ΜΕΛΙΑ - ΜΕΛΙΗ = ΜΕΛΕΓΟΣ = ashtree [fraxinus]
Από
το ξύλο της Μελίας ήταν το ΔΟΡΥ του ΑΧΙΛΛΕΑ
[από μελία του Πηλίου, το έφτιαξε ο Χείρων για τον Πηλέα (βλ. ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Π,
στ. 143).
Ο Χείρων ήταν επίσης δάσκαλος του Ασκληπιού, του Ιάσονα και του Θησέα. Την μητέρα του Χείρωνα την έλεγαν ΦΙΛΥΡΑ, και την γυναίκα του, Χαρικλώ.].
[Βλ. 4ος Πυθικός Ύμνος Πινδάρου:
Ο Ιάσων λεει στον Πελία:
'ΦΑΜΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΝ ΧΙΡΩΝΟΣ ΟΙΣΕΙΝ. ΑΝΤΡΟΘΕ ΓΑΡ ΝΕΟΜΑΙ
ΠΑΡ ΧΑΡΙΚ'ΛΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΥΡΑΣ , ΙΝΑ ΚΕΝΤΑΥΡΟΥ ΜΕ ΚΟΥΡΑΙ ΘΡΕΨΑΝ ΑΓ'ΝΑΙ...'
Μετ.: «Λέγω πως θα φέρω την διδασκαλία του Χείρωνος. Διότι έρχομαι από την καλύβα του, από την Χαρικλώ και την Φιλύρα, όπου οι αγνές κόρες του Κενταύρου με ανάθρεψαν...»
Η Φιλυρα, κορη του Ωκεανού και της Τηθύος, ήταν πολύ όμορφη. Υπήρξε γυναίκα του Ναύπλιου, με τον οποίο έκαναν πολλά παιδιά. Ηταν θεραπεύτρια και επίσης ανακάλυψε και το χαρτί...
Πιστευόταν πως και το ρόπαλο του Ηρακλή ήταν φτιαγμένο από μελία, επίσης.
Από την ΜΕΛΙΑ παράγεται και το γνωστό μας ΜΑΝΝΑ. [κόμμι του δέντρου που και το μαζεύουν οι Αραβες και φτιάχνουν ψωμιά. Όταν φυσάει μπορεί να παρασύρει ο άνεμος το ξεραμένο κόμμι και να δημιουργήσει μια ΒΡΟΧΗ από ΜΑΝΝΑ].
Επιστημονική ταξινόμηση: Οι μελίες αποτελούν το genus Fraxinus, της οικογένειας των Oleaceae. Η άσπρη, ή Αμερικανική, μελία ονομάζεται Fraxinus americana, η Ευρωπαϊκή μελία είναι γνωστή ως Fraxinus excelsior. Η μελία που ανθίζει και παράγει το μάννα, ονομάζεται Fraxinus ornus. Η ορεινή μελία ανήκει στην οικογένεια των Rosaceae, και η αγκαθωτή μελία στην οικογένεια των Rutaceae.
Κατοικούσαν
στα δένδρα Μελίες. Είχαν γεννηθεί από την Γη με το αίμα
του Ουρανού, όταν τον είχε ευνουχίσει ο Κρόνος.
ΗΣΟΔΟΣ - ΘΕΟΓΟΝΙΑ [176]
Και φέρνοντας τη νύχτα, ήλθεο μέγας Ουρανός κι ολόγυρα απλώθηκε και σκέπασετη Γαία με πόθο ερωτικό. Κι απ’ την κρυψώνα τουάπλωσε ο γυιός του τ’ αριστερό του χέρι και με τοδεξί έπιασε το πελώριο δρεπάνι με τα μακρυά κοφτεράδόντια κι αμέσως έκοψε τα αιδοία του πατέρατου και τα πέταξε πίσω του. Όμως δεν έφυγαν απ’τα χέρια του μάταια, γιατί όσες στάλες απ’ το αίματου έπεσαν, τις μάζεψε η Γαία και με το πέρασματου χρόνου γεννήθηκαν οι κρατερές Ερινύες, οιμεγάλοι Γίγαντες οι λαμπροαρματωμένοι, που κρατούν στα χέρια τους μακρυά κοντάρια, κι οι Νύμφεςπου τις αποκαλούν Μελίες, στην απέραντη Γη.
Οι μελίες ήταν οι μητέρες του ΤΡΙΤΟΥ ανθρώπινου γένους, το Χάλκινου.
