ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Ρ΄(στίχοι : 533-668) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
|
Και ως είδαν κει τους Αίαντας, οπίσω φοβισμένοι Έκτωρ κι Αινείας πόδησαν και ο θεϊκός Χρομίας και άφησαν κει τον Άρητον με σπλάχνα σπαραγμένα να κείται. Και με την ορμήν του Άρη ο Αυτομέδων τ’ άρματα επήρε του νεκρού κι επάνω του εκαυχήθη:
|
τοὺς ὑποταρβήσαντες ἐχώρησαν πάλιν αὖτις Ἕκτωρ Αἰνείας τ᾽ ἠδὲ Χρομίος θεοειδής, Ἄρητον δὲ κατ᾽ αὖθι λίπον δεδαϊγμένον ἦτορ 535 κείμενον· Αὐτομέδων δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ τεύχεά τ᾽ ἐξενάριξε καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα·
|
|
«Εγλύκανα τον πόνον μου για τον αποθαμένον Πάτροκλον, αν κι εφόνευσα πολύ κατώτερόν του.».
Είπε, στ’ αμάξι τ’ άρματα τα αιματοβαμμένα πήρε κι αιματοστάλακτος ολόβολος κι εκείνος ανέβηκε ωσάν λέοντας πόχει σπαράξει ταύρον.
|
ἦ δὴ μὰν ὀλίγον γε Μενοιτιάδαο θανόντος κῆρ ἄχεος μεθέηκα χερείονά περ καταπέφνων. ὣς εἰπὼν ἐς δίφρον ἑλὼν ἔναρα βροτόεντα 540 θῆκ᾽, ἂν δ᾽ αὐτὸς ἔβαινε πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν αἱματόεις ὥς τίς τε λέων κατὰ ταῦρον ἐδηδώς.
|
|
Και πάλι μάχη λυσσερή στον Πάτροκλον επάνω άναψε πολυδάκρυτη, ότ’ ήλθεν ουρανόθεν να τους κινήσ’ η Αθηνά σταλμένη από τον Δία να βοηθεί τους Δαναούς ότ’ είχε αλλάξει γνώμην.
|
ἂψ δ᾽ ἐπὶ Πατρόκλῳ τέτατο κρατερὴ ὑσμίνη ἀργαλέη πολύδακρυς, ἔγειρε δὲ νεῖκος Ἀθήνη οὐρανόθεν καταβᾶσα· προῆκε γὰρ εὐρύοπα Ζεὺς ὀρνύμεναι Δαναούς· δὴ γὰρ νόος ἐτράπετ᾽ αὐτοῦ.
|
|
Ως όταν απ’ τον ουρανόν τανύζει ο μέγας Δίας την λαμπροφόραν ίριδα εις τους θνητούς σημάδι πολέμου ή κακοχειμωνιάς, που τους ανθρώπους παύει από τα έργα των αγρών και βλάπτει τα κοπάδια. Όμοιαν νεφέλην πορφυρήν ενδύθη και στα πλήθη εισέβη αυτή των Αχαιών κι εγκάρδιωνε καθέναν.
|
ἠΰτε πορφυρέηνἶριν θνητοῖσι τανύσσῃ Ζεὺς ἐξ οὐρανόθεν τέρας ἔμμεναι ἢ πολέμοιο ἢ καὶ χειμῶνος δυσθαλπέος, ὅς ῥά τε ἔργων ἀνθρώπους ἀνέπαυσεν ἐπὶ χθονί, μῆλα δὲ κήδει, 550 ὣς ἣ πορφυρέῃ νεφέλῃ πυκάσασα ἓ αὐτὴν δύσετ᾽ Ἀχαιῶν ἔθνος, ἔγειρε δὲ φῶτα ἕκαστον.
|
|
Τον ένδοξον Μενελαον, που ήταν σιμά της, πρώτον επαρακίνησε η θεά, την όψιν αφού επήρε του Φοίνικος, τ’ ανάστημα και την καλήν φωνήν του:
|
πρῶτον δ᾽ Ἀτρέος υἱὸν ἐποτρύνουσα προσηύδα ἴφθιμον Μενέλαον· ὃ γάρ ῥά οἱ ἐγγύθεν ἦεν· εἰσαμένη[1] Φοίνικι δέμας καὶ ἀτειρέα φωνήν· 555
|
|
«Όνειδος μέγα κι εντροπήν, Μενέλαε, θ’ αποκτήσεις εάν τον πιστόν σύντροφον του θείου Αχιλλέως σπαράξουν σκύλοι αρπακτικοί στα τείχη εμπρός της Τροίας. Αλλ’ ανδρειέψου και άναγε τα πλήθη στον αγώνα.».
