ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ΄(στίχοι : 144-285) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
|
|
Σ’ αυτόν απάντησε ο λαμπρός του Ιππολόχου γόνος.
«Την γενεάν μου τι ερωτάς, ατρόμητε Τυδείδη; Και των θνητών η γενεά των φύλλων ομοιάζει των φύλλων άλλα ο άνεμος χαμαί σκορπά και άλλα φυτρώνουν, ως η άνοιξη τα δένδρ’ αναχλωραίνει. Και των θνητών μια γενεά φυτρώνει κι άλλη παύει. Και μάθε, αφού το επιθυμείς, καλά να την γνωρίσης την ιδικήν μας γενεάν, αφού πολλοί την ξέρουν.
Υπάρχει πόλις Έφυρα μες στο ιπποτρόφον Άργος κι είχε τον εξυπνότερον απ’ όλους τους ανθρώπους, τον Αιολίδη Σίσυφον, που εγέννησε τον Γλαύκον, και ο Γλαύκος τον ασύγκριτον λαμπρόν Βελλερεφόντην. Κάλλος του δώσαν οι θεοί, χάριν ομού και ανδρείαν, αλλά κρυφίως όλεθρον ο Προίτος του εσοφίσθη.
|
Τὸν δ᾽ αὖθ᾽ Ἱππολόχοιο προσηύδα φαίδιμος υἱός· Τυδεΐδη μεγάθυμε τί ἢ γενεὴν ἐρεείνεις; 145 οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν. Φύλλα τὰ μέν τ᾽ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ᾽ ὕλη τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ᾽ ἐπιγίγνεται ὥρη· ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ᾽ ἀπολήγει. Εἰ δ᾽ ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι ὄφρ᾽ ἐῢ εἰδῇς 150 ἡμετέρην γενεήν, πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασιν· ἔστι πόλις Ἐφύρη[1] μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο, ἔνθα δὲ Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ᾽ ἀνδρῶν, Σίσυφος Αἰολίδης[2]· ὃ δ᾽ ἄρα Γλαῦκον τέκεθ᾽ υἱόν, αὐτὰρ Γλαῦκος τίκτεν ἀμύμονα Βελλεροφόντην· τῷ δὲ θεοὶ κάλλός τε καὶ ἠνορέην ἐρατεινὴν ὤπασαν· αὐτάρ οἱ Προῖτος[3] κακὰ μήσατο θυμῷ,
|
Απ’ τ’ Άργος τον εξόρισεν ως ήτο ανώτερός του, ότ’ είχ’ επάνω στον λαόν το σκήπτρο από τον Δία.
Από τον πόθον άναψε κρυφά μ’ αυτόν να σμίξη η δέσποιν’ Άντεια, γυνή του Προίτου. Αλλά σ’ εκείνην δεν έστεργε ο καλόγνωμος χρηστός Βελλερεφόντης κι η Άντεια ψευδολόγησε του Προίτου: «Ν’ αποθάνης,» του είπε, «ω Προίτε, ή φόνευε συ τον Βελλερεφόντην, που θέλ’ εμέν’ αθέλητην εκείνος να φιλήσει.».
|
ὅς ῥ᾽ ἐκ δήμου ἔλασσεν, ἐπεὶ πολὺ φέρτερος ἦεν, Ἀργείων· Ζεὺς γάρ οἱ ὑπὸ σκήπτρῳ ἐδάμασσε. Τῷ δὲ γυνὴ Προίτου ἐπεμήνατο δῖ᾽ Ἄντεια[4] 160 κρυπταδίῃ φιλότητι μιγήμεναι· ἀλλὰ τὸν οὔ τι πεῖθ᾽ ἀγαθὰ φρονέοντα δαΐφρονα Βελλεροφόντην. Ἣ δὲ ψευσαμένη Προῖτον βασιλῆα προσηύδα· τεθναίης ὦ Προῖτ᾽, ἢ κάκτανε Βελλεροφόντην, ὅς μ᾽ ἔθελεν φιλότητι μιγήμεναι οὐκ ἐθελούσῃ. 165
|
Και ο βασιλέας χόλωσε, πλην να φονεύση ξένον εντράπη και τον έστειλε να υπάγη στην Λυκίαν. Και μέσα εις κλειστόν πίνακα του έδωσε σημεία, του χάραξε κακόβουλα με νόημα θανάτου, του πενθερού του να δειχθούν δια να τον αφανίση. Και με το άγιο των θεών προβόδισμα κινούσε προς την Λυκίαν κι έφθασεν εκεί που ο Ξάνθος ρέει.
