαιούς θαρρούσα εγώ να εξολοθρεύσω απόψε όλους και τα καράβια τους και στην ανεμισμένην Ίλιον να γύρω νικητής. Αλλ’ έσωσε το σκότος αυτούς και τα καράβια τους στην άκραν της θαλάσσης. Και τώρ’ ας υπακούσωμεν κι εμείς στην μαύρην νύκτα. Το δείπνον ετοιμάσετε, και τα καλά πουλάρια από τ’ αμάξια λυσετε και βάλετε τροφήν τους. Βόδια κι ερίφια παχιά θα φέρετε απ’ την πόλιν ογρήγορα κι ευφραντικό κρασί προμηθευτείτε και άρτον απ’ τα σπίτια σας συνάξετε, και ξύλα πολλά διότι ολόνυκτα θα καίμε, ώσπου να φέξει, πυρά πολλά που  η λάμψις των θα φθαση ως τον αιθέρα, οι κομοφόροι Αχαιοί μήπως την νύκτα ορμήσουν στα νώτα επάνω τα πλατιά της θάλασσας να φύγουν.	κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ᾽ ἐπίκουροι· νῦν ἐφάμην νῆάς τ᾽ ὀλέσας καὶ πάντας Ἀχαιοὺς ἂψ ἀπονοστήσειν προτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν· ἀλλὰ πρὶν κνέφας ἦλθε, τὸ νῦν ἐσάωσε μάλιστα Ἀργείους καὶ νῆας ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης. ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ δόρπά τ᾽ ἐφοπλισόμεσθα· ἀτὰρ καλλίτριχας ἵππους λύσαθ᾽ ὑπὲξ ὀχέων, παρὰ δέ σφισι βάλλετ᾽ ἐδωδήν· ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξεσθε βόας καὶ ἴφια μῆλα              505 καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζεσθε σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, ὥς κεν παννύχιοι μέσφ᾽ ἠοῦς ἠριγενείης καίωμεν πυρὰ πολλά, σέλας δ᾽ εἰς οὐρανὸν ἵκῃ, μή πως καὶ διὰ νύκτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ 510 φεύγειν ὁρμήσωνται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
Μη τους αφήσουμ’ ήσυχοι ν’ ανέβουν στα καράβια, αλλά και κάποιος απ’ αυτούς στο σπίτι του ας χωνεύη την ακοντιά που θα ’λαβε  πηδώντας εις το πλοίον. Ώστε και άλλοι στο εξής να φέρουν θα τρομάξουν τον Άρην τον πολύθρονον στους ιπποδάμους Τρώας. Και οι κήρυκες οι σεβαστοί στην πόλιν ν’αναγγείλουν.	μὴ μὰν ἀσπουδί γε νεῶν ἐπιβαῖεν ἕκηλοι, ἀλλ᾽ ὥς τις τούτων γε βέλος καὶ οἴκοθι πέσσῃ βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ ὀξυόεντι νηὸς ἐπιθρῴσκων, ἵνα τις στυγέῃσι καὶ ἄλλος   515 Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα. κήρυκες δ᾽ ἀνὰ ἄστυ Διῒ φίλοι ἀγγελλόντων
Οι γέροντες οι ασπρόμαλλοι, και οι πολύ νέοι στους πύργους, κτίσμα των θεών, να ξενυκτίσουν όλοι, και οι γυναίκες σπίτι τους φωτιά πολλήν ας έχουν αδιάκοπα, και ανύστακτη φρουρά να στέκη μήπως ξάφνου στην πόλη έμπη εχθρός, οι άνδρες ενώ λείπουν.	παῖδας πρωθήβας πολιοκροτάφους τε γέροντας λέξασθαι περὶ ἄστυ θεοδμήτων ἐπὶ πύργων· θηλύτεραι δὲ γυναῖκες ἐνὶ μεγάροισιν ἑκάστη     520 πῦρ μέγα καιόντων· φυλακὴ δέ τις ἔμπεδος ἔστω μὴ λόχος εἰσέλθῃσι πόλιν λαῶν ἀπεόντων.
Ω Τρώες μεγαλόψυχοι, τούτα όπου λέγω ας γίνουν. Και ιδού σας είπα ό,τι καλόν μου εφάνη δια την ώραν. Και άλλ’ άμα φέξη θέλ’ ειπώ των ιπποδάμων Τρώων. Στον Δία και όλους τους θεούς εύχομ’ εγώ  κι ελπίζω εκείνα τα μοιρόφερτα σκυλιά να διώξω εδώθε που οι Μοίρες έφεραν εδώ στα ολόμαυρα καράβια.	ὧδ᾽ ἔστω Τρῶες μεγαλήτορες ὡς ἀγορεύω· μῦθος δ᾽ ὃς μὲν νῦν ὑγιὴς εἰρημένος ἔστω, τὸν δ᾽ ἠοῦς Τρώεσσι μεθ᾽ ἱπποδάμοις ἀγορεύσω. ἔλπομαι εὐχόμενος Διί τ᾽ ἄλλοισίν τε θεοῖσιν ἐξελάαν ἐνθένδε κύνας κηρεσσιφορήτους, οὓς κῆρες φορέουσι μελαινάων ἐπὶ νηῶν.
Την νύκτα να μην πάθωμε ωστόσο ας φυλαχτούμε. Και αύριο  τα χαράματα με τ’ άρματα ας χυθούμε τον Άρην τον ορμητικόν να εγείρωμεν στα πλοία. Θα δοκιμάσω αν ο δεινος Τυδείδης θα με διώξει στο τείχος απ’ τα πλοία των ή εγώ θε να του σχίσω το στήθος κι αιματόβρεχτα θα πάρω τ’ άρματά του.	ἀλλ᾽ ἤτοι ἐπὶ νυκτὶ φυλάξομεν ἡμέας αὐτούς, πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες         530 νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα. εἴσομαι εἴ κέ μ᾽ ὁ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης πὰρ νηῶν πρὸς τεῖχος ἀπώσεται, ἤ κεν ἐγὼ τὸν χαλκῷ δῃώσας ἔναρα βροτόεντα φέρωμαι.