|
σοὶ μὲν δὴ Μενέλαε κατηφείη καὶ ὄνειδος ἔσσεται εἴ κ᾽ Ἀχιλῆος ἀγαυοῦ πιστὸν ἑταῖρον τείχει ὕπο Τρώων ταχέες κύνες ἑλκήσουσιν. ἀλλ᾽ ἔχεο κρατερῶς, ὄτρυνε δὲ λαὸν ἅπαντα.
|
|
Και της θεάς, ο ανδράγαθος Μενέλαος αποκρίθη:
|
τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος· 560
|
|
«Φοίνιξ, ω γέρε παλαιικέ, αν εις εμέ θα δώσει δύναμιν ήθελ’ η Αθηνά, και από τ’ ακόντια σκέπην, πρόθυμος για τον Πάτροκλον εκεί θα υπερμαχούσα, που ο θάνατός του επλήγωσε στα βάθη την ψυχήν μου. Αλλά μανίζει φοβερός ο Έκτωρ. Ουδέ κάνει να κόψ’ η λόγχη του, ότι ο Ζευς να τον δοξάσει θέλει.».
|
Φοῖνιξ ἄττα γεραιὲ παλαιγενές, εἰ γὰρ Ἀθήνη δοίη κάρτος ἐμοί, βελέων δ᾽ ἀπερύκοι ἐρωήν· τώ κεν ἔγωγ᾽ ἐθέλοιμι παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν Πατρόκλῳ· μάλα γάρ με θανὼν ἐσεμάσσατο θυμόν. ἀλλ᾽ Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει μένος, οὐδ᾽ ἀπολήγει χαλκῷ δηϊόων· τῷ γὰρ Ζεὺς κῦδος ὀπάζει.
|
|
Είπε και η γλυκόφθαλμη θεά χαρά το πήρε διότι απ’ όλους τους θεούς σ’ αυτήν ευχήθη πρώτον. Και ορμήν πολλήν του έβαλε στα γόνατα, στους ώμους και μέσα τον εγέμισε με πείσμα ως έχ’ η μύγα, που όσο την διώχνουν στο κορμί το ανθρώπινο κολλάει να το δαγκάνει και πολύ το αίμ’ αγαπά του ανθρώπου. Με τόσο πείσμα εγέμισε τα βάθη της καρδιάς του. Κι επήγε προς τον Πάτροκλον και ακόντισε την λόγχην.
|
ὣς φάτο, γήθησεν δὲ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη, ὅττί ῥά οἱ πάμπρωτα θεῶν ἠρήσατο πάντων. ἐν δὲ βίην ὤμοισι καὶ ἐν γούνεσσιν ἔθηκε, καί οἱ μυίης θάρσος*ἐνὶ στήθεσσιν ἐνῆκεν, 570 ἥ τε καὶ ἐργομένη μάλα περ χροὸς ἀνδρομέοιο ἰσχανάᾳ δακέειν, λαρόν τέ οἱ αἷμ᾽ ἀνθρώπου· τοίου μιν θάρσευς πλῆσε φρένας ἀμφὶ μελαίνας, βῆ δ᾽ ἐπὶ Πατρόκλῳ, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ.
|
|
Άνθρωπος τ’ όνομα Ποδής ευρίσκετο εις την Τροίαν υιός του Ηετίωνος και πλούσιος και γενναίος σύντροφος ομοτράπεζος του Έκτορος και φίλος. Αυτόν ως έφευγε, ο ξανθός Μενέλαος στον ζωστήρα κτύπησε και του πέρασε την λόγχην πέρα πέρα. Και όπως βροντώντας έπεσεν, ο Ατρείδης απ’ τους Τρώας έσυρε αμέσως τον νεκρόν στες τάξες των συντρόφων.