[βλ. ΕΡΓΑ και ΗΜΕΡΕΣ 150 :
ΚΕΙΜΕΝΟ: ‘Ζευς δε πατήρ τρίτον άλλο γένος μερόπων ανθρώπων / ΧΑΛΚΕΙΟΝ ποίησ’ , ουκ αργυρέω ουδέν ομοίον, / εκ ΜΕΛΙΑΝ , δεινόν τε και όβριμον. Οίον Άρηος / έργ’ έμελεν στονόεντα και ύβριες. Ουδέ τι σίτον / ήσθιον, αλλ’ αδάμαντος έχον κρατερόφρονα θυμόν, / άπλαστοι. Μεγάλη δε βίη και χείρες άαπτοι / εξ ώμων επέφυσκον επί στιβαροίσι μέλεσσι. / Των δ’ ήν χάλκεα μεν τεύχεα, χάλκεοι δε τε οίκοι, / χαλκώ δ’ ειργάζοντο. Μέλας δ’ ουκ έσκε σίδηρος. / Και τοι μεν χείρεσσιν υπό σφετέρησι δαμέντες / βήσαν ες ευρύεντα δόμον κρυερού Άιδου / νώνυμοι. Θάνατος δε και εκπάγλος περ εόντας / είλε μέλας, λαμπρόν δ’ έλιπον φάος ηελίου’.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Και ο Δίας πατέρας έπειτα τρίτο θνητών ανθρώπων γένος έπλασε, / το χάλκινο. Σε τίποτα δεν έμοιαζε με το ασημένιο τούτο, / μα ήταν πλασμένο από το κονταρόξυλα πολεμικό και φοβερό περίσσια. Άλλο από τις πολυστέναχτες του Άρη / δουλειές και τις καταστροφές αυτοί δεν φρόντιζαν. Ψωμί ποτέ / δεν έτρωγαν μα σιδερένια μες στα στήθη τους ψυχή γιγαντοδύναμη είχανε / και την τρομάρα σπέρνανε. Μεγάλη είχαν την δύναμη και ανίκητα τα χέρια τους / που από τα ρωμαλέα ξεφύτρωναν κορμιά τους. / Χαλκινα ήταν τα όπλα τους και χάλκινα τα σπίτια τους / και κάθε τι από χάλκωμα το φτιάχναν. Γιατί το μαύρο σίδερο δεν τόξεραν ακόμα. / Μα τέλος από τα ίδια τους και αυτοί τα χέρια αφανισμένοι, / στου Άδη του κρύου κατέβηκαν τον μουχλιασμένο τόπο, / χωρίς να αφήσουν όνομα στον κόσμο εδώ πάνω. Ήρθε ο μαύρος θάνατος, και ας ήταν έξω από τα όρια φοβεροι, / τους πήρε ωστόσο, και άφησαν το λαμπρό φέγγος του Ήλιου.].ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Στην Θεογονία, 564, βρίσκουμε πως ο ΔΙΑΣ επειδή εξαπατήθηκε από τον Προμηθέα, δεν δίνει πια το ακάματον πυρ στο θνητό γένος των ανθρώπων μέσω των Μελιών [‘ουκ εδίδου μελίησι πυρός ένος ακαμάτοιο / θνητοίς ανθρώποις, οί επί χθονί ναιετάουσιν.’]
Ο Ησυχιος στο λεξικό του γράφει : Μελίας καρπός = το ανθρώπινο γένος.
Όταν αργότερα άλλαξε πάλι η εποχή, και ο Δίας αντικατέστησε τον Κρόνο, οι Μελίες Νύμφες εμφανίζονται να τρέφουν τον Δια στο Όρος Δικτη της Κρήτης, όπως αναφέρει ο Καλλιμαχος στον ‘Ύμνο προς τον Δια’ [47].
ΠΑΙΔΙΑ των Μελίων Νυμφών ήταν:
Ο Κένταυρος ΦΩΛΟΣ, [Μελία και Σειληνός] [Απολλόδωρος 2, 83: ‘Ο Κένταυρος που ονομαζόταν Φώλος, ο γιος του Σειληνού και της Μελιας Νύμφης’]
ΔΟΛΙΩΝ [Μελία και Σειληνός] [Στράβων 12,4,8 : «Ο Αλέξανδρος ο Αιτωλός λέει ‘που έχουν την κατοικία τους στα ΑΣΚΑΝΙΑ ρευματα (ΒΙΘΥΝΙΑ της Μικράς Ασίας, βλ. ΡΑΨΩΔΙΑ Ν, στ. 793, υποσημ.) στα χειλη της Ασκανίας λίμνης, όπου κατοικεί ο Δολίων, ο γιος του Σειληνού και της Μελίας’].
