ΙΛΙΑΔΟΣ  -  ΡΑΨΩΔΙΑ  Υ΄

(στίχοι  : 144-299 )

[Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ  ΠΟΛΥΛΑ]

Είπε κι επροπορεύθηκεν ο Ποσειδών να φθάσει

στο τείχος το περίχωστο του θείου Ηρακλέους,

που υψηλόν η Αθηνά του εσήκωσε και οι Τρώες,

νατο’χει καταφύγι του όσες φορές το κήτος

απ’ τ’ ακρογιάλι στην στεριά τον κατακυνηγούσε.

ὣς ἄρα φωνήσας ἡγήσατο κυανοχαίτης

τεῖχος ἐς ἀμφίχυτον Ἡρακλῆος θείοιο                145

ὑψηλόν, τό ῥά οἱ Τρῶες καὶ Παλλὰς Ἀθήνη

ποίεον, ὄφρα τὸ κῆτος ὑπεκπροφυγὼν ἀλέαιτο,

ὁππότε μιν σεύαιτο ἀπ᾽ ἠϊόνος πεδίον δέ.

Κει ο Ποσειδών με τους θεούς εκάθισε τους άλλους

κι εσκέπασαν με σύγνεφο θαμπό τα σώματά τους.

Και ολόγυρά σου, ω φωτεινέ Απόλλων, και του Άρη

εκείνοι πέρα εκάθιζαν εις την Καλλικολώνην.

ἔνθα Ποσειδάων κατ᾽ ἄρ᾽ ἕζετο καὶ θεοὶ ἄλλοι,

ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ἄρρηκτον νεφέλην ὤμοισιν ἕσαντο·  150

οἳ δ᾽ ἑτέρωσε καθῖζον ἐπ᾽ ὀφρύσι Καλλικολώνης[1]

ἀμφὶ σὲ ἤϊε Φοῖβε καὶ Ἄρηα πτολίπορθον.

Συλλογισμένοι εκάθονταν και τα δυο μέρη ομοίως

και του πικρού πολέμου αρχήν να κάμουν δεν εστέργαν,

και όπου εκάθιζε ψηλά ο Ζευς εδιάταζ’ όλα.

Έλαμπε ωστόσο απ’ τον χαλκόν κι εγέμισε η πεδιάδα

απ’ άνδρες κι ίππους και ως ομού προβαίναν τράνταζ’ όλη

από τα πόδια τους η γη. Και άνδρες εξαίσιοι δύο

ανάμεσα των δυο στρατών να κτυπηθούν ορμήσαν,

ο Αινείας του Αγχίση υιός και ο θείος Αχιλλέας.

ὣς οἳ μέν ῥ᾽ ἑκάτερθε καθήατο μητιόωντες

βουλάς· ἀρχέμεναι δὲ δυσηλεγέος πολέμοιο

ὄκνεον ἀμφότεροι, Ζεὺς δ᾽ ἥμενος ὕψι κέλευε.      155

τῶν δ᾽ ἅπαν ἐπλήσθη πεδίον καὶ λάμπετο χαλκῷ

ἀνδρῶν ἠδ᾽ ἵππων· κάρκαιρε δὲ γαῖα πόδεσσιν

ὀρνυμένων ἄμυδις. δύο δ᾽ ἀνέρες ἔξοχ᾽ ἄριστοι

ἐς μέσον ἀμφοτέρων συνίτην μεμαῶτε μάχεσθαι

Αἰνείας τ᾽ Ἀγχισιάδης καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.           160

Και πρώτος φοβεριστικά προχώρησεν ο Αινείας

το βαρύ κράνος κλίνοντας, και την ασπίδα εκράτει

εμπρός στο στήθος κι έσειε το χάλκινο κοντάρι.

Αἰνείας δὲ πρῶτος ἀπειλήσας ἐβεβήκει

νευστάζων κόρυθι βριαρῇ· ἀτὰρ ἀσπίδα θοῦριν

πρόσθεν ἔχε στέρνοιο, τίνασσε δὲ χάλκεον ἔγχος.