Και ο βασιλέας πρόθυμα τον τίμησε κι εννέα ημέρες τον εξένιζε κι έσφαξ’ εννέα μόσχους. Αλλ’ ως η αυγή στον ουρανόν ερόδισε η δεκάτη, εκείνος τον εξέτασε κι εζήτα να γνωρίση ό,τι σημάδι του’φερεν απ’ τον γαμβρόν του Προίτον.
|
Ὣς φάτο, τὸν δὲ ἄνακτα χόλος λάβεν οἷον ἄκουσε· κτεῖναι μέν ῥ᾽ ἀλέεινε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ, πέμπε δέ μιν Λυκίην δέ, πόρεν δ᾽ ὅ γε σήματα λυγρὰ γράψας ἐν πίνακι πτυκτῷ θυμοφθόρα πολλά, δεῖξαι δ᾽ ἠνώγειν ᾧ πενθερῷ ὄφρ᾽ ἀπόλοιτο. 170 Αὐτὰρ ὁ βῆ Λυκίην δὲ θεῶν ὑπ᾽ ἀμύμονι πομπῇ. Ἀλλ᾽ ὅτε δὴ Λυκίην ἷξε Ξάνθόν τε ῥέοντα, προφρονέως μιν τῖεν ἄναξ Λυκίης εὐρείης· ἐννῆμαρ ξείνισσε καὶ ἐννέα βοῦς ἱέρευσεν. Ἀλλ᾽ ὅτε δὴ δεκάτη ἐφάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠὼς 175 καὶ τότε μιν ἐρέεινε καὶ ᾔτεε σῆμα ἰδέσθαι ὅττί ῥά οἱ γαμβροῖο πάρα Προίτοιο φέροιτο.
|
Και ως έλαβε τ’ ολέθριο σημάδι του γαμβρού του, πρώτον την φρικτήν Χίμαιραν τον στέλνει να φονεύσει, και αυτή γένος ανθρώπινο δεν ήταν, αλλά θείον, δράκος οπίσω, λέοντας εμπρός, στην μέσην αίγα, κι ήταν τα σπλάχνα της φωτιά και φλόγες η πνοή της.
Την φόνευσ’ όμως, θαρρετός στα θεϊκά σημεία.
Δεύτερον, επολέμησε τους δοξαστούς Σολύμους, κι εις μάχην τόσον τρομερήν δεν είχεν έμπη ακόμη.
Τρίτον τες ανδρικότατες εφόνευσε Αμαζόνες.
|
Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ σῆμα κακὸν παρεδέξατο γαμβροῦ, πρῶτον μέν ῥα Χίμαιραν[5] ἀμαιμακέτην ἐκέλευσε πεφνέμεν· ἣ δ᾽ ἄρ᾽ ἔην θεῖον γένος οὐδ᾽ ἀνθρώπων, πρόσθε λέων, ὄπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα, δεινὸν ἀποπνείουσα πυρὸς μένος αἰθομένοιο, καὶ τὴν μὲν κατέπεφνε θεῶν τεράεσσι πιθήσας. Δεύτερον αὖ Σολύμοισι μαχέσσατο κυδαλίμοισι· καρτίστην δὴ τήν γε μάχην φάτο δύμεναι ἀνδρῶν. Τὸ τρίτον αὖ κατέπεφνεν Ἀμαζόνας ἀντιανείρας. |
Και ως γύριζεν, επιβουλήν του πλέκει εκείνος άλλην. Καρτέρι σταίνει διαλεκτών ανδρών απ’ την Λυκίαν, αλλ’ απ’ αυτούς δεν γύρισε κανείς εις την πατρίδα. Τους έστρωσ’ όλους του λαμπρού Βελλερεφόντ’ η λόγχη.