|
ἔσκε δ᾽ ἐνὶ Τρώεσσι Ποδῆς υἱὸς Ἠετίωνος 575 ἀφνειός τ᾽ ἀγαθός τε· μάλιστα δέ μιν τίεν Ἕκτωρ δήμου, ἐπεί οἱ ἑταῖρος ἔην φίλος εἰλαπιναστής· τόν ῥα κατὰ ζωστῆρα βάλε ξανθὸς Μενέλαος ἀΐξαντα φόβον δέ, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε· δούπησεν δὲ πεσών· ἀτὰρ Ἀτρεΐδης Μενέλαος 580 νεκρὸν ὑπ᾽ ἐκ Τρώων ἔρυσεν μετὰ ἔθνος ἑταίρων.
|
|
Και ο Φοίβος τότ’ εστάθηκεν στου Έκτορος το πλάγι του Ασιάδου Φαίνοπος προσόμοιος της Αβύδου, που ήταν φίλος του ακριβός όσον κανείς των ξένων.
|
Ἕκτορα δ᾽ ἐγγύθεν ἱστάμενος ὄτρυνεν Ἀπόλλων Φαίνοπι Ἀσιάδῃ ἐναλίγκιος, ὅς οἱ ἁπάντων ξείνων φίλτατος ἔσκεν Ἀβυδόθι οἰκία ναίων·
|
|
«Έκτορ», του είπεν ο θεός, «και ποιος θα σε τρομάξει άλλος στο εξής των Αχαιών; Που εμπρός του Μενελάου έφυγες, οπού ελέγετο πολεμιστής αχρείος. Και τώρα μόνος τον νεκρόν εσήκωσε απ’ την μέσην των Τρώων, κι ήταν ο Ποδής αγαπητός σου φίλος, του Ηετίωνος υιός καλός και ανδρειωμένος.».
|
τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη ἑκάεργος Ἀπόλλων· 585 Ἕκτορ τίς κέ σ᾽ ἔτ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν ταρβήσειεν; οἷον δὴ Μενέλαον ὑπέτρεσας, ὃς τὸ πάρος γε μαλθακὸς αἰχμητής· νῦν δ᾽ οἴχεται οἶος ἀείρας νεκρὸν ὑπ᾽ ἐκ Τρώων, σὸν δ᾽ ἔκτανε πιστὸν ἑταῖρον ἐσθλὸν ἐνὶ προμάχοισι Ποδῆν υἱὸν Ἠετίωνος. 590
|
|
Είπε κι εκείνον σκέπασε πόνου βαθιά μαυρίλα και ολόφρακτος μες στ’άρματα εβγήκε απ’ τους προμάχους. Και τότε, ο Ζευς την κροσσωτήν αιγίδ’ ακτινοβόλον επήρε και όλην σκέπασε με σύννεφα την Ίδην, άστραψ’ εβρόντησε βαριά και σειώντας την αιγίδα νίκην των Τρώων έδιδε και τρόμον των Αργείων.
|
ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα, βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ. καὶ τότ᾽ ἄρα Κρονίδης ἕλετ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν μαρμαρέην, Ἴδην δὲ κατὰ νεφέεσσι κάλυψεν, ἀστράψας δὲ μάλα μεγάλ᾽ ἔκτυπε, τὴν δὲ τίναξε, 595 νίκην δὲ Τρώεσσι δίδου, ἐφόβησε δ᾽ Ἀχαιούς.
|
|
Την φυγήν άρχισε ο Βοιωτός Πηνέλαος, ότι ως ήταν πάντοτ’ εμπρός, τον λόγισεν εγγύς ο Πολυδάμας κι επήρε η λόγχη ξέδερμα του ώμου του την άκραν κι εξάκρισε το κόκαλο. Τον Λήιτον ο Έκτωρ του Αλεκτρύονος τον υιόν ελάβωσε στο χέρι μες στον αρμόν, κι εμάκρυνεν αυτόν από την μάχην τηρώντας γύρω εσύρθηκε, ότι στο χέρι μέσα την λόγχην είχε, ανίκανος να πολεμήσει πλέον.
|
πρῶτος Πηνέλεως Βοιώτιος ἦρχε φόβοιο. βλῆτο γὰρ ὦμον δουρὶ πρόσω τετραμμένος αἰεὶ ἄκρον ἐπιλίγδην· γράψεν δέ οἱ ὀστέον ἄχρις αἰχμὴ Πουλυδάμαντος[2]· ὃ γάρ ῥ᾽ ἔβαλε σχεδὸν ἐλθών. Λήϊτον αὖθ᾽ Ἕκτωρ σχεδὸν οὔτασε χεῖρ᾽ ἐπὶ καρπῷ υἱὸν Ἀλεκτρυόνος μεγαθύμου, παῦσε δὲ χάρμης· τρέσσε δὲ παπτήνας, ἐπεὶ οὐκέτι ἔλπετο θυμῷ ἔγχος ἔχων ἐν χειρὶ μαχήσεσθαι Τρώεσσιν.