Και απ’ τ’ άλλο μέρος ο Αχιλλεύς του εχύθη ωσάν λεοντάρι

κακοποιό, που άνδρες πολλοί ζητούν να το φονεύσουν,

του τόπου όλος ο λαός. Και πρώτα εμπρός προβαίνει

αψήφιστα, αλλ’ αν κανείς επάνω του ακοντίση

μαζώνεται να πεταχθεί και ως χάσκει αφρόν γεμίζουν

τα δόντια του και μέσα του βόγγ’ η ψυχή γενναία.

Πηλεΐδης δ᾽ ἑτέρωθεν ἐναντίον ὦρτο λέων ὣς

σίντης, ὅν τε καὶ ἄνδρες ἀποκτάμεναι μεμάασιν 165

ἀγρόμενοι πᾶς δῆμος· ὃ δὲ πρῶτον μὲν ἀτίζων

ἔρχεται, ἀλλ᾽ ὅτε κέν τις ἀρηϊθόων αἰζηῶν

δουρὶ βάλῃ ἐάλη τε χανών, περί τ᾽ ἀφρὸς ὀδόντας

γίγνεται, ἐν δέ τέ οἱ κραδίῃ στένει ἄλκιμον ἦτορ,

Τα δυο πλευρά και τα μεριά με την ουρά του πλήττει

και τον εαυτόν του μόνο του στην μάχην εμψυχώνει,

και με το βλέμμ’ αστραφτερό, εμπρός ορμά να κόψει

κανέναν ή να πέσει αυτό ανάμεσα στους πρώτους.

Όμοια κινούσε ανδράγαθη καρδιά τον Αχιλλέα

οὐρῇ δὲ πλευράς τε καὶ ἰσχία ἀμφοτέρωθεν       170

μαστίεται, ἑὲ δ᾽ αὐτὸν ἐποτρύνει μαχέσασθαι,

γλαυκιόων δ᾽ ἰθὺς φέρεται μένει, ἤν τινα πέφνῃ

ἀνδρῶν, ἢ αὐτὸς φθίεται πρώτῳ ἐν ὁμίλῳ·

ὣς Ἀχιλῆ᾽ ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸς ἀγήνωρ

ἀντίον ἐλθέμεναι μεγαλήτορος Αἰνείαο.              175

οἳ δ᾽ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ἰόντες,

τὸν πρότερος προσέειπε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·

«Αινεία, τι τόσο μακράν εβγήκες απ’ το πλήθος

εμπρός μου, τάχα επιθυμείς μ’ εμέ να πολεμήσεις;

Θαρρείς θα γίνεις βασιλεύς των ιπποδάμων Τρώων

και του Πριάμου ισότιμος; Αλλά και αν με φονεύσεις

γι’ αυτό σ’ εσέ ο Πρίαμος το σκήπτρο δεν θα δώσει.

Αἰνεία τί σὺ τόσσον ὁμίλου πολλὸν ἐπελθὼν

ἔστης; ἦ σέ γε θυμὸς ἐμοὶ μαχέσασθαι ἀνώγει

ἐλπόμενον Τρώεσσιν ἀνάξειν ἱπποδάμοισι         180

τιμῆς τῆς Πριάμου; ἀτὰρ εἴ κεν ἔμ᾽ ἐξεναρίξῃς,

οὔ τοι τοὔνεκά γε Πρίαμος γέρας ἐν χερὶ θήσει·

Έχει παιδιά και ακέραιον κρατεί τον νουν του ακόμη.

Οι Τρώες μη σου εχώρισαν εξαίσιο περιβόλι

να το’χεις κήπον εύμορφον και κάρπιμο χωράφι

αν με φονεύσεις; Εύκολα δεν θα το κατορθώσεις.

Και άλλοτε σ’ εκυνήγησεν η λόγχη μου πιστεύω.

Ή δεν θυμάσαι όταν μακράν από τους μόσχους μόνον

με των ποδιών μου την ορμήν της Ίδης απ’ τα όρη

σ’ έδιωξα; Και δεν έστρεψες ποσώς εις την φυγήν σου.