Και όταν καλώς ενόησε πως ήταν θεού γόνος, τον κράτησε στο σπίτι του, τον έκαμε γαμβρόν του και την βασιλικήν τιμήν εμοίρασε μαζί του. Και οι Λύκιοι του χώρισαν εξαίσιο περιβόλι να το ’χει κήπον εύμορφον και κάρπιμο χωράφι.
Τρία παιδιά γεννήθηκαν από την νυμφευτήν του. Ο Ίσανδρος, ο Ιππόλοχος, κι η Λαοδάμεια, κόρη οπού σιμά της πλάγιασεν ο πάνσοφος Κρονίδης, κι έλαβ’ υιόν τον μαχητήν ισόθεον Σαρπηδόνα.
|
Τῷ δ᾽ ἄρ᾽ ἀνερχομένῳ πυκινὸν δόλον ἄλλον ὕφαινε· κρίνας ἐκ Λυκίης εὐρείης φῶτας ἀρίστους εἷσε λόχον· τοὶ δ᾽ οὔ τι πάλιν οἶκον δὲ νέοντο· πάντας γὰρ κατέπεφνεν ἀμύμων Βελλεροφόντης. Ἀλλ᾽ ὅτε δὴ γίγνωσκε θεοῦ γόνον ἠῢν ἐόντα αὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ᾽ ὅ γε θυγατέρα ἥν, δῶκε δέ οἱ τιμῆς βασιληΐδος ἥμισυ πάσης[6]· καὶ μέν οἱ Λύκιοι τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195 Ἣ δ᾽ ἔτεκε τρία τέκνα δαΐφρονι Βελλεροφόντῃ Ἴσανδρόν τε καὶ Ἱππόλοχον καὶ Λαοδάμειαν. Λαοδαμείῃ μὲν παρελέξατο μητίετα Ζεύς, ἣ δ᾽ ἔτεκ᾽ ἀντίθεον Σαρπηδόνα* χαλκοκορυστήν.
|
Αλλ’ όταν όλ’ οι αθάνατοι κι εκείνον εμισήσαν, να φύγη ανθρώπου πάτημα παράδερνε στο Αλήιον. πεδίον μόνος κι έτρωγε τα έρμα σωθικά του.
Τον Ίσανδρον μαχόμενον με τους λαμπρούς Σολύμους ο Άρης του εθανάτωσε. Στην κόρην του εχολώθη η χρυσοχάλινη Άρτεμις και την ζωήν της πήρε.
Ο Ιππόλοχος εγέννησεν εμέ, κι αυτός στην Τροίαν μ’ έστειλε και πολύ θερμά μου έχει παραγγείλει πάντοτε μέγας να φανώ και των ανδρείων πρώτος, και ως πρέπει των πατέρων μας το γένος να τιμήσω, που έλαμψαν και στην Έφυραν και στην πλατιάν Λυκίαν. Την γενεάν, το αίμ’ αυτό, καυχώμι εγώ πως έχω.». |
Ἀλλ᾽ ὅτε δὴ καὶ κεῖνος ἀπήχθετο πᾶσι θεοῖσιν, 200 ἤτοι ὃ κὰπ πεδίον τὸ Ἀλήϊον οἶος ἀλᾶτο ὃν θυμὸν κατέδων, πάτον ἀνθρώπων ἀλεείνων· Ἴσανδρον δέ οἱ υἱὸν Ἄρης ἆτος πολέμοιο μαρνάμενον Σολύμοισι κατέκτανε κυδαλίμοισι· τὴν δὲ χολωσαμένη χρυσήνιος Ἄρτεμις ἔκτα. 205 Ἱππόλοχος δέ μ᾽ ἔτικτε, καὶ ἐκ τοῦ φημι γενέσθαι· πέμπε δέ μ᾽ ἐς Τροίην, καί μοι μάλα πόλλ᾽ ἐπέτελλεν αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων[7], μηδὲ γένος πατέρων αἰσχυνέμεν, οἳ μέγ᾽ ἄριστοι ἔν τ᾽ Ἐφύρῃ ἐγένοντο καὶ ἐν Λυκίῃ εὐρείῃ. 210 Ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι.