Και αύριον την ανδρείαν του θα μάθη, αν θα υπομείνη της λόγχης μου το κίνημα. Θα πέση, θαρρώ, πρώτος από το χέρι μου και αυτός και των συντρόφων πλήθος ο ήλιος άμα σηκωθή. Και ομοίως να ημπορούσα αθάνατος και αγέραστος να είμαι στον αιώνα και να τιμώμαι ως η Αθηνά δοξάζεται και ο Φοίβος, όσο κακή των Αχαιών τούτων θα φέξ’ η ημέρα.».	αὔριον ἣν ἀρετὴν διαείσεται, εἴ κ᾽ ἐμὸν ἔγχος    535 μείνῃ ἐπερχόμενον· ἀλλ᾽ ἐν πρώτοισιν ὀΐω κείσεται οὐτηθείς, πολέες δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἑταῖροι ἠελίου ἀνιόντος ἐς αὔριον· εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς εἴην ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἤματα πάντα, τιοίμην δ᾽ ὡς τίετ᾽ Ἀθηναίη καὶ Ἀπόλλων,        540 ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν.
Ο Έκτωρ είπε, κι έκαμαν αλαλαγμόν οι Τρώες. Τότ’ έλύσαν απ’ τον ζυγόν τους ιδρωμένους ίππους και με λουριά τους πρόσδεσαν στες άμαξες πλησίον. Από την πόλιν έφεραν ερίφια και μοσχάρια γρήγορα, και ευφραντικό κρασί προμηθευθήκαν και άρτον απ’ τα σπίτια τους και πολλά ξύλα εκόψαν. Κι επρόφεραν πρς τους θεούς  εξαίσιες εκατόμβες, και ανέβαζαν οι άνεμοι στον ουρανόν την κνίσαν γλυκείαν. Αλλ’ οι μάκαρες θεοί δεν την δεχόνταν ποσώς, ότι απεστρέφοντο την Ίλιον την αγίαν, τον Πρίαμον και τον λαόν του δυνατού Πριάμου και αυτοί με μέγα φρόνημα στες τάξες του πολέμου εκάθοντο και ολονυκτίς πολλά πυρά εκαίαν.	ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ᾽, ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν. οἳ δ᾽ ἵππους μὲν λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ ἱδρώοντας, δῆσαν δ᾽ ἱμάντεσσι παρ᾽ ἅρμασιν οἷσιν ἕκαστος· ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξοντο βόας καὶ ἴφια μῆλα              545 καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζοντο, σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγοντο. κνίσην δ᾽ ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν εἴσω.549 οἳ δὲ μέγα φρονέοντες ἐπὶ πτολέμοιο γεφύρας   553 εἴατο παννύχιοι, πυρὰ δέ σφισι καίετο πολλά.
Και ως τ’ άστρα, οπού σπινθοβολούν σ’ ανάνεμον αιθέρα χαριτωμένα ολόγυρα στην φωτεινήν σελήνην – φαίνεται κάθε κορυφή, κάθ’ άκρη, κάθε πλάγι, ως άνοιξε απ’ τον ουρανόν απέραντος αιθέρας, που τ’ άστρα όλα εφανέρωσε και χαίρονται οι ποιμένες – τόσ’ άστραφταν στην Ίλιον  εμπρός πυρά που εκαίαν οι Τρώες τότε ανάμεσα στον Ξάνθον και στα πλοία. Χίλια στον κάμπον καίονταν πυρά και στο καθένα άνδρες στην λάμψιν του πυρός εκάθηντο πενήντα. Και οι ίπποι ορθοί στες άμαξες σιμά κριθάρι ετρώγαν και την καλόθρονην Ηώ να φθάση επεριμέναν.	ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην 555 φαίνετ᾽ ἀριπρεπέα, ὅτε τ᾽ ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ· ἔκ τ᾽ ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι καὶ νάπαι· οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ, πάντα δὲ εἴδεται ἄστρα, γέγηθε δέ τε φρένα ποιμήν· τόσσα μεσηγὺ νεῶν ἠδὲ Ξάνθοιο ῥοάων              560 Τρώων καιόντων πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό. χίλι᾽ ἄρ᾽ ἐν πεδίῳ πυρὰ καίετο, πὰρ δὲ ἑκάστῳ εἴατο πεντήκοντα σέλᾳ πυρὸς αἰθομένοιο[1]. ἵπποι δὲ κρῖ λευκὸν ἐρεπτόμενοι καὶ ὀλύρας ἑσταότες παρ᾽ ὄχεσφιν ἐΰθρονον Ἠῶ μίμνον.     565