εἰσὶν γάρ οἱ παῖδες, ὃ δ᾽ ἔμπεδος οὐδ᾽ ἀεσίφρων.

ἦ νύ τί τοι Τρῶες τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων

καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμηαι        185

αἴ κεν ἐμὲ κτείνῃς; χαλεπῶς δέ σ᾽ ἔολπα τὸ ῥέξειν.

ἤδη μὲν σέ γέ φημι καὶ ἄλλοτε δουρὶ φοβῆσαι.

ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε πέρ σε βοῶν ἄπο μοῦνον ἐόντα

σεῦα κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων ταχέεσσι πόδεσσι

καρπαλίμως; τότε δ᾽ οὔ τι μετατροπαλίζεο φεύγων[2].                                                                           

Μου έφυγες στην Λυρνησσόν, κι εκείνην με το χέρι

της Αθηνάς και του Διός επόρθησα κι επήρα

λάφυρα τες γυναίκες τους να ζουν εις την δουλείαν.

Και σε τότ’ έσωσεν ο Ζευς με τους θεούς τους άλλους.

Αλλά κακά στοχάζεσαι πως τώρα θα σε σώσουν.

Αλλά να μην αντιταχθείς σ’ εμέ, σε συμβουλεύω

και στρέψε οπίσω στον στρατόν πριν πάθεις απ’ εμένα.

Αφού του γίνει το κακό τότε ο μωρός μαθαίνει.».

ἔνθεν δ᾽ ἐς Λυρνησσὸν ὑπέκφυγες· αὐτὰρ ἐγὼ τὴν

πέρσα μεθορμηθεὶς σὺν Ἀθήνῃ καὶ Διὶ πατρί,

ληϊάδας δὲ γυναῖκας ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας

ἦγον· ἀτὰρ σὲ Ζεὺς ἐρρύσατο καὶ θεοὶ ἄλλοι.

ἀλλ᾽ οὐ νῦν ἐρύεσθαι ὀΐομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ           195

βάλλεαι· ἀλλά σ᾽ ἔγωγ᾽ ἀναχωρήσαντα κελεύω

ἐς πληθὺν ἰέναι, μηδ᾽ ἀντίος ἵστασ᾽ ἐμεῖο,

πρίν τι κακὸν παθέειν· ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω.

Και είπε ο Αινείας προς αυτόν: «Πηλείδη, μην ελπίσεις

ωσάν ανήλικο παιδί με λόγια να με σκιάξεις

ότι κι εγώ ξέρω καλά παρόμοια να προφέρω

πειρακτικά πικρότατα. Κι εμείς ο ένας τ’ άλλου

την γενεάν γνωρίζομεν και τους γονείς ομοίως

από τες φήμες των θνητών, διότι τους δικούς μου

εσύ δεν είδες μήτ’ εγώ ποτ’ είδα τους δικούς σου.

Εσένα λέγουν γέννημα του σεβαστού Πηλέως

απ’ την θαλάσσιαν Θέτιδα με τες καλές πλεξίδες.

τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Αἰνείας ἀπαμείβετο φώνησέν τε·

Πηλεΐδη μὴ δὴ ἐπέεσσί με νηπύτιον ὣς                200

ἔλπεο δειδίξεσθαι, ἐπεὶ σάφα οἶδα καὶ αὐτὸς

ἠμὲν κερτομίας ἠδ᾽ αἴσυλα μυθήσασθαι.

ἴδμεν δ᾽ ἀλλήλων γενεήν, ἴδμεν δὲ τοκῆας

πρόκλυτ᾽ ἀκούοντες ἔπεα θνητῶν ἀνθρώπων·

ὄψει δ᾽ οὔτ᾽ ἄρ πω σὺ ἐμοὺς ἴδες οὔτ᾽ ἄρ᾽ ἐγὼ σούς.