|
Στα λόγια τούτα εχάρηκεν ο ανδρείος Διομήδης, κι εστύλωσε την λόγχην του στην γην την πολυθρέπτραν, και εις τον ποιμένα των λαών γλυκομιλούσε κι είπε:
«Μάθε ότι ξένος παλαιός μου είσαι πατρικός μου. Ότι άλλοτε τον άψεγον λαμπρόν Βελλερεφόντην ο Οινεύς εφιλοξένησεν είκοσ’ ημέρες όλες. Και λαμπρά δώρα εχάρισεν ο ένας προς τον άλλον. Ο Οινεύς ζωστήρα πορφυρόν και ο πάππος σου ποτήρι δίκουπο του’δωκε χρυσό που, εκείθεν όταν ήλθα, στα δώματά μου εσώζονταν. Αλλ’ όμως τον Τυδέα δεν τον θυμούμαι, ότι μικρόν στο σπίτι μ’ έχει αφήσει, όταν στες Θήβες ο λαός εχάθη των Αργείων.
|
Ὣς φάτο, γήθησεν δὲ βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· ἔγχος μὲν κατέπηξεν ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ, αὐτὰρ ὃ μειλιχίοισι προσηύδα ποιμένα λαῶν· ἦ ῥά νύ μοι ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός· 215 Οἰνεὺς[8] γάρ ποτε δῖος ἀμύμονα Βελλεροφόντην ξείνισ᾽ ἐνὶ μεγάροισιν ἐείκοσιν ἤματ᾽ ἐρύξας· οἳ δὲ καὶ ἀλλήλοισι πόρον ξεινήϊα καλά· Οἰνεὺς μὲν ζωστῆρα δίδου φοίνικι φαεινόν, Βελλεροφόντης δὲ χρύσεον δέπας ἀμφικύπελλον καί μιν ἐγὼ κατέλειπον ἰὼν ἐν δώμασ᾽ ἐμοῖσι. Τυδέα δ᾽ οὐ μέμνημαι, ἐπεί μ᾽ ἔτι τυτθὸν ἐόντα κάλλιφ᾽, ὅτ᾽ ἐν Θήβῃσιν ἀπώλετο λαὸς Ἀχαιῶν.
|
Όθεν στο Άργος μέσα εγώ φίλος σου είμαι ξένος. Και συ σ’ εμένα, στον λαόν αν έλθω των Λυκίων.
Και ας μην σμιχθούν οι λόγχες μας ούδ’ όπου η μάχη βράζει. Πολλοί’ναι Τρώες κι ένδοξοι βοηθοί, δια να φονεύω όποιον θεός μου φέρει εμπρός κι οι πόδες μου προφθάσουν. Και Αχαιοί πάλι, αν δυνηθής, δεν λείπουν να φονεύσης. Και τ’ άρματα ας αλλάξωμεν, όπως και τούτοι μάθουν που’μαστε ξένοι πατρικοί κι είναι τιμή δική μας.».
|
Τὼ νῦν σοὶ μὲν ἐγὼ ξεῖνος φίλος Ἄργεϊ μέσσῳ εἰμί, σὺ δ᾽ ἐν Λυκίῃ ὅτε κεν τῶν δῆμον ἵκωμαι. 225 Ἔγχεα δ᾽ ἀλλήλων ἀλεώμεθα καὶ δι᾽ ὁμίλου· πολλοὶ μὲν γὰρ ἐμοὶ Τρῶες κλειτοί τ᾽ ἐπίκουροι κτείνειν ὅν κε θεός γε πόρῃ καὶ ποσσὶ κιχείω, πολλοὶ δ᾽ αὖ σοὶ Ἀχαιοὶ ἐναιρέμεν ὅν κε δύνηαι. Τεύχεα δ᾽ ἀλλήλοις ἐπαμείψομεν, ὄφρα καὶ οἵδε γνῶσιν ὅτι ξεῖνοι πατρώϊοι εὐχόμεθ᾽ εἶναι. |
Είπαν. Και από τ’ αμάξι των επήδησαν και οι δύο, τα χέρια πιάσαν κι έδωκαν βεβαίωσιν φιλίας.