ΑΜΠΥΚΟΣ [Μελία και Ποσειδών] [Αργοναυτικά 2,2 : ‘Ο Αμπυκος, ο αλλαζόνας βασιλάς των Βεβρύκων, γεννήθηκε από τον Ποσειδώνα και την Βιθυνή Νύμφη Μελία’.].
Ο ΤΑΛΩΣ [Αργοναυτικά 4, 1642: ‘Ο Τάλως, απόγονος του ΧΑΛΚΟΥ Γένους, το οποίο ξεπήδησε από την Μελία’].
[Βλέπε και ΒΡΙΣΕΣ]
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο ΗΣΙΟΔΟΣ, μετά το ΧΑΛΚΙΝΟ ΓΕΝΟΣ, τοποθετει, το γένος των ΗΡΩΩΝ, το οποίο περιλαμβάνει αυτούς που ζούσαν την εποχή του ΤΡΩΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, για τους οποίους γράφτηκε η ΙΛΙΑΔΑ.
ΗΣΙΟΔΟΣ, ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΕΣ, στ. 156-173.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : Κι όταν το χώμα εσκέπασε και αυτό το [3ο] γένος, άλλο, τέταρτο γένος έπλασε ο Δίας, ο γιος του Κρόνου, επάνω στην πολύβλαστη τη γη, πιο δίκαιο και πιο αντρείο, το θείο το γενος των ηρώων που τους λεν ημίθεους, το γένος που ήρθε πριν εμάς στη γη που όρια δεν έχει. Όμως αυτούς ο μαύρος πόλεμος κι οι σκληρές μάχες ξολοθρέψανε, άλλους μπροστά στη Θήβα την επτάπλη, στη γη του Κάδμου επάνω, όταν για του Οιδίποδα τα πλούτη πολεμούσανε, κι άλλους όταν τους έφερε με τα καράβια ο πόλεμος απ’ τη μεγάλη άβυσσο, της θάλασσας επάνω στην Τροία, για τη χάρη της Ελένης της ομορφομάλλας. Κι εκεί, άλλους πήρε ο θάνατος, κι άλλους ο Δίας πατέρας έφερε, του Κρόνου ο γιος, στα πέρατα της γης, όπου τους έβαλε απ’ τους ανθρώπους χωριστά να μένουνε και βιος τους έδωκε και τάξη. Και ζούνε αυτοί μ’ απίκραντη στα στήθη τους ψυχή μέσα στων μακάρων τα νησιά, δίπλα στον βαθυστρόβιλον ωκεανό, μακάριοι ήρωες αυτοί, που τρεις φορές καρπούς γλυκούς σα μέλι τους ωριμάζει κάθε χρόνο η γης, η γης η ζωοδότρα.
ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Αυτάρ επεί και τούτο γένος κατά γαία κάλυψεν, / αύτις ότ’ άλλο τέταρτον επί χθονί πουλυβοτέρη / Ζευς Κρονίδης ποίησε, δικαιότερον και άρειον,/ ανδρών ηρώων θείον γένος, οι καλέονται / ημίθεοι, προτέρη γενεή κατ’ απείρονα γαίαν. / Και τους μεν πόλεμός τε κακός και φύλοπις αινή / τους μεν υφ’ επταπύλω Θήβη Καδμηίδι γαίη, / ώλεσε μαρναμένους μήλων ένεκ’ Οιδιπόδαο, / τους δε και εν νήεσσιν υπέρ μέγα λαϊτμα θαλάσσης / ες Τροίην αγαγών Ελένης ένεκ’ ηυκόμοιο. / Ένθ’ ή τοι τους μεν θανάτου βίοτον και ήθε’ απάσσας / Ζευς Κρονίδης κατένασσε πατήρ ες πέρατα γαίης. / Και τοι μεν ναίουσιν ακηδέα θυμόν έχοντες / εν μακάρων νήσοισι παρ’ Ωκεανόν / βαθυδίνην, / όλβιοι ήρωες, πάσιν μελιηδέα καρπόν / τρις έτεος θάλλοντα φέρει ζείδωρα άρουρα.