|
|
Ο Ιδομενεύς τον Έκτορα που εχύνετο στον Λήιτον εκτύπησε κατάστηθα προς το βυζί κι εκόπη στην λόγχην το κοντάρι του και αλάλαξαν οι Τρώες. Ο Έκτωρ τότε ακόντισεν εις τον Ιδομενέα ορθόν στ’ αμάξι κι έλειψεν ολίγο να τον πάρει. Κι εκτύπησε τον Κοίρανον, που απ’ την ωραίαν Λύκτον του Μηριόνη ήλθε οπαδός στ’αμάξι κυβερνήτης.
|
Ἕκτορα δ᾽ Ἰδομενεὺς μετὰ Λήϊτον ὁρμηθέντα 605 βεβλήκει θώρηκα κατὰ στῆθος παρὰ μαζόν· ἐν καυλῷ δ᾽ ἐάγη δολιχὸν δόρυ, τοὶ δὲ βόησαν Τρῶες· ὃ δ᾽ Ἰδομενῆος ἀκόντισε Δευκαλίδαο δίφρῳ ἐφεσταότος· τοῦ μέν ῥ᾽ ἀπὸ τυτθὸν ἅμαρτεν· αὐτὰρ ὃ Μηριόναο ὀπάονά θ᾽ ἡνίοχόν τε 610 Κοίρανον, ὅς ῥ᾽ ἐκ Λύκτου ἐϋκτιμένης ἕπετ᾽ αὐτῷ**·
|
|
Ότ’ είχεν έλθει ο Ιδομενεύς πεζός σπ’ τα καράβια και δόξης θα ήταν αφορμή μεγάλης εις τους Τρώας, αν δεν έφθανε ο Κοίρανος των ίππων κυβερνήτης. Και σώστης του απ’ τον όλεθρον προφύλαξεν εκείνον και του ανδρειοφόνου Έκτορος αυτόν επήρε η λόγχη, κάτω απ’ τ’ αυτί τον κτύπησε, και του’σπασεν η λόγχη όλα τα δόντια κι έκοψε την γλώσσαν μες στην μέσην, από το αμάξι εβρόντησε και απόλυσε απ’ τα χέρια τα χαλινάρια. Κι έσκυψε στην γην ο Μηριόνης, τα επήρε κι έπειτα έλεγε προς τον Ιδομενέα:
|
πεζὸς γὰρ τὰ πρῶτα λιπὼν νέας ἀμφιελίσσας ἤλυθε, καί κε Τρωσὶ μέγα κράτος ἐγγυάλιξεν, εἰ μὴ Κοίρανος ὦκα ποδώκεας ἤλασεν ἵππους· καὶ τῷ μὲν φάος ἦλθεν, ἄμυνε δὲ νηλεὲς ἦμαρ, 615 αὐτὸς δ᾽ ὤλεσε θυμὸν ὑφ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο· τὸν βάλ᾽ ὑπὸ γναθμοῖο καὶ οὔατος, ἐκ δ᾽ ἄρ᾽ ὀδόντας ὦσε δόρυ πρυμνόν, διὰ δὲ γλῶσσαν τάμε μέσσην. ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, κατὰ δ᾽ ἡνία χεῦεν ἔραζε. καὶ τά γε Μηριόνης ἔλαβεν χείρεσσι φίλῃσι 620 κύψας ἐκ πεδίοιο, καὶ Ἰδομενῆα προσηύδα·
|
|
«Ράβδιζε τώρα, γρήγορα να φθάσεις εις τα πλοία. Το βλέπεις, που των Αχαιών δεν είναι η νίκη πλέον.».
|
μάστιε νῦν εἷός κε θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκηαι· γιγνώσκεις δὲ καὶ αὐτὸς ὅ τ᾽ οὐκέτι κάρτος Ἀχαιῶν.
|
|
Είπε κι ευθύς εράβδισε τους ίππους προς τα πλοία ο Ιδομενεύς, ότι έπεσε μες στην ψυχήν του ο φόβος.