Του Γλαύκου τότε αφαίρεσε τες φρένες ο Κρονίδης. Έλαβε χάλκιν’ άρματα που εννέα βόδια αξίζαν κι έδωκεν άρματα χρυσά που αξίζαν ενενήντα.
|
Ὣς ἄρα φωνήσαντε καθ᾽ ἵππων ἀΐξαντε χεῖράς τ᾽ ἀλλήλων λαβέτην καὶ πιστώσαντο· ἔνθ᾽ αὖτε Γλαύκῳ Κρονίδης φρένας ἐξέλετο Ζεύς, ὃς πρὸς Τυδεΐδην Διομήδεα τεύχε᾽ ἄμειβε 235 χρύσεα χαλκείων, ἑκατόμβοι᾽ ἐννεαβοίων[9].
|
Στες Σκαιές πύλες έφθασεν ο Έκτωρ και στο φράξον, κι οι κόρες τον τριγύρισαν των Τρώων κι οι μητέρες να μάθουν δια τα τέκνα των, τους αδελφούς, τους άνδρες και συγγενείς. Και δέησες προς τους θεούς να κάμουν εις όλες είπε. Αλλ’ έμελλαν πολλές ν’ αναστενάξουν. |
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκανεν, ἀμφ᾽ ἄρα μιν Τρώων ἄλοχοι θέον ἠδὲ θύγατρες εἰρόμεναι παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε καὶ πόσιας· ὃ δ᾽ ἔπειτα θεοῖς εὔχεσθαι ἀνώγει 240 πάσας ἑξείης· πολλῇσι δὲ κήδε᾽ ἐφῆπτο.
|
Και ως έφθασε στο μέγαρο τ’ ωραίο του Πριάμου, - με σκαλισμένες αίθουσες κτισμένο, κι ήταν μέσα θάλαμοι καλοσκάλιστοι μαρμάρινοι πενήντα, όλοι κτισμένοι σύνεγγυς. Και αυτού μέσα εκοιμόνταν με τες μνηστές γυναίκες των οι παίδες του Πριάμου. Και απ’ τ’ άλλο μέρος στην αυλήν, αντίκρυς, εις τ’ ανώγι, θάλαμοι καλοσκάλιστοι μαρμάρινοι εκτισθήκαν δώδεκα σύνεγγυς και αυτοί. Και αυτού πάλι εκοιμόνταν με τες σεβαστές κόρες του οι αγαπητοί γαμβροί του, - κει τον απάντησ’ η αγαθή μητέρα οπού περνούσε στην Λαοδίκην κόρην της στο κάλλος εξουσίαν. Το χέρι του’πιασε σφικτά, προσφώνησέ τον κι είπε:
«Τέκνον, που ήλθες κι άφησες τον άγριον αγώνα; Οι επικατάρατοι Αχαιοί στενά μας περιορίζουν κάτω απ’ τα τείχη. Κι έρχεσαι, καθώς σού’πε η καρδιά σου, τα χέρια απ’ την ακρόπολην να υψώσης προς τον Δία. |
Ἀλλ᾽ ὅτε δὴ Πριάμοιο δόμον περικαλλέ᾽ ἵκανε ξεστῇς αἰθούσῃσι τετυγμένον· αὐτὰρ ἐν αὐτῷ πεντήκοντ᾽ ἔνεσαν θάλαμοι ξεστοῖο λίθοιο πλησίον ἀλλήλων δεδμημένοι, ἔνθα δὲ παῖδες 245 κοιμῶντο Πριάμοιο παρὰ μνηστῇς ἀλόχοισι, κουράων δ᾽ ἑτέρωθεν ἐναντίοι ἔνδοθεν αὐλῆς δώδεκ᾽ ἔσαν τέγεοι θάλαμοι ξεστοῖο λίθοιο πλησίον ἀλλήλων δεδμημένοι, ἔνθα δὲ γαμβροὶ κοιμῶντο Πριάμοιο παρ᾽ αἰδοίῃς ἀλόχοισιν· 250 ἔνθά οἱ ἠπιόδωρος ἐναντίη ἤλυθε μήτηρ Λαοδίκην ἐσάγουσα θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην· ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε· τέκνον τίπτε λιπὼν πόλεμον θρασὺν εἰλήλουθας; ἦ μάλα δὴ τείρουσι δυσώνυμοι υἷες Ἀχαιῶν 255 μαρνάμενοι περὶ ἄστυ· σὲ δ᾽ ἐνθάδε θυμὸς ἀνῆκεν ἐλθόντ᾽ ἐξ ἄκρης πόλιος Διὶ χεῖρας ἀνασχεῖν.