φασὶ σὲ μὲν Πηλῆος ἀμύμονος ἔκγονον εἶναι,

μητρὸς δ᾽ ἐκ Θέτιδος καλλιπλοκάμου ἁλοσύδνης·

Και ότ’ είμ’ εγώ πάλιν υιός του Αγχίση του γενναίου

καυχώμαι και μητέρα μου την Αφροδίτην έχω.

Ή τούτ’ ή εκείνοι σήμερα θα κλάψουν το παιδί τους.

Ότι δεν θα χωρίσωμεν, πιστεύω, εμείς οι δύο

με μόνα τα μωρόλογα και αυτού να παύσ’ η μάχη.

Και μάθ’, εάν το επιθυμείς, καλά να την γνωρίσεις

την ιδικήν μας γενεάν, αν και πολλοί την ξεύρουν.

αὐτὰρ ἐγὼν υἱὸς μεγαλήτορος Ἀγχίσαο

εὔχομαι ἐκγεγάμεν, μήτηρ δέ μοί ἐστ᾽ Ἀφροδίτη·

τῶν δὴ νῦν ἕτεροί γε φίλον παῖδα κλαύσονται  210

σήμερον· οὐ γάρ φημ᾽ ἐπέεσσί γε νηπυτίοισιν

ὧδε διακρινθέντε μάχης ἐξαπονέεσθαι.

εἰ δ᾽ ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι, ὄφρ᾽ ἐῢ εἰδῇς

ἡμετέρην γενεήν, πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασι·

Πρώτον ο Ζευς τον Δάρδανον εγέννησε και κτίζει

Τον Εριχθόνιον γέννησεν ο Δάρδανος εκείνον

Δάρδανον αὖ πρῶτον τέκετο νεφεληγερέτα Ζεύς,  

κτίσσε δὲ Δαρδανίην, ἐπεὶ οὔ πω Ἴλιος ἱρὴ

ἐν πεδίῳ πεπόλιστο πόλις μερόπων ἀνθρώπων,

ἀλλ᾽ ἔθ᾽ ὑπωρείας ᾤκεον πολυπίδακος Ἴδης.

Δάρδανος αὖ τέκεθ᾽ υἱὸν Ἐριχθόνιον βασιλῆα,

ὃς δὴ ἀφνειότατος γένετο θνητῶν ἀνθρώπων· 220

τοῦ τρισχίλιαι ἵπποι ἕλος κάτα βουκολέοντο

θήλειαι, πώλοισιν ἀγαλλόμεναι ἀταλῇσι.

Και κει που εβόσκαν άναψεν απ’ έρωτα ο Βορέας

και, μαύρος ίππος στην μορφήν, εταίριασε μ’εκείνες.

Και δώδεκα εγέννησαν πουλάρια του Βορέα.

Και όταν σκιρτούσαν ελαφρά στην γην την σιτοδότρα

στο στάχυ επάνω έτρεχαν χωρίς να το λυγίσουν.

Και όταν εις τα διάπλατα σκιρτούσαν της θαλάσσης

στην κορυφήν του αίματος ξακρίζουν τον αφρόν της.

Και από τον Εριχθόνιον των Τρώων βασιλέας

ο Τρώς γεννήθη και απ’ αυτόν τρία λαμπρά βλαστάρια

ο Ίλος, ο Ασσάρακος και ο ισόθεος Γανυμήδης,

που εγεννήθη των θνητών ο πρώτος για το κάλλος,

που τον σηκώσαν  οι θεοί για κείνα του τα κάλλη

να ζει μ’ αυτούς αθάνατος και κεραστής του Δία.

τάων καὶ Βορέης ἠράσσατο βοσκομενάων,

ἵππῳ δ᾽ εἰσάμενος παρελέξατο κυανοχαίτῃ·

αἳ δ᾽ ὑποκυσάμεναι ἔτεκον δυοκαίδεκα πώλους. 225

αἳ δ᾽ ὅτε μὲν σκιρτῷεν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν,

ἄκρον ἐπ᾽ ἀνθερίκων καρπὸν θέον οὐδὲ κατέκλων·

ἀλλ᾽ ὅτε δὴ σκιρτῷεν ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης,

ἄκρον ἐπὶ ῥηγμῖνος ἁλὸς πολιοῖο θέεσκον.