ß à

G

---

[1] Οι Τρώες μαζί με τους συμμάχους τους ήταν, όπως λέει εδώ ο Όμηρος, 1000 x 50 = 50.000.

Στην Β΄ Ραψωδία, [ατ. 123-130], ο Αγαμέμνων λέει:

Ότι τωόντι αν θέλαμεν, οι Αχαιοί και οι Τρώες,

δεμένοι μ’ όρκους ιερούς εδώ να μετρηθούμε,

εκείνοι να ξεδιαλεχθούν οι κάτοικοι της Τροίας,

και εις δεκάδες οι Αχαιοί να διαιρεθούμεν όλοι

και από τους Τρώας κεραστή να πάρ’ η καθεμία,

θα έλειπεν ο κεραστής από πολλές δεκάδες.

Τόσα ’ναι τ΄Αχαιόπαιδα πλειότερα των Τρώων,

όσοι στην πόλιν κατοικούν. Αλλ’ από χώρες άλλες

πολλές τους ήλθαν σύμμαχοι κονταροσείστες άνδρες,

εκείνοι με οπισθοδρομούν πολύ και δεν μ’ αφήνουν

την πόλιν την περίφανην των Τρώων να πατήσω.

Οι Αχαιοί δηλαδή ήταν 10 φορές περισσότεροι από τους γνήσιους Τρώες.

Σύμφωνα με όσα καταγράφει ο Ομηρος στην Β΄ Ραψωδία [στ. 494 κ.εξ.], απαριθμώντας τους ΕΛΛΗΝΕΣ [Κατάλογος πλοίων], ο αριθμος τους ανέρχεται σε 138.330 άνδρες περίπου.

Συμφωνα με αυτά που λέει ο Αγαμέμνων, τότε, ο αριθμός των ΤΡΩΩΝ πρέπει να ήταν λιγότερο από το 1/10 του αριθμού των Ελλήνων, δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση 14.000 άνδρες περίπου. Για το πώς βγαίνει αυτό το νούμερο, βλ. και Απαρίθμηση των Ελληνικών στρατευμάτων κατά πόλεις

Όμως ο Ομηρος εδώ μιλά για 50.000 άνδρες στην Τροία, πράγμα που σημαίνει πως οι υπόλοιπες 36.000 [14.000 + 36.000 = 50.000] άνδρες ήταν ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ, που είχαν πάει από άλλα μέρη για να βοηθήσουν τον Πρίαμο.

Βλ. και ΡΑΨΩΔΙΑ Ι, στ. 232-236 όπου ο Οδυσσέας – μέλος της ομάδας των αρχηγών που πήγαν τις προσφορές του Αγαμέμνονα στον Αχιλλέα, του λέει:

Ότι εκαθίσαν μεταξύ του τείχους και των πλοίων

οι Τρώες οι απότολμοι με τους βοηθους των όλους.

Και ανάψαν μύρια πυρά, και λέγουν ότι πλέον

δεν θα σταθούν και ακράτητοι θα πέσουν στα καράβια –

σ’ αυτούς αστράφτει, φανερό καλό σημάδι, ο Δίας.

Εδώ λοιπόν έχουνε όντως το ΣΥΝΟΛΟ της δύναμης Τρώων και Συμμάχων τους.