|
Αλλ’ εδώ μείνε, όσο γλυκό κρασί να σου προσφέρω, κα να σπονδίσης του Διός και όλων των αθανάτων, και συ να λάβης άνεσιν, αν το γευθής ολίγο. Ενδυναμώνει το κρασί τον κατακουρασμένον, ως είσαι συ, μαχόμενος να σώσης τους δικούς σου.».
|
Ἀλλὰ μέν᾽ ὄφρά κέ τοι μελιηδέα οἶνον ἐνείκω, ὡς σπείσῃς Διὶ πατρὶ καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισι πρῶτον, ἔπειτα δὲ καὐτὸς ὀνήσεαι αἴ κε πίῃσθα. Ἀνδρὶ δὲ κεκμηῶτι μένος μέγα οἶνος ἀέξει, ὡς τύνη κέκμηκας ἀμύνων σοῖσιν ἔτῃσι.
|
Και ο μέγας της απάντησεν ο λοφοσείστης Έκτωρ :
«Μη μου προσφέρης το γλυκό κρασί, σεπτή μητέρα, και απολυθούν τα μέλη μου και χάσω την ανδρειά μου. Άνιφτος το γλυκό κρασί δεν χύνω εγώ στον Δία. Δεν γίνεται με αίματα και χώμα μολυσμένο να κάμωμεν στον βροντητήν Κρονίδην τες ευχές μας. Αλλά συ τες γερόντισσες πάρε σιμά σου κι άμε εις τον ναόν της Αθηνάς με αρώματα μαζί σου. Και απ’ όσους πέπλους διαλεκτούς στο δώμα σου φυλάγεις τον μέγαν, τον λαμπρότερον, τον ακριβότερόν σου στης καλοπλέξουδης θεάς τα γόνατα να θέσης, και δώδεκα να υποσχεθής χρονιάρικες μοσχάρες θυσίαν, ίσως η θεά να ελεηθή θελήση την πόλιν, τε γυναίκες μας και τα μικρά παιδιά μας, και απ’ την αγίαν Ίλιον μακρύνει τον Τυδείδην, τον άγριον πολεμιστήν, δεινόν φυγής εργάτην.
|
Τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· μή μοι οἶνον ἄειρε μελίφρονα πότνια μῆτερ, μή μ᾽ ἀπογυιώσῃς μένεος, ἀλκῆς τε λάθωμαι· 265 χερσὶ δ᾽ ἀνίπτοισιν Διὶ λείβειν αἴθοπα οἶνον ἅζομαι· οὐδέ πῃ ἔστι κελαινεφέϊ Κρονίωνι αἵματι καὶ λύθρῳ πεπαλαγμένον εὐχετάασθαι. Ἀλλὰ σὺ μὲν πρὸς νηὸν Ἀθηναίης ἀγελείης ἔρχεο σὺν θυέεσσιν ἀολλίσσασα γεραιάς· 270 πέπλον δ᾽, ὅς τίς τοι χαριέστατος ἠδὲ μέγιστος ἔστιν ἐνὶ μεγάρῳ καί τοι πολὺ φίλτατος αὐτῇ, τὸν θὲς Ἀθηναίης ἐπὶ γούνασιν ἠϋκόμοιο, καί οἱ ὑποσχέσθαι δυοκαίδεκα βοῦς ἐνὶ νηῷ ἤνις ἠκέστας ἱερευσέμεν, αἴ κ᾽ ἐλεήσῃ 275 ἄστύ τε καὶ Τρώων ἀλόχους καὶ νήπια τέκνα, αἴ κεν Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ Ἰλίου ἱρῆς ἄγριον αἰχμητὴν κρατερὸν μήστωρα φόβοιο.