Τρῶα δ᾽ Ἐριχθόνιος τέκετο Τρώεσσιν ἄνακτα·  230

Τρωὸς δ᾽ αὖ τρεῖς παῖδες ἀμύμονες ἐξεγένοντο

Ἶλός τ᾽ Ἀσσάρακός τε καὶ ἀντίθεος Γανυμήδης,

ὃς δὴ κάλλιστος γένετο θνητῶν ἀνθρώπων·

τὸν καὶ ἀνηρείψαντο θεοὶ Διὶ οἰνοχοεύειν

κάλλεος εἵνεκα οἷο ἵν᾽ ἀθανάτοισι μετείη[3].         235

Γεννά και ο Ίλος τον λαμπρόν Λαομέδοντα και τούτος

Ἶλος δ᾽ αὖ τέκεθ᾽ υἱὸν ἀμύμονα Λαομέδοντα·

Λαομέδων δ᾽ ἄρα Τιθωνὸν# τέκετο Πρίαμόν τε

Λάμπόν τε Κλυτίον θ᾽ Ἱκετάονά τ᾽ ὄζον Ἄρηος·

Ἀσσάρακος δὲ Κάπυν, ὃ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀγχίσην τέκε παῖδα·

αὐτὰρ ἔμ᾽ Ἀγχίσης, Πρίαμος δ᾽ ἔτεχ᾽ Ἕκτορα δῖον.

ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι.

Ζεὺς δ᾽ ἀρετὴν ἄνδρεσσιν ὀφέλλει τε μινύθει τε

ὅππως κεν ἐθέλῃσιν· ὃ γὰρ κάρτιστος ἁπάντων.

Αλλ’ ας μη φλυαρούμ’ εμείς σαν νήπια μωρολόγα

ακίνητ’ εδώ μένοντας στην μέσην του πολέμου

κι εμείς να ειπούμε ονειδισμούς αμέτρητους μπορούμε

που πλοίον εκατόσκαρμο το βάρος δεν σηκώνει.

ἀλλ᾽ ἄγε μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὣς

ἑσταότ᾽ ἐν μέσσῃ ὑσμίνῃ δηϊοτῆτος.                     245

ἔστι γὰρ ἀμφοτέροισιν ὀνείδεα μυθήσασθαι

πολλὰ μάλ᾽, οὐδ᾽ ἂν νηῦς ἑκατόζυγος ἄχθος ἄροιτο.

Στρεφή ’ναι η γλώσσα των θνητών και πλήθος ομιλίες

γεννά, κι εδώ κι εκεί πλατύς των λόγων είναι ο τόπος.

Ώστ’ όποιον λόγον και αν ειπείς, όμοιον και συ θ’ ακούσεις.

Αλλά τι ανάγκην έχομε ν’ αντιφιλονικούμεν

εμείς και να μαλλώνομεν, ως κάμνουν οι γυναίκες

όταν το πείσμα και η χολή μες στην καρδιά τους βράζει

και αντιγλωσσοδέρνονται του δρόμου μες στην μέσην,

μ’ αλήθειες και με ψέματα, ως  η χολή τα πλάθει.

στρεπτὴ δὲ γλῶσσ᾽ ἐστὶ βροτῶν, πολέες δ᾽ ἔνι μῦθοι

παντοῖοι, ἐπέων δὲ πολὺς νομὸς ἔνθα καὶ ἔνθα.

ὁπποῖόν κ᾽ εἴπῃσθα ἔπος, τοῖόν κ᾽ ἐπακούσαις.  250

ἀλλὰ τί ἢ ἔριδας καὶ νείκεα νῶϊν ἀνάγκη

νεικεῖν ἀλλήλοισιν ἐναντίον ὥς τε γυναῖκας,

αἵ τε χολωσάμεναι ἔριδος πέρι θυμοβόροιο

νεικεῦσ᾽ ἀλλήλῃσι μέσην ἐς ἄγυιαν ἰοῦσαι

πόλλ᾽ ἐτεά τε καὶ οὐκί· χόλος δέ τε καὶ τὰ κελεύει.   