|
ὣς ἔφατ᾽, Ἰδομενεὺς δ᾽ ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους νῆας ἔπι γλαφυράς· δὴ γὰρ δέος ἔμπεσε θυμῷ. 625
|
|
Κι ενόησ’ ο Μενέλαος και ο Τελαμώνιος Αίας τον Δία πώς εχάριζε την νίκην εις τους Τρώας, κι είπεν ο μεγαλόψυχος ο Τελαμώνιος Αίας:
|
οὐδ᾽ ἔλαθ᾽ Αἴαντα μεγαλήτορα καὶ Μενέλαον Ζεύς, ὅτε δὴ Τρώεσσι δίδου ἑτεραλκέα νίκην. τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε μέγας Τελαμώνιος Αἴας·
|
|
«Θεοί μου, πλέον καθαρά κι ένας μωρός το βλέπει το χέρι του πατρός Διός πώς βοηθεί τους Τρώας. Όλα δαγκάν τα βέλη τους, είτε κακός τα ρίχνει, είτε καλός. Πάντοτε ο Ζευς τα στρέφει στο σημάδι. Και όλων μας ελεεινά πέφτουν στην γην χαμένα.
|
ὢ πόποι ἤδη μέν κε καὶ ὃς μάλα νήπιός ἐστι γνοίη ὅτι Τρώεσσι πατὴρ Ζεὺς αὐτὸς ἀρήγει. 630 τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε᾽ ἅπτεται ὅς τις ἀφήῃ ἢ κακὸς ἢ ἀγαθός· Ζεὺς δ᾽ ἔμπης πάντ᾽ ἰθύνει· ἡμῖν δ᾽ αὔτως πᾶσιν ἐτώσια πίπτει ἔραζε.
|
|
Αλλ’ ό,τ’ είναι καλύτερον ας έβρη τώρα ο νους μας και τον νεκρόν να πάρωμεν, κι οι ίδιοι την ζωήν μας να σώσωμε, να το χαρούν οι φίλοι, οπού θλιμμένοι εδώ μας βλέπουν και θαρρούν πως κρατημόν δεν θα’χει του ανδροφόνου Έκτορος η μανιωμένη ανδρεία, και ότι θα πέσει ακράτητος επάνω στα καράβια.
|
ἀλλ᾽ ἄγετ᾽ αὐτοί περ φραζώμεθα μῆτιν ἀρίστην, ἠμὲν ὅπως τὸν νεκρὸν ἐρύσσομεν, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ 635 χάρμα φίλοις ἑτάροισι γενώμεθα νοστήσαντες, οἵ που δεῦρ᾽ ὁρόωντες ἀκηχέδατ᾽, οὐδ᾽ ἔτι φασὶν Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους σχήσεσθ᾽, ἀλλ᾽ ἐν νηυσὶ μελαίνῃσιν πεσέεσθαι.
|
|
Να ήταν κανείς το μήνυμα να φέρει τον Πηλείδην γρήγορα, ότι δεν θαρρώ να το’χει μάθει ακόμη το θλιβερό, πώς έχασε τον ακριβόν του φίλον. Αλλά να ιδώ δεν δύναμαι των Αχαιών κανέναν ότι και αυτούς και τ’ άλογα σκοτάδι περιζώνει. Πατέρα, απ’ τ’ Αχαιόπαιδα συ διάλυσε το σκότος, ξαστεριά κάμε, ευδόκησε να βλέπουν οι οφθαλμοί μας, και αφού το θέλεις, χάσε μας κάν εις το φως του ηλίου.».
|
εἴη δ᾽ ὅς τις ἑταῖρος ἀπαγγείλειε τάχιστα 640 Πηλεΐδῃ[3], ἐπεὶ οὔ μιν ὀΐομαι οὐδὲ πεπύσθαι λυγρῆς ἀγγελίης, ὅτι οἱ φίλος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος. ἀλλ᾽ οὔ πῃ δύναμαι ἰδέειν τοιοῦτον Ἀχαιῶν· ἠέρι γὰρ κατέχονται ὁμῶς αὐτοί τε καὶ ἵπποι. Ζεῦ πάτερ ἀλλὰ σὺ ῥῦσαι ὑπ᾽ ἠέρος υἷας Ἀχαιῶν, ποίησον δ᾽ αἴθρην, δὸς δ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι· ἐν δὲ φάει καὶ ὄλεσσον, ἐπεί νύ τοι εὔαδεν οὕτως.