|
Και στον ναόν της Αθηνάς συ πήγαινε, ω μητέρα, κι εγώ τον Πάριν τώρα ευθύς θα εύρω να καλέσω, αν θα μ’ ακούση. Ν’ άνοιγαν της γης τα βάθη εμπρός του ! Διότι ο Ζεύς τον έτρεφε μέγα κακό στους Τρώες, εις τον γενναίον Πρίαμον και εις όλα τα παιδιά του. Τα μάτια μου αν τον έβλεπαν να κατεβή στον Άδη, θαρρώ πως όλοι θα’παυαν οι πόνοι της ψυχής μου.». |
Ἀλλὰ σὺ μὲν πρὸς νηὸν Ἀθηναίης ἀγελείης ἔρχευ, ἐγὼ δὲ Πάριν μετελεύσομαι ὄφρα καλέσσω αἴ κ᾽ ἐθέλῃσ᾽ εἰπόντος ἀκουέμεν· ὥς κέ οἱ αὖθι γαῖα χάνοι· μέγα γάρ μιν Ὀλύμπιος ἔτρεφε πῆμα Τρωσί τε καὶ Πριάμῳ μεγαλήτορι τοῖό τε παισίν. Εἰ κεῖνόν γε ἴδοιμι κατελθόντ᾽ Ἄϊδος εἴσω φαίην κε φρέν᾽ ἀτέρπου ὀϊζύος ἐκλελαθέσθαι. |
[1] Η ΕΦΥΡΑ από την οποία εκδιώχθηκε ο Βελλερεφόντης, και αναφέρεται εδώ, είναι η αρχαία ΤΙΡΥΝΣ, στον μυχό του Αργολικού κόλπου.
Παλιά όμως και η Κόρινθος ονομαζόταν ΕΦΥΡΑ [ή Εφύρη], και γι’ αυτό το λόγο αναφέρεται [λανθασμένα] στην ιστορία του Βελλερεφόντη.
Βλ.Παυσανία, Ελλάδος Περιήγησις, Κορινθιακά, 1.
1.[1] ἡ δὲ Κορινθία χώρα μοῖρα οὖσα τῆς Ἀργείας ἀπὸ Κορίνθου τὸ ὄνομα ἔσχηκε. Διὸς δὲ εἶναι Κόρινθον οὐδένα οἶδα εἰπόντα πω σπουδῇ πλὴν Κορινθίων τῶν πολλῶν· Εὔμηλος δὲ ὁ Ἀμφιλύτου τῶν Βακχιδῶν καλουμένων, ὃς καὶ τὰ ἔπη λέγεται ποιῆσαι, φησὶν ἐν τῇ Κορινθίᾳ συγγραφῇ —εἰ δὲ Εὐμήλου γε ἡ συγγραφή— Ἐφύραν Ὠκεανοῦ θυγατέρα οἰκῆσαι πρῶτον ἐν τῇ γῇ ταύτῃ,
[2] Mε την επανάληψη του
ονόματος [στ.
153, 154],
ο Όμηρος θέλει να δείξει την σπουδαιότητα του ανδρός.
[3]Βλ. Βιβλιοθήκη Απολλόδωρου:
ΛΥΓΚΕΑΣ (γιος του Αίγυπτου) + ΥΠΕΡΜΝΗΣΤΡΑ (κόρη του Δαναού) à ΑΒΑΝΤΑΣ
ΑΒΑΝΤΑΣ + ΑΓΛΑΪΑ (του Μαντινέως) à ΑΚΡΙΣΙΟΣ + ΠΡΟΙΤΟΣ (δίδυμοι)
ΠΡΟΙΤΟΣ + ΑΝΤΕΙΑ (κόρη του ΙΟΒΑΤΗ ή του ΑΜΦΙΑΝΑΚΤΑ βασιλιά της ΛΥΚΙΑΣ) η οποία λεγόταν και ΣΘΕΝΕΒΟΙΑ ... έγινε βασιλιάς στην ΤΙΡΥΝΘΑ à ΙΦΙΝΟΗ, ΛΥΣΙΠΠΗ και ΙΦΙΑΝΑΣΣΑ (επειδή δεν ήθελαν να λατρεύσουν τον Διόνυσο (κατά τον Ηρόδοτο) ή την Ήρα (κατά τον Ακουσίλαο) ΕΜΑΝΗΣΑΝ).