Και συ την γενναιότητα με λόγια δεν θα κάμεις

να χάσω, ώσπου με τ’ άρματα μ’ εμέ θα πολεμήσεις.

Κι ευθύς με τα κοντάρια μας, τώρ’ ας δοκιμασθούμε.».

ἀλκῆς δ᾽ οὔ μ᾽ ἐπέεσσιν ἀποτρέψεις μεμαῶτα

πρὶν χαλκῷ μαχέσασθαι ἐναντίον· ἀλλ᾽ ἄγε θᾶσσον

γευσόμεθ᾽ ἀλλήλων χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.

Κι έριξε μες στην φοβερήν ασπίδα το κοντάρι

το δυνατό κι εβρόντησεν εκείνη από τον κτύπον.

Και από το σώμα του μακράν τον κράτησε ο Πηλείδης

φοβούμενος μην εύκολα την σπάσει πέρα πέρα

του Αινείου το μακρόσκιον κοντάρι του ανδρειωμένου.

Και δεν εννόησε ο μωρός ότι τα δοξασμένα

των θεών δώρ’ από θνητούς ευκόλως δεν νικούνται,

μηδέ ποσώς υποχωρούν και τότε την ασπίδα

δεν έπιασε το δυνατό κοντάρι του ανδρειωμένου.

ἦ ῥα καὶ ἐν δεινῷ σάκει ἤλασεν ὄβριμον ἔγχος

σμερδαλέῳ· μέγα δ᾽ ἀμφὶ σάκος μύκε δουρὸς ἀκωκῇ.                                                                              

Πηλεΐδης δὲ σάκος μὲν ἀπὸ ἕο χειρὶ παχείῃ

ἔσχετο ταρβήσας· φάτο γὰρ δολιχόσκιον ἔγχος

ῥέα διελεύσεσθαι μεγαλήτορος Αἰνείαο

νήπιος, οὐδ᾽ ἐνόησε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν

ὡς οὐ ῥηΐδι᾽ ἐστὶ θεῶν ἐρικυδέα δῶρα                 265

ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι οὐδ᾽ ὑποείκειν.

οὐδὲ τότ᾽ Αἰνείαο δαΐφρονος ὄβριμον ἔγχος

ῥῆξε σάκος· χρυσὸς γὰρ ἐρύκακε, δῶρα θεοῖο·

Ότι το φύλαξε ο χρυσός δώρο του Ηφαίστου θείον.

Δυο δίπλες εδιαπέρασεν και τρεις ήσαν ακόμη,

τι πέντε δίπλες ο χωλός τεχνίτης είχε στρώσει,

δυο χάλκινες και μέσαθε του κασσιτέρου δύο,

μίαν χρυσήν, που εκράτησε το φράξινο κοντάρι.

Έριξε το μακρόσκιο κοντάρι και ο Πηλείδης

και του Αινείου κτύπησε την στρογγυλήν ασπίδα,

όπου χαλκός και τόμαρο λεπτά λεπτά την άκρην

εζώναν. Τα διαπέρασε το πηλιακό κοντάρι

και την ασπίδα ετράνταξε. Ο Αινείας τρομαγμένος

την ύψωσε κι εμάζωξε το σώμα του από κάτω.

ἀλλὰ δύω μὲν ἔλασσε διὰ πτύχας, αἳ δ᾽ ἄρ᾽ ἔτι τρεῖς

ἦσαν, ἐπεὶ πέντε πτύχας ἤλασε κυλλοποδίων,  270

τὰς δύο χαλκείας, δύο δ᾽ ἔνδοθι κασσιτέροιο,

τὴν δὲ μίαν χρυσῆν, τῇ ῥ᾽ ἔσχετο μείλινον ἔγχος.