|
|
Αυτά’πε κι εσυμπόνεσε το κλάυμα του ο πατέρας, κι ευθύς του σκότους σκόρπισεν εκείθε την μαυρίλα, έλαμψ’ ο ήλιος κι έδειξε γύρω την μάχην όλην. Τότε προς τον Μενέλαον εστράφη κι είπ’ ο Αίας:
|
ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα· αὐτίκα δ᾽ ἠέρα μὲν σκέδασεν καὶ ἀπῶσεν ὀμίχλην, ἠέλιος δ᾽ ἐπέλαμψε, μάχη δ᾽ ἐπὶ πᾶσα φαάνθη· 650 καὶ τότ᾽ ἄρ᾽ Αἴας εἶπε βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον·
|
|
«Ατρείδη, τώρα κοίταξε, το μάτι σου ίσως πάρει τον Νεστορίδη Αντίλοχον, αν ζη και αυτός ακόμη, να δράμ’ ειπέ του γρήγορα να φέρει του Αχιλλέως το μήνυμα που απέθανεν ο φίλος της καρδιάς του.».
|
σκέπτεο νῦν Μενέλαε διοτρεφὲς αἴ κεν ἴδηαι ζωὸν ἔτ᾽ Ἀντίλοχον μεγαθύμου Νέστορος υἱόν, ὄτρυνον δ᾽ Ἀχιλῆϊ δαΐφρονι θᾶσσον ἰόντα εἰπεῖν ὅττι ῥά οἱ πολὺ φίλτατος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος. 655
|
|
Είπε, και τον υπάκουσε ο ανδράγαθος Ατρείδης, κι εβγήκεν ωσάν λέοντας. Μέσ’ απ’ το περιαύλι που απόκαμ’ ερεθίζοντας άνδρες ομού και σκύλους, που ολονυχτούν, τα ολόπαχα μοσχάρια τους να σώσουν. Κι εκείνο, από την όρεξην σπρωγμένο των κρεάτων ορμά, πλην ανωφέλητα. Με τόσην τόλμην ρίχνουν ακόντι’ επάνω του οι βοσκοί και δέματ’ αναμμένα, που τα φοβείται, αν και λυσσά και άμα χαράξ’ η ημέρα κατηφιασμένο αποχωρεί. Ο Ατρείδη παρομοίως άθελ’ από τον Πάτροκλον μακράν αποχωρούσε, ότι εφοβείτο της φυγής μη το κακό σκορπίσει τους Αχαιούς και τον νεκρόν εις τους εχθρούς αφήσουν. Κι έλεγε προς τους Αίαντας και προς τον Μηριόνην:
|
ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος, βῆ δ᾽ ἰέναι ὥς τίς τε λέων ἀπὸ μεσσαύλοιο, ὅς τ᾽ ἐπεὶ ἄρ κε κάμῃσι κύνας τ᾽ ἄνδρας τ᾽ ἐρεθίζων, οἵ τέ μιν οὐκ εἰῶσι βοῶν ἐκ πῖαρ ἑλέσθαι πάννυχοι ἐγρήσσοντες· ὃ δὲ κρειῶν ἐρατίζων 660 ἰθύει, ἀλλ᾽ οὔ τι πρήσσει· θαμέες γὰρ ἄκοντες ἀντίον ἀΐσσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν, καιόμεναί τε δεταί, τάς τε τρεῖ ἐσσύμενός περ· ἠῶθεν δ᾽ ἀπονόσφιν ἔβη τετιηότι θυμῷ· ὣς ἀπὸ Πατρόκλοιο βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος 665 ἤϊε πόλλ᾽ ἀέκων· περὶ γὰρ δίε μή μιν Ἀχαιοὶ ἀργαλέου πρὸ φόβοιο ἕλωρ δηΐοισι λίποιεν. πολλὰ δὲ Μηριόνῃ τε καὶ Αἰάντεσσ᾽ ἐπέτελλεν·
|
[1] Η Αθηνά βλέπουμε να παίρνει ανθρώπινη μορφή για να μιλήσει στον Μενέλαο.
Για τον Πολυδάμαντα βλ. και Ραψωδία Ρ, στ. 600 κ.εξ., καιΡαψωδία Σ, στ. 249
κ.εξ.
*Βλ. και ΡΑΨΩΔΙΑ Δ, στ. 131.