(ΑΝΤΕΙΑ περιπέτεια μεΒΕΛΛΕΡΕΦΟΝΤΗ)
ΑΚΡΙΣΙΟΣ βασιλιάς στο ΑΡΓΟΣ
ΑΚΡΙΣΙΟΣ + ΕΥΡΥΔΙΚΗ (Λακεδαιμονος) à ΔΑΝΑΗ
ΔΑΝΑΗ + ΠΡΟΙΤΟΣ (ή ΔΙΑΣ) à ΠΕΡΣΕΑΣ
[Ο Απολλόδωρος αναφέρει , επίσης, σχέσεις μεταξύ Ακρίσιου και Τευταμίδη, του οποίου ο εγγονός είναι βασιλιάς των Πελασγών, και υποστηρίζει τους Τρώες. Για τον Ιππόθοο, γιο του Λήθοιου Πελασγού, γιου του Τεύταμου, βλέπε ΡΑΨΩΔΙΑ Ρ, στ. 288 κ.εξ.]
[4] Ο Όμηρος την γυναίκα του Προίτου την ονομάζει ΑΝΤΕΙΑ. Άλλοι την ονομάζουν ΣΘΕΝΕΒΟΙΑ.
[5]Βλ.ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Π΄, στ. 327-329
Σαρπηδόνος ἐσθλοὶ ἑταῖροι
υἷες ἀκοντισταὶ Ἀμισωδάρου, ὅς ῥα Χίμαιραν
θρέψεν ἀμαιμακέτην πολέσιν κακὸν ἀνθρώποισιν.
Του Σαρπηδόνος σύντροφοι, λαμπροί κονταροφόροι,
του Αμισωδάρου αγόρια, που έθρεψε το τέρας
το λυσσερό, την Χίμαιραν, κακό πολλών ανθρώπων
Ο ΑΜΙΣΩΔΑΡΟΣ, του οποίου οι γιοι ήταν σύντροφοι του ΣΑΡΠΗΔΟΝΑ, ήταν αυτός που είχε εκθρέψει την ΧΙΜΑΙΡΑ, την οποία σκότωσε ο ΒΕΛΛΕΡΕΦΟΝΤΗΣ.
Οι γιοι του ΑΜΙΣΩΔΑΡΟΥήταν ο ΜΑΡΙΣκαι ο ΑΤΥΜΝΙΟΣ.
Τους σκότωσαν οι γιοι του ΝΕΣΤΟΡΑ, ο ΑΝΤΙΛΟΧΟΣ και ο ΘΡΑΣΥΜΗΔΗΣ.
[6] Που σημαίνει πως αν και σκότωσε την Χίμαιρα ο Βελλερεφόντης, αναγκάστηκε να μοιραστεί τη γη με αυτούς που την εξέτρεφαν, δηλαδή τον Αμισώδαρο και τους συγγενείς του.
[7]Ευχή που έδιναν συνήθως οι Αχαιοί πατέρες στα παιδιά τους όταν έφευγαν για πόλεμο. Βλ. και ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Λ΄, στ. 784.
[8]Ο Οινεύς ήταν ο παππούς του Διομήδη. Είχε φιλοξενήσει τον Βελλερεφόντη.
[9]Αυτή η φράση δείχνει την χαρά που ένιωσε ο Γλαύκος, ώστε δεν υπολόγισε καθόλου την αξία αυτών που ανταλλάξανε οι δυο ‘ξείνοι πατρώιοι’. [Από αυτόν τον στίχο της Ιλιάδας έχει δημιουργηθεί η φράση : ΔΙΟΜΗΔΕΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ = ανταλλαγή πραγμάτων άνισης αξίας]
* OΓλαύκος εδώ, εκτός από τη δική του γενεαλογία, μας λέει ΚΑΙ αυτήν του Σαρπηδόνα, του άλλου αρχηγού των Λυκίων [ο οποίος σε όλη την Ιλιάδα αποκαλείται ‘γιος του Δια’]. Ο Σαρπηδών είναι πρώτος εξάδελφος του Γλαύκου. Την μητέρα του, Λαοδάμεια, κόρη του Βελλερεφόντη, την σκότωσε η Αρτεμις, όπως μας λέει ο Ομηρος.