δεύτερος αὖτ᾽ Ἀχιλεὺς προΐει δολιχόσκιον ἔγχος,

καὶ βάλεν Αἰνείαο κατ᾽ ἀσπίδα πάντοσ᾽ ἐΐσην

ἄντυγ᾽ ὕπο πρώτην, ᾗ λεπτότατος θέε χαλκός, 275

λεπτοτάτη δ᾽ ἐπέην ῥινὸς βοός· ἣ δὲ διὰ πρὸ

Πηλιὰς ἤϊξεν μελίη, λάκε δ᾽ ἀσπὶς ὑπ᾽ αὐτῆς.

Και τους δυο κύκλους έσχισεν η λόγχη της ασπίδος,

επάνωθέν του επέταξε και μες στην γην εστάθη,

και άμα την λόγχην εξέφυγεν, ορθώθη ευθύς ο Αινείας

και αδημονία σκέπασε βαριά τους οφθαλμούς του,

από τον τρόμον πόπεσε πολύ σιμά του η λόγχη.

Αἰνείας δ᾽ ἐάλη καὶ ἀπὸ ἕθεν ἀσπίδ᾽ ἀνέσχε

δείσας· ἐγχείη δ᾽ ἄρ᾽ ὑπὲρ νώτου ἐνὶ γαίῃ

ἔστη ἱεμένη, διὰ δ᾽ ἀμφοτέρους ἕλε κύκλους         280

ἀσπίδος ἀμφιβρότης· ὃ δ᾽ ἀλευάμενος δόρυ μακρὸν

ἔστη, κὰδ δ᾽ ἄχος οἱ χύτο μυρίον ὀφθαλμοῖσι,

Τότε ο Πηλείδης έσυρε το ξίφος και του εχύθη

φωνάζοντας τρομακτικά. Κι εφούκτωσ’ ο Αινείας

λίθον τρανόν θεόρατον, που δεν τον φέρναν δυο

των τωρινών θνητών, και αυτός τον έπαιζε και μόνος.

ταρβήσας ὅ οἱ ἄγχι πάγη βέλος. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς

ἐμμεμαὼς ἐπόρουσεν ἐρυσσάμενος ξίφος ὀξὺ

σμερδαλέα ἰάχων· ὃ δὲ χερμάδιον λάβε χειρὶ      285

Αἰνείας, μέγα ἔργον, ὃ οὐ δύο γ᾽ ἄνδρε φέροιεν,

Αυτόν στο κράνος θα’ριχνεν εκείνου ή στην ασπίδα

και απ’ όλεθρον θα εφύλαγεν η ασπίδα τον Πηλείδην

και τούτος θα του έσχιζε τα στήθη με το ξίφος,

αν να το ιδεί δεν πρόφθανεν ο μέγας κοσμοσείστης

που εστράφη ευθύς και έλεγε των άλλων αθανάτων:

οἷοι νῦν βροτοί εἰσ᾽· ὃ δέ μιν ῥέα πάλλε καὶ οἶος.

ἔνθά κεν Αἰνείας μὲν ἐπεσσύμενον βάλε πέτρῳ

ἢ κόρυθ᾽ ἠὲ σάκος, τό οἱ ἤρκεσε λυγρὸν ὄλεθρον,

τὸν δέ κε Πηλεΐδης σχεδὸν ἄορι θυμὸν ἀπηύρα, 290

εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·

«Ωιμέ, τον μεγαλόψυχον λυπούμαι τον Αινείαν

αὐτίκα δ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖς μετὰ μῦθον ἔειπεν·

ὢ πόποι ἦ μοι ἄχος μεγαλήτορος Αἰνείαο,

ὃς τάχα Πηλεΐωνι δαμεὶς Ἄϊδος δὲ κάτεισι

πειθόμενος μύθοισιν Ἀπόλλωνος ἑκάτοιο             295

νήπιος, οὐδέ τί οἱ χραισμήσει λυγρὸν ὄλεθρον.

ἀλλὰ τί ἢ νῦν οὗτος ἀναίτιος ἄλγεα πάσχει

μὰψ ἕνεκ᾽ ἀλλοτρίων ἀχέων, κεχαρισμένα δ᾽ αἰεὶ

δῶρα θεοῖσι δίδωσι τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν;